پایگاه خبری جماران - سحر مهرابی: قربانی کردن و نذری دادن از دیرباز در بسیاری از فرهنگ‌ها وجود داشته؛ اما امروزه فرهنگ نذر کردن و نذری دادن در جوامع کمی رایج است. در کشور ما اما فرهنگ نذر همچنان پابرجا و مرسوم است؛ و در مناسبت‌های مذهبی به ویژه ماه رمضان و و ایام محرم به وفور دیده می‌شود.
اگرچه بیشتر علما و کارشناسان مذهبی بر پسندیده بودن این آیین تأکید دارند، اما رواج برخی بدعت‌ها که اسراف و تجمل‌گرایی را در پی داشته، انتقادهایی را برانگیخته است. سؤال مطرح این است که حالت فعلی تا چه حد مورد پذیرش اسلام است و چه میزان با هدف اصلی نذر هماهنگی دارد؟
در همین راستا حجت‌الاسلام و المسلمین محسن غرویان در گفت‌وگو با خبرنگار جماران، درباره آسیب‌های فرهنگ نذری دادن در حالت فعلی گفت: در ایام محرم، مردم بیشتر تمایل به پختن غذا و اطعام دارند. البته این کار خوبی است اما دقت لازم در این مسأله صورت نمی‌گیرد. باید مدیریتی باشد؛ به طول مثال یک وعده غذا برای بعضی از خانواده‌ها حیاتی و لازم است. خانواده‌هایی هستند که در ماه نمی‌توانند گوشت بخورند، اینکه به بهانه نذری حداقل یک بار در ماه غذای خوبی بخورند برایشان حیاتی است. اما یکسری از افراد جامعه ما مستحق دریافت وعده غذایی نیستند. اگر ما بتوانیم مساجد و هیأت‌ها را مدیریت کنیم، باید شرایط به گونه‌ای فراهم شود که غذای نذری به اهلش برسد. این امر احتیاج به فرهنگ‌سازی دارد.
وی ادامه داد: ما یک سری آداب و رسومی درست کرده‌ایم که در اطراف و جوانبش چندان دقت نمی‌شود. مثلا در چند روز اخیر، نظر مقام معظم رهبری را در مورد عزاداری منتشر شده است. ایشان می‌گویند این بالا و پایین پریدن‌ها چه فایده ای دارد. این امر به معنای آن است که به نحوه عزاداری‌ها ایرادهایی وارد است. در اجرای رسوم مذهبی شور و هیجان وجود دارد، اما مشاهده می‌شود که دقت و معرفت چندانی وجود ندارد.
غرویان در ادامه گفت: همین بیانات را باید به نذرها هم تعمیم دهیم. من فکر می‌کنم اگر مراجع، مقام معظم رهبری و دیگر بزرگان فکری جامعه در این مورد هم به مردم و هم به هیئات و مساجد تذکر دهند، شاهد بهبود در این زمینه باشیم. این امر نیاز به تذکر بزرگان دارد تا فرهنگ‌سازی لازم صورت گیرد. هرچند بسیاری از این نذر و نیاز ها از روی صفای باطن است، اما بعضا دقت لازم رعایت نمی‌شود. بالاخره هزینه‌ای برای اطعام کنار گذاشته می‌شود و باید به کسانی برسد که مستحق آن هستند و برای آنها ضروری است. این مسأله نیاز به فرهنگ سازی دارد.
وی در پاسخ به اینکه «آیا مسائل فرهنگی می‌تواند موضوع نذری قرار گیرد یا خیر؟»، گفت: نذری دادن منحصر به غذا نیست. متأسفانه نذر را به غذا دادن منحصر کرده‌ایم. انسان می‌تواند هر کار خیری را نذر کند و با آن دین خود را ادا کند. برخی نذر می‌کنند نماز بخوانند، قرآن بخوانند یا آنکه بیمارستان، مدرسه و مسجد بسازند. نذری دادن مفهوم وسیعی دارد و شامل هر کار خیری می‌شود.
غرویان همچنین با اشاره به سیره اهل بیت(ع) در این مورد گفت: به طور مثال در زمان امام باقر و امام صادق(علیهم السلام) روایت شده است که ایشان به کسانی توصیه می‌کردند به عنوان نذری به کسانی سواد و قرآن یاد دهید. حتی در مواردی دیده شده است که شوهر مهریه همسرش را آموزش قرآن قرار می‌دهد. یاد دادن قرآن یک کار فرهنگی است. بنابراین هر کار خیری می‌تواند مورد نذر قرار بگیرد. مثلا خطاط خط یاد بدهد، حتی موسیقیدان موسیقی یاد بدهد، یا هنر پیشه‌ای هنر خود را به رایگان در اختیار قرار دهد. اینها همه می‌تواند موضوع نذر قرار گیرد.
وی ادامه داد: بنده خودم چندین سال است که در ایام اربعین این نکته را می‌گویم که بیایید از این جمعیت راهپیمایان برای درختکاری در مسیر راهپیمایی استفاده کنیم. این همه جمعیت وجود دارد، می‌توانند به نیت امام حسین(ع) و برای نذری درخت بکارند. این هم ثمره معنوی دارد و هم ثمره مادی. این مسائل احتیاج به برنامه‌ریزی و طرح و پیشنهاد دارد.
وی در خصوص اینکه «برای اصلاح وضعیت فعلی چه باید کرد؟»، گفت: علما و کسانی که حرفشان نزد مردم پذیرفته می‌شود می‌توانند چنین مسائلی را مطرح کنند. بنده از روحانیون، علما و مقام معظم رهبری درخواست می‌کنم برای بهبود فرهنگ کشور چنین مسائلی را مطرح کنند تا کم کم به سمت اصلاح پیش برویم.
