اگر تا دو دهه قبل میدان آزادی شناسه اصلی پایتخت محسوب می شد، چند سالی است که برجی بلند در میانه اتوبان شهید همت و شهید حکیم، جای آن را پر کرده است؛ این برج بلند ترین برج ایران و چهارمین برج مخابراتی جهان به شمار می آید و سازه رأس آن با 12 هزار متر زیربنا از نظر وسعت کاربری در میان تمامی برج های دنیا مقام نخست را دارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، کلنگ ساخت این برج در زمستان سال 1376 خورشیدی با نام برج یادمان به زمین خورد و در سال 1380 خورشیدی به مناسبت یکصدمین سال میلاد حضرت امام خمینی(س) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران به برج میلاد تغییر نام داد. ساخت این برج 11 سال به طول انجامید که در 8 سال نخست تنها حدود 40 درصد از برج ساخته شده بود. اما بالاخره در مهر ماه 1387 جهت بهره برداری آماده شد.
بر اساس توافقنامه ای که سال گذشته میان موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی و مدیریت برج میلاد به امضاء رسید، قرار است تا موزه یادمان رهبر کبیر انقلاب اسلامی در یکی از طبقات برج میلاد افتتاح شود و تعدادی از اشیاء و آثار مرتبط با ایشان به نمایش درآید.
مشخصات ساختمان برج میلاد
شاخص ترین ساختمان مجموعه برج با ارتفاع 435 متر چهارمین برج بلند تلویزیونی و مخابراتی دنیا در نوع خود محسوب می شود . برج میلاد شامل پنج بخش پی ، ساختمان پای برج ( لابی ) ، شفت ، رأس و دکل مخابراتی و تلویزیونی است.
شفت برج با ارتفاع 315 متر ، یک سازه بتنی است که در 3 ضلع این شفت 6 دستگاه آسانسور با سرعت 7 متر بر ثانیه بازدیدکنندگان را در کمتر از 50 ثانیه به رأس برج منتقل می کنند ، در ضلع چهارم نیز پله های فرار نصب شده است.
وزن تقریبی برج حدود 150 هزار تن و بیشترین قطر سازه رأس 60 متر در تراز 280 متری است . حجم بتن ریزی کل پروژه حدود 63 هزار متر مکعب و حجم شیشه مصرفی حدود 17 هزار متر مربع است.
کاربری برج گردشگری ، تسهیل و گسترش ارتباطات بیسیم ( Wireless ) در سطح تهران بزرگ ، بهینه سازی و گسترش پوشش رادیو و تلویزیون (VHF/UHF/FM ) ، ایجاد زیر ساخت های تلویزیونی دیجیتال (DVB/MVDS ) ، هوا شناسی و کنترل ترافیک است.
شکل کلی بدنه عبارت است از یک هشت ضلعی مرکزی با تعدادی دیوار داخلی و چهار باله ذوذنقه ای شکل که به آن متصل می شو ند . بدنه اصلی از روی فونداسیون ( تراز صفر ) آغاز شده و تا تراز 315 ادامه می یابد. بدنه اصلی برج کاربری عمومی ندارد و فقط محل عبور تاسیسات و آسانسورهای پر سرعت برج است و در هر 12 متر یک طبقه با امکان دسترسی به تجهیزات تأسیساتی را فراهم می سازد . در ضمن دوربین های کنترل ترافیک و سنسورهای اندازه گیری آلودگی هوا و ... نیز بر روی بدنه برج نصب شده است.
روش اجرایی بدنه برج با استفاده از فن آوری قالب لغزنده بوده و حجم بتن ریزی آن حدود 33000 متر مکعب است.
ساختمان رأس برج ، اصلی ترین بخش بهره برداری برج است که پیرامون شفت بتنی در 12 طبقه و سطح زیر بنایی تقریبی 12 هزار متر مربع بنا شده است . وزن کلی سازه فلزی رأس 2100 تن می باشد . ساختمان رأس برج میلاد یکی از بزرگترین ساختمان رأس در برج های مخابراتی دنیا محسوب می شود . بجز 6 دستگاه آسانسورهای سریع بدنه اصلی برج 2 دستگاه آسانسور با ظرفیت 10 نفر در هسته مرکزی ساختمان رأس نصب شده است . در طبقات مختلف ساختمان رأس برج ، سکوی دید باز ، سکوی دید سر بسته ، رستوران گردان با گنجایش 400 نفر ، رستوران ویژه با ظرفیت 100 نفر ، تریا ، گالری های هنری ، طبقات ویژه مخابرات و تلویزیون در نظر گرفته شده است.
دکل آنتن برج میلاد به ارتفاع 120 متر متشکل از 360000 قطعه فولاد، پیچ و مهره و وزن تقریبی 350 تن است . دکل در 4 قسمت طراحی و ساخته شده است. قسمت زیرین دکل محل نصب آنتن های مخابراتی کاربران عمومی و سه قسمت فوقانی به آنتن تلویزیونی آنالوگ و دیجیتال اختصاص داده شده است.
مرکز ارتباطات بین المللی تهران ، با دارا بودن بخش های مختلفی نظیر برج میلاد ، سالن همایش ها ، هتل پنج ستاره ، مرکز تجاری و مراکز اداری به عنوان یک منبع در آمد پایدار برای شهر تهران محسوب می شود.
طبق برآورد کارشناسان اقتصادی ، بازگشت سرمایه ساخت برج در عرض حداکثر پنج سال صورت می گیرد و پس از آن مرکز ارتباطات تهران وارد سود دهی می شود . در آمدهای این مرکز از محل جذب توریسم ، اجاره فضاهای مخابراتی - تلویزیونی، اجاره مراکز تجاری ، برگزاری همایش ها حاصل می شود.
چگونگی مکان یابی و طراحی
مجموعه یادمان در زمینی به مساحت تقریبی 15 هکتار بر روی تپه های کوی نصر در میان شبکه بزرگراهی شمال غرب تهران واقع شده است . این مجموعه از شمال به بزرگراه همت ، از شرق به بزرگراه چمران ، از جنوب به بزرگراه حکیم و از غرب به بزرگراه شیخ فضل اله نوری منتهی شده است . یادمان مجموعه ای چند عملکردی در حوزه های مخابراتی ، مراکز تجاری ، رستوران ها ، خدمات پذیرایی ، مرکز همایش ها ، خدمات گردشگری و تفریحی است . در حال حاضر این مجموعه شامل برج میلاد و مرکز همایش ها است و در مرحله بعدی هتل پنج ستاره و مرکز تجاری و اداری به آن اضافه خواهد شد .
در ابتدا مطالعات اولیه برج میلاد ( مطالعات شناخت ) آغاز شد . در این مطالعات 21 نقطه از شهر تهران برای احداث برج مورد مطالعه قرار گرفت که از بین آنها چهار نقطه و در نهایت تپه های کوی نصر انتخاب طراحی معماری آغاز شد . شرکت یادمان سازه مجری پروژه برج میلاد تهران از طرف شهرداری تهران معرفی و دکتر محمد رضا حافظی استاد دانشکده هنر دانشگاه شهید بهشتی به عنوان معمار و طراح پروژه و مهندس بهمن حقیقی نیز به عنوان سرپرست طراحی سازه پروژه انتخاب گردید.
ایمنی
درباره طراحی سازه بر اساس محاسبات و نتایج تونل باد، ساختمان برای جریان های هوا با سرعت 140 کیلومتر بر ساعت در پای برج و تندبادهای لحظه ای با سرعت 220 کیلو متر بر ساعت طراحی شده است ، البته از آنجا که آثار نیروی باد کمتر از 40 درصد اثر نیروی زلزله است ، طراحی بر اساس خطر زمین لرزه نیز صورت گرفته است .
با توجه به این اطلاعات چهار سطح زلزله در طراحی برج در نظر گرفته شد که در سطح دوم با دوره بازگشت 110 سال ساختمان کاملأ ایمن خواهد بود و هیچ خسارتی به آن وارد نخواهد شد و در سطح چهارم یعنی در برابر زلزله ای چنان شدید که هر 100 سال یکبار در تهران اتفاق می افتد. سازه پایداری خود را حفظ خواهد کرد.
آثار هنری برج
با توجه به اهمیت و حساسیت مجموعه دست اندرکاران با نظر اعضای شورای شهر تهران مشاوران متخصص فعالیت های فرهنگی و هنری را دعوت به همکاری کردند که متولی انتخاب و دعوت از هنرمندان برجسته کشور همچون استاد فرشید مثقالی، استاد رضا یحیایی ، استاد بابک گرمچی و دیگر اساتید جهت اجرای کارهای هنری در این مجموعه بودند .
حاصل تلاش این بزرگان آثار هنری ماندگاری در طبقات مختلف برج می باشد . از دیگر آثار مجموعه می توان به آثار مجسمه سازان جوان کشور ، چون شمس اثر آقای سهند سهامیان در ورودی بزرگراه حکیم به تونل های دسترسی مجموعه ، آرش کمانگیر اثر آقای رضا قره باغی در میدان اصلی مجموعه ، گل ها در باد اثر آقای همایون ثابتی مطلق در ساختمان ورودی و سکه های قدیمی اثر آقای عباس مجیدی در محوطه جنوبی مرکز همایش را بر شمرد.
موزه یادمان امام خمینی بزودی...
بر اساس توافقنامه ای که سال گذشته میان موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی و مدیریت برج میلاد به امضاء رسید، قرار است تا موزه یادمان رهبر کبیر انقلاب اسلامی در یک طبقه برج میلاد افتتاح شود که در آن تعدادی از اشیاء و آثار مرتبط با ایشان به نمایش درآید.
