راهکار توسعه گردشگری کرمان
کرمان با داشتن جاذبه هایی مانند باغ شاهزاده ماهان، ارگ بم، ارگ راین، گنبد جبلیه و ده‌ها و صدها اثر تاریخی و طبیعی دیگر حرفی برای گفتن در صنعت توریسم ایران دارد.
به گزارش جی پلاس، کرمان دارای سابقه‌ی فرهنگی- تاریخی غنی و برخوردار از مناظر و چشم‌اندازهای طبیعی با پتانسیل فراوان برای جذب گردشگران داخلی و خارجی است.
گردشگری، از پدیده‌های مهم عصر حاضر بوده و به‌عنوان یکی از منابع مهم اقتصادی و عاملی مؤثر در توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جوامع انسانی قلمداد می‌شود به طوری‌که گردشگری در جهان کنونی، صنعتی پاک و سومین پدیده اقتصادی پویا، پررونق و رو به توسعه است که پس از صنایع نفت و خودروسازی گوی سبقت را از دیگر صنایع جهانی ربوده است.
از لحاظ اقتصادی، امروزه گردشگری بزرگترین و متنوع‌ترین صنعت دنیا به حساب می‌آید و با ۲۰۰ میلیون نفر شاغل، گردش مالی سالانه آن به حدود ۵٫۴ تریلیون دلار می‌رسد.
اما حال باید دید برای این سومین صنعت درآمدزا و اشتغال‌زا برای پهناورترین استان کشور چه تدبیر و اندیشه‌ای دیده شده است.
کرمان پایلوت اجرای طرح‌های توسعه‌ی گردشگری در کشور
ظرفیت‌های استان کرمان در صنعت گردشگری آنگونه است که نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی پیشنهاد داد: باید استان کرمان به‌عنوان استان پایلوت اجرای طرح‌های توسعه گردشگری در کشور انتخاب شود.
محمدرضا پورابراهیمی اظهار کرد: ظرفیت‌های زیاد و پتانسیل‌های بزرگ استان کرمان می‌تواند زمینه شکوفایی بخش‌های مختلف استان را فراهم کند و صنعت گردشگری یکی از این ظرفیت‌هاست.
وی با بیان اینکه خطه کرمان جزو استان‌های چهار فصل و متنوع ایران محسوب می‌شود که دارای گرم‌ترین و سردترین نقاط در یک فصل است، تصریح کرد: در بخش اقتصادی نیز استان کرمان می‌تواند این فضا را فراهم کند تا منابع مالی در حوزه گردشگری به جریان درآید از همین‌رو امیدواریم سال آینده در بخش گردشگری شاهد اتفاقات بسیار خوبی باشیم.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مجلس نیز جهت همکاری با مسئولان در حوزه‌ی گردشگری اعلام آمادگی کرده است، گفت: به‌علت قدمت کهن و فراوانی آثار تاریخی در استان کرمان، جهت اجرای طرح‌های توسعه گردشگری این استان به‌عنوان پایلوت در کشور انتخاب شود.
مغفول ماندن از زیرساخت‌های گردشگری استان
اما دبیر کمیسیون گردشگری اتاق کرمان ضمن گلایه از عملکرد میراث فرهنگی استان در سال‌های گذشته، یادآور شد: متأسفانه اتفاقاتی در مدیریت‌های گذشته رقم خورده که باعث عدم ریسک‌پذیری مدیران جدید شده است.
مسعود دهقانی با بیان اینکه بودجه پژوهشی سازمان میراث فرهنگی کرمان امسال برگشت خورده است، گفت: این همان عدم ریسک‌پذیری است و برخوردهای گذشته نه تنها کارساز نبوده بلکه دست آنهایی را هم که می‌خواهند کاری را به‌درستی انجام دهند بسته است.
وی با اشاره به حمایت دولت‌های مختلف دنیا از صنعت گردشگری، افزود: در ترکیه که روزانه بیش از ۲۰ پرواز از فرودگاه‌های ایران به مقصد این کشور انجام می‌شود تسهیلات و مزایایی را برای آژانس‌های مسافرتی در نظر گرفته‌اند.
عضو هیئت نمایندگان اتاق کرمان با بیان اینکه ۱۰ درصد کل اشتغال ایجاد شده جهان در سال ۲۰۱۲ به صنعت گردشگری اختصاص دارد، افزود: متأسفانه آمار ورود گردشگر به کشور ما مشخص نیست و آمارهایی که ارائه می‌شود مبنای دقیقی ندارد.
با این حرکت لاک‌پشتی امکان جذب توریست در حد مطلوب وجود ندارد
دهقانی حمایت دولت از صنعت گردشگری را خواستار شد و اظهار کرد: با وجود اینکه کرمان جزو پنج استان برتر کشور در زمینه‌ی گردشگری و تاریخی است اما متأسفانه به زیرساخت‌های گردشگری این استان آنگونه که باید توجه نشده است.
وی با اشاره با اطلاع‌رسانی‌های ضعیف در حوزه معرفی جاذبه‌های گردشگری و ارائه نکردن پکیج اطلاع‌رسانی استان، یادآور شد: سالها پیش مسئولان وقت اعلام کردند در ۵۰ کیلومتری هر جاده باید سرویس بهداشتی ساخته شود اما متأسفانه حتی یک سرویس هم ساخته نشد و با این حرکت لاک‌پشتی امکان جذب توریست در حد مطلوب وجود ندارد.
دهقانی با اشاره به اقدامات دیپلماسی دولت یازدهم، وضعیت کنونی را بهترین فرصت برای جذب گردشگر دانست و گفت: حضور توریست در کشور می‌تواند توطئه‌های استکبار خصوصاً صهیونیست‌ها را علیه ایران خنثی کند، ضمن اینکه برگشت همراه با رضایت این توریست‌ها به کشورهایشان، ارمغان‌آور رونق اقتصاد کشور است.
نائب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق کرمان با بیان اینکه در استان کرمان ۴۳ منطقه نمونه گردشگری اعلام شده اما هم‌اکنون تنها یک تابلو از آنها باقی مانده است، تصریح کرد: هیچگونه زیرساختی برای این مناطق گردشگری در نظر گرفته نشده است.
وی عدم آموزش صحیح و مناسب فعالان حوزه‌ی گردشگری را از دیگر مشکلات این صنعت برشمرد و افزود: مراکز آموزشی به روز نیستند و جزوه‌های سال‌های گذشته را تدریس می‌کنند.
صدور بی‌رویه مجوز فعالیت شرکت‌های زیارتی از دیگر مشکلاتی بود که دهقانی مطرح کرد و گفت: طی دو سال گذشته ۳۰ مجوز شرکت زیارتی توسط حج و زیارت صادر شد که این مهم نه تنها کمکی به این صنعت نمی‌کند بلکه مشکلاتی را نیز در پی دارد.
دهقانی با اشاره به اینکه باید در زمینه ارائه خدمات رفاهی به گردشگران در استان کرمان تدبیری اندیشیده شود، خاطرنشان کرد: استان در بحث اقامتی نیز در آغاز ورود به یک بحران قرار دارد و باید با جذب سرمایه‌گذاران در زمینه ایجاد مراکز اقامتی با درجات مختلف تدبیری اندیشیده شود.
ارگ بم، باغ شاهزاده ماهان، مجموعه گنجعلیخان، مقبره شاه نعمت الله ولی، شهر دقیانوس جیرفت، روستای صخر میمند، کویر لوت، مناطق حفاظت شده، تفرجگاه‌های متعدد، سد جیرفت، موزه دفاع مقدس، مناطق ویژه اقتصادی بم و سیرجان، از جمله منابع موجود و بالقوه گردشگری استان هستند.
وجود ۱۶۰۰ تخت هتل با درجه‌بندی‌های متفاوت، وجود شبکه حمل و نقل هوایی، ریلی و زمینی، وجود شرکت‌های خدمات جهانگردی فعال در استان، پوشش بیش از ۹۰ درصد خدمات آب، برق، تلفن و صدا و سیما، پوشش خدمات اینترنتی در مراکز شهری و روستایی استان، پوشش استفاده از گاز طبیعی در شهرستان‌ها، وجود مراکز درمانی و اورژانس‌های دولتی و خصوصی که وضعیت مطلوب بهداشتی و درمانی را نوید می‌دهند، زیرساخت‌های لازم برای توسعه‌ی گردشگری در استان را فراهم کرده‌اند.
ایجاد فرهنگ گردشگرپذیری در جامعه
سرپرست معاونت گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمان با اشاره به این پتانسیل‌ها در کرمان گفت: این صنعت با حمایت مسئولان در کرمان گسترش می‌یابد.
محمد جهانشاهی اظهار کرد: استان کرمان از قطب‌های گردشگری کشور محسوب می‌شود و با توجه به پتانسیل‌های فراوانی که در استان کرمان وجود دارد باید دیدگاه‌های اقتصادی در این بخش توسعه یابد.
وی افزود: در کنار داشته‌های تاریخی از وضعیت طبیعت‌گردی مناسبی نیز برخوردار هستیم و می‌توانیم با برنامه‌ریزی مناسب به سمت بهره‌برداری اقتصادی مناسب نیز در این بخش حرکت کنیم.
سرپرست معاونت گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمان ادامه داد: یکی از نیازهای این بخش ایجاد فرهنگ گردشگرپذیری در جامعه است که در این خصوص باید فرهنگسازی شود.
وی از اجرای طرح آموزش به افرادی که با گردشگران در ارتباط هستند خبر داد و گفت: این افراد تا پایان سال آموزش‌های مورد نظر را فرا می‌گیرند.
جهانشاهی گفت: هدف ما توانمندسازی و ارتقای سطح خدمات به گردشگران و در نهایت جلب رضایت آنها برای سفر مجدد به کرمان است.
اما در کنار این ظرفیت‌ها باید به مشکلات، نارسایی‌ها و محدودیت‌های استان در زمینه‌ی گردشگری نیز توجه کرد که از جمله آنها می‌توان به کمبود خدمات اقامتی و رفاهی، امنیت جاده‌ای و اجتماعی، کمبود تبلیغات و حضور کم‌رنگ بخش خصوصی اشاره کرد.
هتل‌ها و مهمانپذیرها دچار فرسودگی
رضا بهرامی رئیس اتحادیه‌ی هتلداران استان کرمان در این‌باره گفت: هتل‌ها و مهمانپذیرها دچار فرسودگی هستند و با توجه به زمانی که باید برای ساخت و ساز بگذاریم، لذا بهتر است تا واحدهای موجود را بازسازی کنیم.
وی افزود: فعال‌سازی آژانس‌های مسافرتی برای آوردن تور می‌تواند بسیاری از مشکلات را برطرف کند.
وی با اشاره به استانداردسازی هتل‌های کرمان ادامه داد: ۳۵ درصد ظرفیت اتاق‌های هتل‌های کرمان شامل هتل پارس، ارگ جدید، هتل‌های جهانگردی بم، ماهان، رفسنجان و سیرجان این فرآیند را طی کردند.
رئیس اتحادیه هتلداران استان کرمان گفت: برای استانداردسازی رعایت یکسری حداقل‌ها را باید داشته باشیم، هتلداران این روند را جدی‌تر بگیرند.
وی گفت: بازاریابی و تبلیغات نکته اساسی و تأثیرگذاری است که بر این منظور با آموزش و پرورش هماهنگی کردیم تا دانش‌آموزان با گردشگری و فرهنگ گردشگری آشنا شوند.
استفاده از منازل روستایی به‌عنوان مهمانسرا
در این میان استفاده از منازل روستایی به‌عنوان مهمانسرا برای گردشگران خارجی و تعریف پکیج گردشگری از پیشنهاداتی بود که عضو کمیسیون گردشگری اتاق کرمان مطرح کرد و گفت: پیش‌بینی پکیج برای گردشگر باعث می‌شود که ایشان پس از ورود به استان، برای چند روز برنامه داشته باشد و وقتش بیهوده تلف نشود و بد نگذراند.
سیدمحمدحسین طباطبایی وسعت و کمیت جاذبه‌های گردشگری استان کرمان در حوزه‌های مختلف را کم نظیر دانست و گفت: به‌علت، پراکندگی بودجه، سرمایه‌گذاری و تبلیغات در این وسعت یک تهدید نیز محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه در تبلیغات نباید همه جاذبه‌های استان بیان شود، خاطرنشان کرد: بیان همه جاذبه‌ها در یک فرصت اندک باعث می‌شود فرصت پردازش آن جاذبه در ذهن مخاطب فراهم نشود.
عضو کمیسیون گرشگری اتاق کرمان ادامه داد: مشکل اساسی گردشگری در زمینه تبلیغات، پردازش جاذبه‌هاست، کرمان به جاذبه‌های فراوان نیاز ندارد به شرط اینکه تنها روی چند جاذبه به خوبی کار شود.
وی اختصاص یک برند برای گردشگری استان را خواستار شد و گفت: ما در جذب توریست مشکل نداریم، در زمینه گردشگری باید به گونه‌ای عمل کنیم که گردشگر با رضایت کامل استان را ترک کند.
طرحی برای گردشگری استان وجود ندارد
طباطبایی با بیان اینکه هم‌اکنون طرحی برای گردشگری استان وجود ندارد و در طراحی جاذبه‌های جانبی هنور به خوبی عمل نکرده‌ایم، تصریح کرد: سرمایه‌گذاری در برخی پروژه‌های جذاب و درآمدزای گردشگری به‌علت وابسته بودن این پروژه‌ها به جاذبه‌های کم درآمد، ریسک‌پذیری زیادی لازم است.
وی در این‌باره طراحی سبد سرمایه‌گذاری را پیشنهاد کرد و گفت: وقتی سبد سرمایه‌گذاری طراحی شود هم ریسک سرمایه‌گذاری پایین می‌آید و هم ترغیب سرمایه‌گذار راحت می‌شود.
عناصر گردشگری شهر کرمان بیشتر در بافت تاریخی واقع است و بافت تاریخی شهر نقش مؤثری در شکل‌گیری فضای گردشگری شهر دارد، به طوری‌که برخلاف شهرهای موجود در کشورهای غربی که مکانیابی مهمانسراها و مراکز خدماتی در نزدیکی راه‌های اصلی، ریلی و فرودگاه‌هاست، در شهر کرمان بر محور بازار و در بخش مرکزی و تاریخی شهر مکانیابی شده‌اند.
کرمان در آستانه یک دوران طلایی برای گردشگری
علی مهاجری مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان هم درباره فرآیند توسعه گردشگری در استان کرمان گفت: ما در آستانه یک دوران طلایی برای گردشگری و رونق بافت تاریخی قرار داریم.
وی تصریح کرد: سالها بود که بناهای تاریخی استان کرمان مورد بی‌توجهی قرار می‌گرفتند اما هم‌اکنون با همکاری مسئولان کرمان شاهد برنامه‌ریزی برای رونق شهر کرمان بر مبنای توسعه گردشگری هستیم.
مهاجری مرمت بازار تاریخی کرمان و تبدیل این بازار به بزرگترین بازار مسقف ایران را نقطه آغازی بر احیا آثار تاریخی کرمان دانست و گفت: سالها بافت تاریخی کرمان مورد بی‌توجهی قرار گرفته بود و هم‌اکنون در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و سعی داریم کرمان را از این وضعیت خارج کنیم.
مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان یکی از مهم‌ترین سیاست‌های میراث فرهنگی استان کرمان را تغییر کاربری این بناهای تاریخی و مرمت آنها با همکاری بخش خصوصی دانست و گفت: اما این کار با نظارت جدی و کامل کارشناسان میراث فرهنگی انجام می‌شود که هر گونه مرمت باید مطابق با اصول میراث فرهنگی انجام شود.
مهاجری گفت: آنچه ما به‌دنبالش هستیم و استاندار و شهردار کرمان نیز کاملاً با آن موافق هستند، احیاء بافت تاریخی کرمان است که در این زمینه مردم نیز باید همکاری کنند، چون اکثر خانه های بافت تاریخی کرمان مالکیت خصوصی دارند.
وی گفت: باید بافت تاریخی را مرمت و تغییر کاربری دهیم و مردم را بار دیگر به این منطقه باز گردانیم.
چه کار کنیم؟
حال حسین مهرابی دانشیار بخش اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان به ارائه پیشنهاداتی برای توسعه بخش گردشگری در استان پرداخت و گفت: با توجه به نقش مؤثر گردشگری در اقتصاد استان، که هم از طرف عرضه و هم از طرف تقاضا به اثبات رسیده است، لذا توجه بیشتر به این صنعت الزامی است. در این زمینه پیشنهاد می‌شود که به منابع موجود گردشگری با ارزش ملی و بین‌المللی توجه بیشتری شود.
وی تصریح کرد: تعدد جاذبه‌ها در استان کرمان باعث شده که بودجه‌های اندک موجود، در میان شمار فراوانی از جاذبه‌ها پخش شده و لذا تمرکز بر تقویت جاذبه‌های ملی و بین‌المللی می‌تواند اثربخشی بیشتری داشته باشد.
این اقتصاددان گفت: با توجه به عدم حضور شایسته و لازم بخش خصوصی در صنعت گردشگری که بخش‌هایی از آن به‌علت شرایط اقتصادی و دیربازده بودن آنها در شرایط تورمی است، توسعه صنعت گردشگری با محوریت بخش خصوصی توصیه می‌شود.
این دانشیار دانشگاه شهید باهنر کرمان افزود: آماده‌سازی شرایط ورود بخش خصوصی در زمینه گردشگری عمدتاً از طریق تبلیغات، تأمین، توسعه و بهبود زیرساخت‌ها، اعطای تسهیلات ارزان قیمت، اعتمادسازی، معرفی فرصت‌ها و پروژه‌ها، سرمایه‌گذاری در زمینه گردشگری با تحلیل‌های فنی، مالی و اقتصادی، و افزایش امنیت، می‌تواند اتفاق بیفتد.
وی گفت: با توجه به اینکه جنوب و شرق استان کرمان جاذبه‌های مهمی مانند ارگ‌های قدیم و جدید بم، شهر دقیانوس، کویر، شهر کوتوله‌ها و کلوت‌ها دارد اما نتایج نشان داد که هنوز از نظر کالبدی توسعه چندانی ندارد و لذا نیاز است که با تحقیقات دقیق و موشکافانه‌تر، پروژه‌های بهبود توسعه کالبدی، شناسایی و به مرحله اجرا درآید.
توسعه صنعت گردشگری محرک خوبی در توسعه اقتصادی استان
علیرضا شکیبایی دانشیار بخش اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان هم در این‌باره گفت: با توجه به سابقه تاریخی - فرهنگی و مناظر طبیعی استان کرمان، این استان به‌عنوان یکی از پتانسیل‌های مهم گردشگری در کشور محسوب می‌شود و قطعاً توسعه صنعت گردشگری در استان کرمان می‌تواند محرک خوبی در توسعه اقتصادی استان باشد.
وی اظهار کرد: واقعیت بیان‌کننده آن است که بخش‌های مرتبط با صنعت گردشگری (هتل، خوابگاه و رستوران) از لحاظ برقراری پیوند با سایر بخش‌های اقتصادی استان از بخش‌های پیشرو در اقتصاد استان محسوب شده و لذا این صنعت می‌تواند از دو سمت عرضه و تقاضا، تولید در سایر بخش‌ها و کل اقتصاد استان را رونق بخشد.
این اقتصاددان افزود: با توجه به این موضوع، باید توسعه گردشگری به‌عنوان یک اولویت در دستور کار برنامه‌ریزان استانی قرار گیرد و بهر ه‌برداری لازم از این پتانسیل در راستای توسعه اقتصادی شهرستان‌های استان انجام شود.
مشکل از کجاست؟ شکیبایی تصریح کرد: با وجود پتانسیل فراوان استان در گردشگری شهری، توسعه این صنعت با موانع جدی در استان روبروست که از آن جمله می‌توان به کمبود مراکز اطلاع‌رسانی، عدم کفایت مراکز تبدیل پول خارجی، کمبود نیروی انسانی متخصص در زمینه گردشگری، عدم وجود سازمان‌های تخصصی بازاریابی، پایین بودن سهم بخش خصوصی در فعالیت‌های اقتصادی، بالا بودن بازدهی فعالیت‌های خدماتی رقیب صنعت گردشگری، کمبود مراکز بهداشتی و دفع زباله در اطراف منابع گردشگری استان و ... اشاره کرد.
وی ادامه داد: تاریخ کهن استان کرمان، تنوع آب و هوایی، فرهنگ غنی و منابع انسان ساخت باعث شده است که استان کرمان یکی از مناطق ارزشمند توسعه صنعت گردشگری ایران محسوب شود.
این اقتصاددان اظهار کرد: در فهرست توریست کنسولت، استان کرمان از حیث منابع گردشگری پس از استان‌های اصفهان، فارس و همدان قرار گرفته است.
شکیبایی ادامه داد: مشخص است که دسترسی هوایی و ریلی به منابع گردشگری استان تقریباً ضعیف است (به ویژه در جنوب استان). از سوی دیگر، به‌علت بعد مسافت و افزایش قیمت بنزین، توجه به این نوع دسترسی‌ها می‌تواند در برنامه‌های بلندمدت توسعه کالبدی قرار گیرد. این مسأله به‌ویژه در بهبود دسترسی به استان‌های گردشگرپذیر مجاور، از جمله فارس، یزد و هرمزگان، اهمیت دارد.
به هر حال فرصتی که اکنون برای استان کرمان ایجاد شده، فرصتی است که بسیاری از استان‌ها از آن محرومند و استفاده از این فرصت به طور قطع به رونق اقتصادی استان کمک می‌کند.
منبع: ایسنا
دیدگاه تان را بنویسید