پایگاه خبری جماران: امام جمعه بابل گفت: مسأله عفاف و حجاب یک امر زودگذر یا مقطعی نیست یا این گونه نیست که به خاطر برخی مصالح بخواهیم از کنار آن بگذریم، نسبت به این مسئله بی‌توجهی کنیم و بگوییم که اگر هم نشد، اشکالی ندارد یا اجازه دهیم در کشور کسانی نسبت به مسئله عفاف و حجاب دهن‌کجی کنند. اینکه به این بهانه بگوییم که افراد آزادند و هر کس هر کاری در زمینه حجاب بخواهد انجام دهد، صحیح نیست تا از مسأله عفاف و حجاب بگذریم. طبیعتاً باید نسبت به این قضیه توجه همه جانبه داشت و همه امور در این رابطه باید مد نظر قرار گیرد.
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با حجت‌الاسلام و المسلمین مجتبی روحانی در پی می آید:
این روزها مباحث و گفت‌وگوها درباره لایحه حجاب و عفاف داغ است. حضرتعالی کلیت این لایحه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
موضوع حجاب و عفاف از موضوعات اساسی جامعه ما است. فرهنگ ما فرهنگی غنی و برخوردار از موضوعات مختلفی است که هر یک از آنها برای تأمین برخی مسائل مهم و اساسی که قابل گذشت نیست، تدبیر شده است؛ از جمله آنها مسأله حیاء و عفاف است. دایره این امر گسترده است، مردان و زنان را در برمی‌گیرد و امری نیست که انسان نسبت به آن غفلت بورزد و از کنار آن بگذرد.
دشمن امروز شدیدتر در صدد حذف مسأله عفاف و حجاب است
دشمن با توطئه‌هایی در صدد است با زدن مسئله عفاف و حجاب بتواند نقشه‌های شوم خود را در کشور پیاده کرده و بساط فرهنگی خود را توسعه دهد. دشمن به دنبال این است که برخی از موضوعات ارزشی جامعه را حذف کرده و موضوعات دیگری را جایگزین کند و تا موضوع عفاف و حجاب است، نمی‌تواند به نیات شیطانی خود برسد. لذا فرهنگ حیاء مانع می‌شود از اینکه برخی رفتارها از ناحیه جامعه و زنان و مردان و جوانان ما صورت بگیرد.
دشمن به مانند گذشته امروز هم به صورت شدیدتر در صدد حذف مسأله عفاف و حجاب است. بنابراین، باید اذعان کرد که مسأله عفاف وحجاب یک امر زودگذر یا مقطعی نیست یا این گونه نیست که به خاطر برخی مصالح بخواهیم از کنار آن بگذریم، نسبت به این مسئله بی‌توجهی کنیم و بگوییم که اگر هم نشد، اشکالی ندارد یا اجازه دهیم در کشور کسانی نسبت به مسئله عفاف و حجاب دهن‌کجی کنند. اینکه به این بهانه بگوییم که افراد آزادند و هر کس هر کاری در زمینه حجاب بخواهد انجام دهد، صحیح نیست تا از مسأله عفاف و حجاب بگذریم. طبیعتاً باید نسبت به این قضیه توجه همه جانبه داشت و همه امور در این رابطه باید مد نظر قرار گیرد.
لازم است در کنار لایحه عفاف و حجاب کارهای فرهنگی مهمی صورت گیرد
معنای لایحه عفاف و حجاب اگر این است که از مسائل و کار فرهنگی بگذریم، بی‌توجهی و رفع قلم کنیم و از طریق لایحه بخواهیم به این مسأله دست پیدا کنیم یقیناً تدبیری نادرست و ناشدنی است. لذا لازم است در کنار لایحه عفاف و حجاب کارهای فرهنگی مهمی صورت گیرد. مهمترین امری که موظف به آن هستیم و می‌تواند نقش موثری داشته باشد، کار فرهنگی است. یعنی ضرورت مسئله عفاف و حجاب باید به جامعه منتقل شود و از این طریق افراد و اشخاص نسبت به این مسئله اذعان و باور درونی پیدا کنند.
بنابراین، لایحه عفاف و حجاب نباید منجر شود به اینکه خدای ناکرده ما نسبت به کار فرهنگی بی‌اعتنایی و بی‌توجهی کنیم و دستگاه‌های فرهنگی ما همچنان از کنار این مسأله بگذرند و نسبت به این قضایا بی‌تفاوت باشند، بلکه ضرورتاً حوزه‌های علمیه، صدا و سیما، مراکز فرهنگی و دستگاه‌های تبلیغی ما نهایت همّ خود را بر ایجاد باور نسبت به مسئله حجاب و عفاف در جامعه صرف کنند.
اگر بدون کار فرهنگی بر جریمه تکیه کنیم، بدون شک نتیجه نخواهد داد
به نظر شما در مسأله بی‌حجابی، جریمه می‌تواند بازدارنده و سازنده باشد یا کار را بدتر می‌کند؟
باید تجربه شود، اما از طرف دیگر نمی‌توان از کنار این مسأله گذشت و آن را رها کرد. سؤالی که فرمودید سؤال درستی است. اگر بخواهیم بدون کار فرهنگی بر جریمه تکیه کنیم، یقیناً و بدون شک نتیجه نخواهد داد. جریمۀ بدون کار فرهنگی یقیناً نتیجه نخواهد داشت و چه بسا ممکن است در جامعه، اثرات و ثمرات تلخی به وجود بیاورد. جریمه می‌تواند در کنار ایجاد باور نسبت به مسأله حجاب و عفاف، برای برخی مکمل باشد. ما در جامعه مواجه هستیم و شاید شما هم دیده باشید که برخی از افراد واقعاً معاند هستند و شبکه‌ای عمل می‌کنند. ممکن است قانون حجاب و عفاف به درد این دسته از افراد و اشخاص بخورد، و الّا با بقیۀ افراد و اشخاص کار فرهنگی جواب می‌دهد. بنابراین، با کار فرهنگی می‌توان به مخاطب باوراند که فرهنگ حجاب یک امر ضروری و حیاتی برای جامعه، زنان، مردان و خانواده و آینده آنها است.
اگر بدون کار فرهنگی بخواهیم به برخورد با افراد و اشخاص بپردازیم، جفا و راهکاری نادرست است. نقطه مقابل قانون حجاب و عفاف ممکن است کسانی باشند که معاند هستند. امروزه می‌بینیم که نیروهای انتظامی به برخی افراد مودبانه تذکر می‌دهد، اما گاهی آنان به شدیدترین وجه و برخورد غیر انسانی، به تقابل می‌پردازند. وقتی که عقبۀ آنها را بررسی می‌کنیم معلوم می‌شود که شبکه هستند. یعنی عمداً در صدد پیاده کردن نیّات دیگران هستند یا پول گرفته‌اند. خب، نمی‌شود این‌ها را رها کرد و با کار فرهنگی این دسته از افراد معالجه شدنی نیستند و باید با آنها با قانون برخورد کرد. اما اگر بخواهیم تمام معضلات و مشکلات جامعه را با قانون حجاب و عفاف جبران کنیم، یقیناً خطا است.
اگر گشت ارشاد به معنای تذکر دادن و یادآوری باشد، ایراد ندارد
نظر حضرتعالی درباره بازگشت احتمالی گشت ارشاد پس از تصویب نهایی لایحه عفاف و حجاب چیست؟
اگر گشت ارشاد به معنای تذکر دادن و یادآوری باشد، ایراد ندارد. در حال حاضر در بابل هم می‌بینم که عمدتاً تذکر می‌دهند و یادآوری می کنند، اگر این باشد به نظر من امر مناسبی می‌تواند باشد از آن جهت که نیرویی حضور دارد که به افراد و اشخاص یادآوری می‌کند. چون نفسِ خلأ این دسته از افراد، زمینه جرأت پیدا کردن دیگران را فراهم می‌کند. اگر گشت ارشاد در قالب تذکر به افراد و اشخاصی که احیاناً نسبت به مسأله حجاب کم‌لطفی و بی‌مهری می‌کنند، حضور داشته باشد می‌تواند خلأ را در جامعه برطرف کند و از زمینه فرصت‌دهی به برخی افراد مانع شود.
در مازندران غیر از برخورد انتظامی با کمال تأسف ما برنامۀ فرهنگی ویژه‌ای نداریم
از آنجایی که حضرتعالی در شمال کشور در عرصۀ فرهنگی فعالیت جدّی دارید، برنامه نهادهای فرهنگی استان در عرصه عفاف و حجاب برای توریست‌ها، مسافران و کسانی که می‌خواهند از فضای شهرهای شمالی استفاده کنند، چیست؟
با کمال تأسف باید اشاره کنم که برنامه‌ای دیده نمی‌شود. استان مازندران ویژگی خاصی دارد و آن حضور گسترده مسافرین و گردشگرانی است که به دلیل جاذبۀ طبیعی به این استان می‌آیند و به قصد اینکه آزاد باشند، راحت باشند و تفریح کنند، لذا در دریا، جنگل و مناطق مختلف دیگر حضور پیدا می‌کنند. بسیاری از این‌ها افراد فهیم، شریف و نجیبی هستند، اما ممکن است برخی بخواهند حرمت‌شکنی کنند.
غیر از حضور و برخورد انتظامی با کمال تأسف باید اشاره کنم که ما برنامۀ فرهنگی ویژه‌ای نداریم. اینکه برنامه فرهنگی مدوّنی شاهد باشیم و نیروهای فرهنگی و موثر دست به دست هم بدهند، برنامه‌ریزی کنند و تدبیری انجام داده باشند، متأسفانه چیزی در این رابطه دیده نمی‌شود یا اگر باشد محسوس نیست. در نتیجه متأسفانه در گوشه و کنار، جنگل، دریا، دشت و دمن، مناطق ییلاقی و... بعضاً با نگرانی‌هایی رو به رو هستیم. مردم منطقه جداً نگران هستند که در هر پنج شنبه و جمعه یا تعطیلات، به موازات جمعیت حدود سه میلیونی استان، نزدیک به دو میلیون گردشگر وارد استان می‌شوند، جمعیت آن در ایام تعطیلات تبدیل به 5 یا 6 میلیون نفر می‌شود و شهروندان و افراد بومی در روستاها و شهرها با مشکلاتی مواجه می‌شوند. این مسئله جزء نگرانی‌هایی است که متأسفانه چند سالی است با آن مواجه هستیم، اما تدبیری صورت نمی‌گیرد که حداقل فرهنگ بومی ما حفظ شود.
آتش به اختیار اگر به معنای بی قانونی باشد جز تخریب نتیجه ای نخواهد داد
در صورت عدم اقدام مسئولین، برخی بحث آتش به اختیار بودنِ مردم در مسأله حجاب را مطرح می‌کنند. آیا این کار درست است یا باید بر مشی قانون و قانون‌مداری پیش رفت؟
آتش به اختیار اگر به معنای بی‌قانونی و بی‌ضابطه بودن باشد و هر کس بر اساس نظر خود به هر روش و شیوه‌ای بخواهد اقدامی انجام دهد، جز تخریب چیز دیگری نتیجه نخواهد داد. در معنای آتش به اختیار، اگر جمعی از افراد و اشخاص غیرت‌مند با تکیه بر ضوابط شرعی و قانونی کشور، بدون اینکه کوچک‌ترین حریم‌شکنی داشته باشند و بر اساس غیرت دینی عمل کنند، این کار می‌تواند بسیاری از خلأها را برطرف کنند و در این زمینه مشکلات را از بین ببرند؛ اما اگر به معنای قانون‌گریزی یا روش‌های غیر معمول و ناشناخته باشد طبیعتاً آثار مثبتی نخواهد داشت.
بعید نیست بخش مهمی از افسارگسیختگی‌ها نوعی اعتراض به وضع موجود باشد
از دیدگاه شما امروزه اولویت اول مشکلات کشور مسئله حجاب است یا مسائل اقتصادی؟ اگر پاسخ شما مسائل اقتصادی است، آیا احساس نمی‌کنید که اگر مشکلات مسکن، اشتغال و ازدواج جوانان حل شود، مشکل حجاب هم برطرف می‌شود؟
همین طور است. شاید علت اینکه رهبر معظم انقلاب در ابتدای هر سال و در نامگذاری سال‌ها بر مسئله اقتصاد تأکید دارند، همین مطلبی باشد که حضرتعالی می‌فرمایید. بعید نیست که بخش مهمی از افسارگسیختگی‌هایی که دیده می‌شود نوعی اعتراض به وضع موجود باشد، یعنی بُعدی ندارد. اگر ساماندهی اقتصاد در جامعه صورت گیرد، می‌تواند مرهمی بر دردها باشد البته نمی‌شود از برخی که عمداً این قضیه را بهانه قرار داده‌اند گذشت.
بنابراین، شایسته است در کنار اهتمام به مسائل اقتصادی؛ اقدامات امنیتی، قضایی، حقوقی و فرهنگی صورت گیرد تا همه جانبه از مسئله عفاف و حجاب پاسداری گردد.
بخشی از مسائل گاهی به رفتار آمران به معروف و ناهیان از منکر برمی‌گردد
آنها باید حدود و ضوابطی که در کتب فقهی به ویژه مباحثی که در تحریرالوسیله امام ذکر شده را رعایت کنند
به آمران به معروف چه توصیه‌ای دارید تا مراقب باشند احیاناً از کارهای اشتباه یا زد و خوردهای اجتماعی بپرهیزند چون فیلم این قبیل کارها به سرعت در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود و باعث تضعیف نظام و زیر سوال رفتن اصل موضوع می‌شود. آمران به معروف چه کار کنند تا به درگیری و دو قطبی‌سازیِ باحجاب و بی‌حجاب منجر نشود؟
نکته بسیار به جایی فرمودید، واقع قضیه همین طور است. با توجه به حساسیت‌ها بخشی از این مسائل گاهی به رفتار آمران به معروف و ناهیان از منکر برمی‌گردد. این‌ها حدود و ضوابطی که در کتب فقهی به ویژه مباحثی که در تحریرالوسیله امام ذکر شده را رعایت کنند. ضمن تشکر از این عزیزان، استدعا داریم که در انجام این امور نهایت توجه را داشته باشند تا از حدود شرعی و ضوابط دینی فراتر نروند. غیرت دینی نباید به گونه‌ای باشد که شرع و دین زیر پا گذاشته شود و از حدود تجاوز کنند. بلکه با حفظ حدود و حفظ همه مرزها و مسائلی که در این رابطه وجود دارد بتوانند به وظیفه خود عمل کند. چه بسا ممکن است در مقابل افرادی که گاهی کم‌لطفی می‌کنند، رعایت حدود اثر مثبت به جا بگذارد.
اگر در پایان نکته‌ای به عنوان حسن ختام دارید، بفرمایید.
صمیمانه از شما و خبرگزاری جماران تشکر می‌کنم که به این موضوعات عنایت و توجه دارید و سعی‌تان بر این است که نظرات مختلف شنیده شود.
