با رفتار بد فرزندتان چه کنید؛
وقتی کودک لجباز می‌شود...
اگر انتظار والدین از کودکان منطقی باشد و وظایف ساده و آسانی برای آنها تعیین کنند، آنان نیز همکاری می کنند و رفتاری مطلوب نشان می دهند. کودکان برای کنار آمدن با دیگران به قوانین ساده و روشن نیازمند هستند. نباید از کودکان بخواهیم که هر آنچه ما می‌گوییم انجام دهند. کودکان در سنین پیش دبستانی دوست دارند خودشان تصمیم بگیرند، انتخاب کنند و در کارهای مربوط به خود مستقل باشند؛ بنابر این تنها در مواردی کودک لجباز به شمار می آید که بیش از نیمی از دستورها را اطاعت نکند.
به گزارش جی پلاس، اگر به این رفتار کودک کم توجهی یا بی توجهی شود به مرور در او شکل گرفته و کم رنگ کردن یا از بین بردنش بسیار کار سخت و دشواری خواهد بود پس برای جلوگیری از شکل گیری آن باید راه حل های مناسبی به کار برد که در زیر به آنها اشاره شده است:
چرا کودکان لجباز می شوند؟
وقتی کودکان درخواستی دارند یا والدین آنها را مجبور به انجام عملی برخلاف میل شان می کنند لجباز می شوند. گاهی توجه زیاد والدین به رفتارهای نامناسب کودکان سبب می شود که رفتارهای نادرست آنان تقویت شود، به‌طوری که کودکان به دلیل آوردن، جر و بحث کردن، نق زدن، مجادله کردن و درخواست های مکرر متوسل می شوند. گاهی نیز علت لجبازی کودکان آن است که والدین در برابر لجبازی های آنان رفتار ثابتی ندارند به طور مثال یک روز هیچ عکس العملی در برابر لجبازی نشان نمی دهند و روز دیگر از آنان می خواهند مطابق با خواسته والدین شان رفتار کنند. اگر همیشه با کودکان رفتار ثابتی داشته باشیم کمتر لجبازی می کنند. نحوه دستور دادن والدین نیز بسیار مؤثر است. اگر والدین زیاد دستور بدهند، کودکان زیاد دستور می دهند و از انجام دستورها خودداری می کنند. گاه، کودکان دستور را اجرا نمی کنند چون کسی به آنان یاد نداده است چگونه آن کار را انجام دهند به عنوان مثال کودک طرز استفاده از قاشق و چنگال را نیاموخته است اما والدین توقع دارند آداب صحیح غذا خوردن را رعایت کند.
در مورد دستورهایی که به کودک می دهید فکر کنید قوانین را مستقیم و واضح بیان کنید و به آنان در زمینه رعایت این قوانین کمک کنید. با کودک صمیمی شوید و به او توجه کنید، در کنارش بنشینید، به چشم هایش نگاه کنید، نامش را به زبان آورید و به انجام کار تشویقش کنید.
کارهایی را که از کودک انتظار دارید به او بگویید درخواست های خود را به طور واضح و روشن بیان کنید، به طور مثال «لیلا موقع خواب است، برو لباس خوابت را بپوش.»، اگر می خواهید کودک تان از انجام کار خاصی خودداری نکند باید قبلاً یک بار مسأله را به او گفته باشید مانند «علی روی مبل نپر روی صندلی بنشین و تلویزیون نگاه کن.».
به کودک خود برای همکاری فرصت کافی بدهید در صورت انجام دستور از او تشکر کنید. اگر می خواهید کار جدیدی مثل آماده شدن برای خواب را به کودک تان یاد دهید، یک بار توضیح دهید، پنج دقیقه صبر کنید، سپس خواسته خود را یک بار دیگر تکرار کنید، اگر می خواهید کودک از انجام کار خاصی خودداری کند باید از تکرار مرتب آن اجتناب کنید.
دلیل های منطقی بیاورید اگر کودک ظرف پنج دقیقه کار مورد نظر را انجام نداد از دلیل های متناسب با موقعیت استفاده کنید. درصورتی که کودک باز هم دستور شما را انجام نداد و در همان موقع مشغول فعالیت خاصی مانند تماشای تلویزیون یا بازی بود فعالیت او را قطع کنید (تلویزیون را خاموش کنید یا اسباب بازی را بردارید) و به کودک در مورد دلیل انجام این کار توضیح دهید. برای مثال کاری را که از تو خواستم انجام ندادی به همین دلیل تلویزیون تا ۱۰ دقیقه خاموش خواهد بود. برای حذف یک فعالیت (ندیدن تلویزیون) ۵ تا ۱۰ دقیقه کافی است. از شکایت و اعتراض و بحث با کودک خودداری کنید.
کودک را به فعالیت قبلی باز گردانید در صورتی که زمان مورد نظر برای اصلاح رفتار کودک به اتمام رسید، اجازه فعالیت دوباره را داده یا اسباب‌بازی را به کودک بدهید. اگر بعد از شروع دوباره فعالیت یا برگرداندن اسباب‌بازی، لجبازی ادامه داشت دلیل های منطقی خود را تکرار کنید و به او فرصت طولانی تری بدهید، به طور مثال بقیه روز را یا در صورت لزوم از روش ساکت کردن یا محروم کردن استفاده کنید. گاهی وقت ها می خواهید کودک کار جدیدی را شروع کند درحالی که او به‌راحتی آن را نمی پذیرد به عنوان نمونه می خواهید کودک در ساعت معینی بخوابد در حالی که دیگر افراد خانواده بیدار هستند. در صورت ادامه مشکل رفتاری کودک به او توجه نکنید. او را روی صندلی دور از دیگر افراد خانواده بنشانید و به او بگویید برای دو دقیقه باید ساکت بنشینی و دیگر به او توجه نکنید. اگر کودک ساکت ننشست از محروم کردن استفاده کنید و به او بگویید چون دو دقیقه ساکت ننشستی به همین دلیل تو را از٫٫٫ محروم می کنم. محروم کردن یعنی حذف کردن فعالیت خاصی که در آن زمان کودک انجام می دهد به طور مثال بازی کردن با اسباب بازی یا تماشای تلویزیون. او را به اتاق دیگر (غیر از اتاق خودش) بفرستید و با در نظر گرفتن سن کودک بین سه الی هشت دقیقه اجازه ندهید از اتاق خارج شود. اگر در این مدت کودک ناراحت یا عصبانی شد به او توجهی نکنید و در صورتی که از اتاق خارج شد او را به جای قبلی برگردانید. در صورتی که بعد از اتمام زمان مورد نظر، کودک دستورهای شما را انجام داد او را تشویق کنید و در صورت سرپیچی، از روش «ساکت کردن یا محروم کردن» استفاده کنید و تا زمانی که کودک به رفتار جدید عمل نکرده است، روش های قبلی را به طور مرتب تکرار کنید.
- برای آنکه کودک مستقل شود به او حق انتخاب دهید. - لازم نیست تمام قانون ها و دستورها را برای کودک توضیح دهید زیرا منجر به بحث کردن کودک با شما می شود. - با کودک صمیمی باشید، به او توجه کنید و به طور مستقیم و آشکار از او درخواست کنید. - کودک را به دلیل رفتار خوب تشویق کنید. - زمانی که کودک لجبازی می کند سریع واکنش نشان دهید. - از راهکارهای مختلف مانند ارائه دلیل های منطقی و روش «ساکت کردن و محروم کردن» استفاده کنید.
منبع: سایت رسمی دکتر کتایون خوشابی، فوق تخصص روانپزشکی کودکان
دیدگاه تان را بنویسید