نقش کوسه در درمان سرطان انسان؟
به نظر می رسد دانشمندان بتوانند با نمونه برداری از کوسه ها با سرطان مبارزه کنند.
به گزارش جی پلاس، یک مطالعه‌ی جدید روی DNA کوسه نشان می‌دهد که تغییرات تکاملی منحصربه‌فرد در ژن‌های ایمنی، می‌تواند دلیل درمان سریع زخم‌های باز کوسه‌ها و نرخ ابتلای بسیار پایین این شکارچی اقیانوس به سرطان را توضیح دهد.
بااین‌حال، دانشمندان هشدار می‌دهند که خوردن گوشت و یا سایر قسمت‌های بدن کوسه نمی‌تواند به درمان سرطان در انسان‌ها کمک کند. درواقع، خوردن گوشت کوسه می‌تواند سلامت انسان را به خطر بیندازد؛ زیرا سطح جیوه‌ی موجود در بدن این شکارچی ماهر بسیار بالا است.
محققان در دانشگاه‌های نُووا و کورنل ژنتیک کوسه‌های سفید و کوسه‌های سرچکشی را برای پی بردن به دلیل زود خوب شدن زخم‌های آن‌ها و مقاومت بدنشان در برابر سرطان بررسی کردند.
تغییرات حاصل‌شده در سیستم ایمنی بدن کوسه‌ها و پرتو ماهی‌ها در طول ۴۰۰ میلیون سال دوره‌ی تکاملی، به درمان زخم‌های باز آن‌ها کمک کرده است. دانشمندان تصور می‌کنند این توانایی شگفت‌انگیز ممکن است به کوسه‌ها و سفره‌ماهی‌ها در مبارزه با سرطان کمک کند.
یک مطالعه‌ی تازه منتشرشده در مجله‌ی BMC Genomics شواهد محکمی از تغییرات تکاملی ژن‌های ایمنی کوسه و سفره‌ماهی و احتمال ارتباط آن‌ها با این قابلیت‌های جدید سیستم ایمنی را ارائه کرده است.
محمود شیوجی، مدیر مرکز تحقیقاتی «کوسه‌های ما را نجات دهید» می‌گوید:
سیستم ایمنی کوسه‌ها و پرتو ماهی‌ها کاملاً در برابر بیماری‌ها مقاوم شده و در طول صدها میلیون سال تکامل یافته است.
استفاده از شیوه‌های ژنومیک برای درک نحوه‌ی شکل‌گیری ژن‌های ایمنی کوسه‌ها به یافتن کشفیات شگفت‌انگیز بسیار زیادی منجر خواهد شد. برخی از این یافته‌ها را می‌توان به داروهای انسانی تبدیل کرد.
زمانی که یک کوسه زخمی می‌شود، لایه‌ای از سلول‌ها اطراف محل زخم را می‌پوشاند. سرعت شکل‌گیری این لایه در مقایسه با تمامی پستانداران دیگر بیشتر است.
محققان می‌گویند دو ژن کوسه بیشتر موردتوجه آن‌ها قرار دارد. این دو ژن نمونه‌ی انسانی نیز داشته و افزایش بیش‌ازحد آن‌ها با انواع سرطان مرتبط است؛ اما انتخاب طبیعی در کوسه‌ها این دو ژن را به دو عامل ضد سرطان و تومور تغییر داده است.
یکی از این ژن‌ها به پروتئینی تبدیل می‌شود که در انسان‌ها به جلوگیری از یک فرآیند طبیعی ضروری موسوم به «مرگ برنامه‌ریزی‌شده سلولی» کمک می‌کند.
شیوجی می‌گوید:
برخی از سلول‌ها در یک زمان مشخص دست از تکثیر برمی‌دارند و می‌میرند. این یک اتفاق خوب است؛ اما تکثیر بیش از حد ژن یادشده، فرآیند مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی را متوقف می‌کند. این اتفاق پایه‌گذار بیماری سرطان می‌شود.
محققان نشان دادند که ترکیباتی از بافت‌های یک کوسه می‌تواند مانع از رشد رگ‌های خونی جدید در تومورها شود.
شیوجی می‌افزاید:
مطالعات متعدد، ویژگی‌های ضد سرطان و ضد تومور موجود در ترکیبات بدن کوسه در بررسی‌های آزمایشگاهی را نشان داده‌اند. من این مطالعه را با همکاری مایکل استانهوپ از دانشگاه کورنل انجام داده‌ام. یافتن شواهدی از انطباق تکاملی در این ژن‌های منحصربه‌فرد از بدن کوسه‌ها بسیار جذاب است. این شواهد می‌توانند در درمان سرطان انسان‌ها به کار گرفته شوند.
محققان می‌گویند فرضیه‌ی مقاومت بدن کوسه و سفره‌ماهی در برابر سرطان نیازمند شواهد علمی محکم است؛ اما مطالعه‌ی آن‌ها این امید را افزایش داده است که پروتئین‌های تولیدشده با این ژن‌های مرتبط با سرطان، دلیل اصلی عدم ابتلای این حیوانات به این بیماری مهلک بوده و احتمالاً بتوان از آن‌ها در ساخت داروهای انسانی نیز بهره برد.
دانشمندان می‌گویند آن‌ها تنها به نتایج بسیار ابتدایی از ژنتیک کوسه‌ها پی برده‌اند. شیوجی و همکارانش قصد دارند در سال بعد تمامی ژنوم کوسه‌ی سفید بزرگ را منتشر کنند. ژنوم این کوسه‌ها ۱.۶ برابر ژنوم انسانی است. شیوجی می‌گوید: «قصد ما از این مطالعه آگاهی از دلیل بزرگ بودن ژنوم کوسه‌ها و سایر جزئیات آن است.»
شیوجی در پایان و ضمن اشاره به اهمیت بقای کوسه‌ها، با توجه به این یافته‌ها، می‌گوید:
حالا ما دلیل مهم دیگری برای جلوگیری از شکار بی‌رویه‌ی این حیوانات عجیب و بحران‌زده از نظر زیست‌محیطی داریم. اطلاعات ما از فواید این حیوانات قدیمی و احتمالاً کمک کوسه‌ها در دستیابی ما به مزایای مستقیم زیست پزشکی آن‌ها بسیار اندک است.
دیدگاه تان را بنویسید