تمام فراز و فرودهای رابطه پزشک و بیمار

به گزارش خبرنگار سبک زندگی جی پلاس؛ تصویری همراه با دیده ظن، با شک و تردید نسبت به نسخه ای که نوشته می شود، نسبت به تاکیدی که بر رفتن به آزمایشگاه یا مرکز تصویربرداری یا بیمارستان خاصی برای دریافت خدمات درمانی می شود.

وقتی خدای ناکرده بیمار می شویم، به جای اینکه نزد یک پزشک برویم و به تشخیص همان یک نفر اعتماد کنیم؛ با شک و تردید نزد پزشکان مختلفی می رویم، به بیمارستان های دولتی، خصوصی و مطب ها سر می زنیم، ساعت ها در اتاق های انتظار می مانیم، روزها برای دریافت نوبت جراحی صبر می کنیم و در میان این رفت و آمدها، یک روز از هزینه های سرسام آور خسته می شویم و یک روز جواب منشی دکتر را با بی حوصلگی می دهیم و از او می خواهیم به این دلیل که بیمار ما اورژانسی است ما را به موقع نزد پزشک بفرستد!

در دو سال اخیر نظام سلامت هم به دلیل اجرای طرح تحول نام سلامت که بزرگترین طرح اجتماعی دولت بود و هم به دلیل اتفاقاتی که در تعامل رسانه ها با این بخش افتاد، در مرکز توجه قرار گرفت. شاید به جرات بتوان گفت که بعد از سریال طنز "درحاشیه" جامعه پزشکی هیچ وقت از ذهن رسانه ای ها به عنوان یک سوژه مهم با اتفاقات جذاب بیرون نرفت.

قتل پزشک اردبیلی و حاشیه هایی نظیر حمله به پزشکان و پرستاران در برخی از مراکز درمانی، معطل ماندن خدمت رسانی به صدرا به دلیل پرداخت نکردن پول، مرگ ناگهانی و تاسف بار استاد کیارستمی حاشیه های زیادی برای جامعه پزشکی به دنبال داشت.

** بیمه ها باید پزشک و بیمار را آشتی دهند

 در این میان واکنش ها از سوی گروه های مختلف متفاوت بود. دسته ای از کارشناسان اقتصاد سلامت، زمینه بروز این حاشیه ها و داغ شدن آنها را پیامد رابطه پولی مستقیم بین مردم و پزشکان عنوان کردند. این انتقاد به صورت ضمنی سازمان های بیمه گر را به چالش کشید که آنگونه که باید به وظایف خود عمل نکرده اند.

در سوی دیگری، تحلیلگران جامعه شناس قرار داشتند که به امکان رسیدگی پرونده های شکایت علیه پزشکان از سوی سازمان نظام پزشکی انتقاد وارد می کردند. آنها همچنین استفاده زیاد پزشکان از تکنولوژی های جدید و اقدامات تشخیصی مثل تجویز آزمایش های مکرر را مانع مهمی در شنیده شدن و دیده شدن بیمار از سوی پزشک و برقراری ارتباط بین پزشک و بیمار عنوان کردند.

** سلامت به مثابه کالایی که فروخته می شود

به گزارش جی پلاس؛ واکنش پزشکان به پخش سریال "درحاشیه" و درخواست متوقف کردن آن یکی از موضوعاتی بود که مورد انتقاد جامعه شناسان قرار گرفت. آنها این پرسش را مطرح کردند که «اگر مهران مدیری این سریال را با نگاه افراط گرایانه ساخته اما چرا مردم آن را باور می کنند؟!» در بخش دیگری از این واکنش ها شاید بتوان به بازاری شدن نظام سلامت اشاره کرد. برخی از جامعه شناسان بر این باورند که رشد بی رویه بخش خصوصی در حوزه سلامت منجر به این شده که وجه «کالا بودن سلامت» پررنگ تر و این حوزه، جایگاه تعیین کننده ای برای فاصله طبقاتی شود. انتقادی که سیاست های کلان کشور را هدف می گیرد.

در کنار واکنش به این دسته از تحلیلگران اما جامعه پزشکی در قبال آن دسته از واکنش های مثبت نسبت به پخش سریالی نظیر درحاشیه (که همین امروز در فیلم ها و محصولات فرهنگی دیگر به روش های مختلفی تکرار می شود) واکنش متقابل نشان دادند.

گلایه از قدرناشناسی قشر فرهیخته جامعه، اعتراض به رفتارهای خشونت آمیز علیه پزشکان در مناطق دورافتاده، بخشی از همین واکنش ها بود. برخی از پزشکان که بیشتر در زمره متخصصان اخلاق پزشکی قرار می گیرند با تاکید بر اینکه حرفه مندان باید سیستم خودنظارتیِ قوی داشته باشند تا چالش ها را بررسی و شناسایی کنند نیز تاکید کرده و راه حل بهبود ارتباط پزشک و بیمار را واقع بینی در جستجوی ریشه چالش های موجود، عنوان کردند.

** در جریان این اتفاقات شاید همه اعضای جامعه پزشکی و سیاست گذاران، بر اجرای چند اقدام متفق القول شدند:

- فعال کردن کمیته های اخلاق پزشکی در انجمن های پزشکی، سازمان نظام پزشکی و بیمارستان ها و به نوعی خودتنظیمی

- تبدیل بیمه ها به سازمان های واقعی حمایت کننده بیماران

- تاکید بر همگانی شدن خدمات باکیفیت درمان و بهداشت

** خودنظارتی پزشکان بیشتر می شود؟

در همین راستا اما وزارت بهداشت تلاش کرد تا کمیته اخلاق پزشکی را در تمامی بیمارستان ها فعال کند. بر اساس گزارش ها طی چند ماه اخیر، کمیته های اخلاق در برخی از بیمارستان ها فعال شده است.

همچنین سازمان نظام پزشکی کمیته ای با عنوان اخلاق پزشکی در سازمان راه اندازی کرد و به انجمن های علمی صنفی تخصصی پیشنهاد کرد که یک کمیته با این عنوان تشکیل دهند و با کمک متخصصان این حوزه آگاهی پزشکان را افزایش دهند.

همچنین منشوری با عنوان راهنمای عمومی اخلاق حرفه ای سازمان نظام پزشکی در ماه گذشته از سوی این سازمان رونمایی و به تمام بخش ها ابلاغ شد. این راهنما یک سال بعد ملاک عمل دادگاه های انتظامی برای صدور احکام قرار خواهد گرفت.

معاونت آموزشی وزارت بهداشت نیز تلاش هایی را برای ترویج اخلاق پزشکی در دانشگاه ها آغاز کرد که از جمله آن می توان به تعیین کدهای اخلاق حرفه ای در هر رشته تخصصی هم اشاره کرد.

به گزارش جی پلاس؛ با اینکه تلاش ها برای خودتنظیمی از سوی جامعه پزشکی و سیاستگذاران آغاز شده اما شاید هنوز دستاورد ملموسی دیده نشده است. این درحالی است که تداوم این شرایط نه به نفع پزشکان جزء فرهیختگان جامعه و نه به نفع مردمی است که می خواهند جسم خود را به امید به دست آوردن سلامتی به پزشک بسپارند.