روحانی چگونه و چه زمانی با امام آشنا شد؟

نام‌ آیت‌ الله خمینی‌ را از مرحوم‌ علامه‌ شنیدم‌. مرحوم‌ علامه‌ در چندین‌ نوبت‌ به‌ تناسب‌، از امام‌ نام‌ برد و حتی‌ از او به‌ عنوان‌ اعلم‌ علمای‌ قم‌ و کسی‌ یاد کرد که‌ به‌ مباحث‌ فلسفه‌ کاملاً مسلط‌ است‌.

لینک کوتاه کپی شد

جی پلاس: یکی‌ از نکاتی‌ که‌ برایم‌ خیلی‌ جالب‌ به نظر می آمد، تجلیل‌ از آیت ‌الله خمینی‌ آن‌ هم‌ از زبان‌ مرحوم‌ علامه‌ سمنانی بود. سال‌ ۱۳۳۹، سال‌ اوج‌ قدرت‌ آیت ‌الله بروجردی‌ و عظمت‌ ایشان‌ بود. در میان‌ بقیه علما و مراجعی‌ که‌ بعد از مرحوم‌ آیت‌ الله بروجردی‌ زعامت‌ را برعهده‌ گرفتند، چهره‌ معروف‌ و شاخصی‌ در آن‌ زمان‌ نبود و عامه‌‌ مردم‌ به‌ویژه‌ در شهرستان‌ ها با آنها آشنا نبودند حتی‌ نام‌ آیات‌ عظام‌ گلپایگانی‌، مرعشی‌، میلانی‌، خوانساری‌، حکیم‌ و خویی‌ هم‌ کمتر شنیده‌ می‌ شد. از امام‌ که‌ اصلاً خبری‌ نبود و نام‌ ایشان‌ کمتر زبانزد خاص‌ و عام‌ بود، چه‌ بسا بیشتر مردم‌ قم‌، نام‌ آیت‌ الله خمینی‌ را نشنیده‌ بودند. البته‌ امام‌ در میان‌ شاگردان‌ خود خیلی‌ محبوب‌ بود و از او به‌ نام‌ «حاج‌ آقا روح‌الله» یا «حاج‌ آقا» یاد می ‌کردند.

... یکی‌ از روزها که‌ در خدمت‌ آقای‌ علامه‌ بودیم‌، راجع‌ به‌ علمای‌ قم‌ و سفر چند سال‌ قبل‌ ایشان‌ به‌ قم‌ بحث‌ شد. ایشان‌ ماجرای‌ سفرش‌ به‌ قم‌ را توضیح‌ می ‌داد و در ضمن‌ بحث‌، شروع‌ به‌ تجلیل‌ از امام‌ کرد. در آن‌ جلسه‌ ایشان‌ گفت‌: اینکه‌ «حاج‌ آقا حسین»، (مقصودش‌ آیت ‌الله بروجردی‌ بود) امروز مرجع‌ است‌، این‌ را خدا خواسته‌ که‌ ریاست‌ و زعامت‌ شیعه‌ به‌ او سپرده‌ شود. این‌ اراده‌‌ خداست‌ و مربوط‌ به‌ اعلمیت‌ آیت‌الله بروجردی‌ نیست‌. ما هم‌ برای‌ ایشان‌ دعا می‌ کنیم‌، اما از لحاظ‌ علمی‌، حاج‌ آقا حسین‌ خیلی‌ باسواد نیست‌. در قم‌ شخصی‌ هست‌ که‌ شما ممکن‌ است‌ او را نشناسید و ایشان‌ آقای‌ خُمُنی‌ است‌ که‌ خیلی‌ باسواد است‌. مرحوم‌ علامه‌، خمینی‌ را خُمُنی‌ تلفظ‌ می ‌کرد و برای‌ ما آن‌ همه‌ تجلیل‌ و تعریف‌ کمی‌ تعجب‌آور بود و می ‌خواستیم‌ بدانیم‌ که‌ آقای‌ خمنی‌ کیست‌؟ بعد که‌ پرسیدیم‌، فهمیدیم‌ مقصود ایشان‌ «آیت‌الله سید روح‌ الله خمینی» است‌.

در واقع‌ برای‌ اولین‌ بار در سال‌ ۱۳۳۹، نام‌ آیت‌ الله خمینی‌ را از مرحوم‌ علامه‌ شنیدم‌. مرحوم‌ علامه‌ در چندین‌ نوبت‌ به‌ تناسب‌، از امام‌ نام‌ برد و حتی‌ از او به‌ عنوان‌ اعلم‌ علمای‌ قم‌ و کسی‌ یاد کرد که‌ به‌ مباحث‌ فلسفه‌ کاملاً مسلط‌ است‌. البته‌ به‌ این‌ نکته‌ هم‌ اشاره‌ کنم‌ که‌ مراجع‌ قم‌ معمولاً نسبت‌ به‌ فلسفه‌ علاقه‌‌ چندانی‌ نداشتند. مرحوم‌ علامه‌ چون‌ فیلسوف‌ بود، چنین‌ نظری‌ را درباره آیت‌ الله بروجردی‌ و امام ‌خمینی‌ ابراز می ‌کرد، زیرا معمولاً افرادی‌ که‌ در فلسفه‌‌ تخصص‌ دارند، با کسانی‌ که‌ با فلسفه‌ رابطه‌‌ چندانی‌ ندارند، میانه‌‌ خیلی‌ خوبی‌ ندارند. از این‌ رو بی ‌تردید، این‌ جنبه‌ هم‌ در ارادت‌ مرحوم‌ علامه‌ به‌ امام‌ مؤثر بود. در مجموع‌، ایشان‌ خیلی‌ از امام‌ تجلیل‌ می ‌کرد. خود ایشان‌ می ‌گفت‌ وقتی‌ به‌ قم‌ رفته‌، یکی‌ ـ دو روز مهمان‌ امام‌ بوده‌ است‌. به نظر می رسد در آن‌ ایام‌ و در چند روزی‌ که‌ منزل‌ امام‌ بوده‌، مباحثاتی‌ بین‌ آنها راجع‌ به‌ مسائل‌ فلسفی‌ و فقهی‌ رد و بدل‌ شده‌ و ایشان‌ خیلی‌ تحت‌ تأثیر امام‌ قرار گرفته‌ بود.

این‌ مسئله‌ بسیار مهم‌ بود که‌ در زمان‌ حیات‌ آیت‌ الله بروجردی‌، ایشان‌ به‌ صراحت‌ امام‌ را اعلم‌ مراجع‌ قم‌ می ‌دانست‌. برای‌ همین‌، خیلی‌ کنجکاو شده‌ بودیم‌ بدانیم‌ آیت‌ الله خمینی‌ کیست‌؟ در ذهن‌ ما این‌ نکته‌ خلجان‌[1] می‌ کرد که‌ چرا این‌ همه‌ مرحوم‌ علامه‌ از ایشان‌ تمجید می‌ کند، در حالی ‌که‌ کمتر حاضر است‌ از عالم‌ دیگری‌ تعریف‌ کند.[2]

 

 
  1. میل، خواهش، رغبت.
  1. برشی از کتاب خاطرات دکتر حسن روحانی (۱۳۴۱-۱۳۵۷)، جلد اول.

 

دیدگاه تان را بنویسید