ادامه مطلب به این شرح است: سنت حسنه چراغ برات سنتی است که کمتر کسی در خراسان جنوبی از آن بی‌خبر است و البته این سنت در دیگر استان‌ها هم در تاریخ‌های مختلف رواج داشته دارد.
مردم خطه کویری خراسان جنوبی در ماه شعبان خود را برای سنت برات آماده می‌کنند و در نیمه‌های ماه شعبان هر سال یعنی روزهای دوازدهم تا چهاردهم شعبان با برگزاری مراسم مذهبی به نام « برات» یاد مردگان خود را زنده نگه‌داشته و برای آمرزش آنها خیرات می‌دهند.
این روز برای افرادی که شخصی از آنها به تازگی فوت کرده است از اهمیت بیشتری برخوردار است و تلاش می کنند در هر شهر و روستایی که باشند در این روز خود را به سر قبر درگذشتگانشان برسانند.
حاضر شدن بر سر قبرها در شهرها و روستاهای مختلف با هم متفاوت است به طوری که در بعضی جاها صبح، بعضی روستاها ظهر و در جاهایی هم بعد از ظهر است.

** خوراکی های روز برات
حضور در آرامستان همراه با آوردن انواع و اقسام خوراکی ها شامل انواع میوه، کیک و بیسکویت شکلات، شربت و شیرینی و انواع نان های خانگی مانند کماچ است.
مردم به محض ورود به محل قبر ابتدا سنگ قبر را با آب می شویند یا تمییز می کنند. سپس خوراکی ها را بر روی آن می چینند.

**رقم خوردن سرنوشت در شب برات تصورات مردمان گذشته
پیرزنی 75 ساله عنوان می کند: سالهاست که نذر دارم که هر سال در روزهای شعبان برای خانواده‌هایی که مرده تازه دارند در پخت نان، کماچ و روغن جوشی کمک کنم.
او یادآور می شود: در زمان قدیم در بیشتر نقاط روستایی خراسان جنوبی مردم اعتقاد داشتند که در روزهای چراغ برات سرنوشت آنها رقم می‌خورد به گونه‌ای که در نقاط روستایی ایستاده و به سایه خود نگاه می‌کنند.
در شب پانزدهم نیمه شعبان به پشت بام رفته و در مهتاب از این طریق سرنوشت خود و اقوام خود را در آن سال پیش‌بینی می‌کنند که برای آمرزش خود دعا کرده و از خداوند سالی پر از سلامتی خواستار می‌شدند.
وی با بیان اینکه در چند روز مانده به برات بازار پخت انواع نان‌های سنتی، روغن جوشی، چلبکی، کماچ، حلوا و پتیر در بین مردم رواج دارد ادامه می دهد: مردم در خراسان جنوبی پخت روغن جوشی در ظروف چدن و با روغن محلی را از چند روز مانده به برات آغاز کرده و در یک یا دو شب مانده به شب برات اقوام و آشنایان به منزل فردی که مرده و براتی سال اول دارد مراجعه کرده و بعد از فاتحه‌خوانی، صاحب خانه تعدادی روغن جوشی به مهمانان به عنوان پذیرایی می‌دهد.

**سفره آرایی و سبقت در روز تجملات
وی با بیان اینکه مردم خراسان جنوبی این روز بعد از نماز صبح برای حضور در آرامستان ‌ها حاضر شده تا خود را زودتر برسانند، اظهار می کند: مردم بعد از حضور بر سر مزار عزیزان خود شروع به آب و جارو کردن اطراف آن می کنند.
سپس آن قسمت را خشک می کنند به گفته وی در قدیم پارچه‌های سفیدی که رویش با دست تزئین شده بود، انداخته می شد اما امروزه از ترمه استفاده می شود و در کنار قبر قالیچه‌ای پهن و مواد خوراکی که از قبل تهیه کرده اند را با تزئین‌های مختلف بر روی قبر می گذارند انگار نوعی هنر در سفره‌آرایی سنگ قبر در کار است که در آن از هم از یکدیگر می‌خواهند سبقت بگیرند!

** حضور متکدیان دوره گرد در روز برات
بخش عمده ای از خوراکی های که به قبرستان آورده می شود را افرادی خاص که به صورت دوره گردی بر سر قبرها حاضر می شوند جمع آوری می کنند.
این افراد گاه انفرادی و گاه به صورت خانوادگی مشغول جمع آوری خوراکی ها و انبار کردن آن در گوشه ای دیگر هستند، منظره ای که از مناظر ناخوشایند روز برات است.

** رعایت نشدن بهداشت در روز برات
توزیع حجم زیاد کیک، آب میوه، شکلات و خرما در این روز از نظر بهداشتی در آرامستان بیرجند که بیشتر خاکی است درست نیست و هیچ دردی هم از شخص فوت شده داوا نمی‌کند.
یک پزشک همشهری با بیان اینکه خراسان جنوبی از جمله استان‌هایی است که بیماران صعب‌العلاج و بیماران خاص زیاد دارد می افزاید: خیلی از این بیماران به دلیل فقر و هزینه‌های بالای درمان نمی‌توانند به طور کامل خود را معالجه کنند اما هر سال مردم برای روز برات این همه هزینه می‌کنند.
وی یادآور می شود: در سال‌های گذشته طبق اخباری که منتشر شد در خراسان جنوبی مردم 2 میلیارد تومان هزینه کردند که این هزینه‌ها برای خرید انواع خوراکی علاوه بر اینکه حیف و میل شد مشکلی از کسی را برطرف نکرد.
به گفته وی هر ساله در روز برات افرادی با ظاهر ژولیده و با استفاده از شگردهای خاص اقدام به تکدی‌گری می‌کنند که با توجه به حس نوع دوستی مردم منطقه این افراد از این خصلت مردم سوء ‌استفاده و مواد خوراکی را بعد از روز برات با قیمت پایین به فروش می‌رسانند.

** نذورات خود را به سازمانهای مردم نهاد بدهید
خانزاد معاون خدمات شهری شهرداری بیرجند که مجری جمع آوری متدکیان است در همین باره به ما می گوید: در سال 94 بالغ بر 120نفر را در آرامستان جمع آوری کردیم اما در سال گذشته این تعداد به 47 نفر رسید.
وی با تاکید براینکه ظرفیت مکان نگهداری ما فقط 20 نفر است می افزاید: به علت نبود خودروی مناسب در اواخر سال کار نتوانستیم جمع آوری متدکیان را به درستی انجام دهیم و به همین علت تعداد آنها افزایش یافته است.
خانزاد بیان می کند: 80 درصد متدکیان معتاد هستند به نوعی که کودکان 3 یا 4 ساله هم درگیر این موضوع اند.
معاون شهرداری بیرجند با بیان اینکه ما هر ساله برنامه ای ویژه ای برای جمع آوری گدایان در بهشت متقین داریم خاطرنشان کرد: با همکاری سازمان های حمایتی مثل کمیته امداد و بهزیستی در بهشت متقین چادرهایی را برپا می کنیم تا مردم نذورات خود را بهداشتی به دست نیازمندان برسانند.
وی می افزاید: برای امسال 2خودرو برای جمع آوری متکدیان آماده کرده ایم و با همکاری نیروی انتظامی این کار را انجام خواهیم داد.
معاون شهرداری بیرجند به مردم توصیه می کند: نذورات و کمک های خود را به سازمان های مردم نهاد مشخص و خیریه ها بدهند تا از روند خرج کردن کمک های خود اطلاع یابند.

**برپایی126 پایگاه جمع آوری صدقه در استان
معاون توسعه مشارکت های مردمی کمیته امداد امام خمینی (ره) خراسان جنوبی عنوان می کند: همزمان با نیمه شعبان، 126 پایگاه شهری وروستایی، برای جمع آوری صدقه برای سلامتی و فرج آقا امام زمان (عج) و قربانی برای وجود نازنین آن حضرت توسط این نهاد دراستان برپامی شود.
سید رضا حسینی خاطرنشان می کند: امسال 79 پایگاه ثابت وسیار شهری و 47پایگاه روستایی با 176 نفر نیرو در چهاردهم شعبان در محل گلزارشهدا همزمان با روز برات و همچنین در محل مساجد، میادین، معابر اصلی و محافل برگزاری جشن‌های نیمه شعبان ایجاد می شود.
وی با اشاره به اینکه طرح مذکور در قالب طرح مسجد محوری برگزار می شود می افزاید: عواید و درآمدهای جمع آوری شده درطرح صدقه برای سلامتی امام زمان(عج) به منظور کمک به نیازمندان واقعی منطقه اختصاص می یابد.
معاون توسعه مشارکت های مردمی کمیته امداد امام خمینی (ره) خراسان جنوبی از عموم هم استانی های محترم خواست برای جلوگیری از اسراف و تبذیر، خیرات اموات را در اختیار پایگاه هایی که به منظور کمک به نیازمندان در چهاردهم شعبان(روز برات) برپا می شود اختصاص دهند.
حسینی ، حامی یابی برای طرح های اکرام ، محسنین، شفا، کوثر جهت ایتام، بیماران صعب العلاج وتهیه جهیزیه نیازمندان را ازدیگر برنامه های این ایام برشمرد.
وی یادآور می شود: سال گذشته مبلغ 24 میلیون تومان در قالب صدقه برای سلامتی آقا امام زمان(عج) در استان جمع آوری شد.

** مردم نذورات خود در روز برات به کمیته امداد، بهزیستی و خیریه ها بدهند
دارالایتام حضرت ابوالفضل (ع) وابسته به مصلای بیرجند از فعالترین خیریه هایی است که در زمینه انواع کمک ها به ایتام فعال است اخیرا این موسسه برای دریافت نذورات مردم در روز برات و اهدای آن به ایتام نیازمند اعلام آمادگی کرده است.
مسئول یکی از هیئت های مذهبی استان هم در این باره عنوان می کند: هر چند خیرات در روز برات بسیار ارزشمند و مطلوب است اما بهتر است مردم همزمان با جامعه پیش رفته و مجموعه خیرات خود را متمرکز و نقدی پرداخت کنند تا گرهی از مشکلات با این خیرات مرتفع شود.
وی با اشاره به حضور بسیاری از متکدیان، مسائل بهداشتی و اسراف در روز برات می افزود: فرهنگ‌سازی باید در راستای متمرکز کردن خیرات به سمت کمیته امداد، بهزیستی و موسسات خیریه انجام شود.
وی با اشاره مراسم چراغ برات عنوان می کند: با توجه به مشکلات بهداشتی و اسراف در این در این روز بهتر است کمیته امداد و بهزیستی در اطراف و ورودی های آرامستان نذورات و وجوه نقدی مردم را جمع آوری نمایند.
عباسی در ادامه خواستار همکاری نیروی انتظامی و شهرداری در روز چراغ برات برای جمع آوری متکدیان و افراد سود جو شد.

**گذاشتن گلدان و کاشتن گل بر سر مزار کاری زیبا
گذاشتن گلدان بر سر قبر شهدا یکی از کارهای زیبا در این روز در سالهای گذشته بود که باعث رضایت خانواده شهدا نیز شده بود.
مادر یکی از شهدا می‌گوید: فکر می‌کنم این کار از طرف مسئولان آرامستان انجام شده باشد و خدا ان شاءا... خیرشان دهد.

** انبوه زباله ها در آرامستان
اما یادمان باشد روز برات هم سپری می‌شود و چه خوب است در این روز علاوه بر اینکه با هزینه کرد درست دل نیازمند واقعی را شاد کنیم، یادمان نرود آرامستان محل ریختن زباله نیست و زباله‌های خود را در محل مناسب آن بیندازیم تا فرهنگ تمیز بدون شهرمان در آرامستان هم حفظ شود.
بسیاری از انواع خوراکی‌های جمع‌آوری شده از سوی متکدیان دو باره در چرخه خرید و فروش قرار می‌گیرد که عرضه غیربهداشتی این خوراکی‌ها جای تأمل دارد و نگاه بیشتر مسئولان را می‌طلبد.
متکدیان زیادی در این روز دیده می شوند که در همان ساعت های اولیه صبح کیسه های خوراکی شان پر می شود این مواد به صورت کاملا غیر بهداشتی در این کیسه‌ها جمع می‌شود و هیچ کس بر این کار نظارت لازم را ندارد.
در این زمینه ستاد عتبات عالیات نیز در اطلاعیه ای از مردم خواست معادل ریالی خرید تنقلات برای توزیع در روز 14 شعبان را برای ساخت و مرمت اعتبات مقدسه و رونق معدن و کارخانه های استان اختصاص دهند.
بنا بر این اطلاعیه شماره کارت 6273811087460223 بانک انصار برای این امر خیر در نظر گرفته شده است
2047* دریافت و انتشار* عباسقلی اشکورجیری*
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.