به گزارش سرویس باشگاه مخاطبان پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، یادداشت زیر را حسین طاهری فرد کارشناس ارشد جامعه شناسی، از فرهنگیان شهر تهران ارسال کرده است. جماران از ایجاد عرصه ای عمومی برای گفت و گو درباره سیاست های آموزشی کشور استقبال می کند و آمادگی کامل خود را برای نشر پاسخ های هر شخص و سازمانی که در این زمینه مورد نقد واقع می شود؛ اعلام می کند.
آخرین بودجه ی دولت یازدهم
دکتر حسن روحانی در آخرین سال فعالیت دولت یازدهم سند دخل و خرج کشور را به خانه ملت برد و لایحه بودجه سال 1396 را به رئیس مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد. دولت لایحه بودجه سال آینده را با سقف بیش از ۱۰۰۰ تریلیون تومان و منابع عمومی ۳۲۰ هزار میلیاردی به مجلس تقدیم کرده است. روال تصویب بودجه به این صورت است که مجلس معمولا با کمی چانه‌زنی با دولت، جابه‌جایی برخی ارقام و تعدیل چند طرح و پروژه تن به تصویب بودجه پیشنهادی دولت می‌دهد. به نظر نمی‌رسد لایحه بودجه 1396 کل کشور برای تصویب در مجلس نسبتاً همسو با دولت، با مشکلات و چالش‌های جدی روبرو شود.
«باشگاه مخاطبان» پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران آماده دریافت خبر، عکس، فیلم و سوژه های مخاطبان گرامی است. تمامی مخاطبان می توانند از طریق پست الکترونیکی News@jamaran.ir با جماران در ارتباط باشند. «جماران» آمادگی دارد تا نظرات مسئولان را در این مورد منعکس کند.
سال پر تلاطم آموزش و پرورش
امسال آموزش و پرورش، علاوه بر مشکلات مالی سال‌های گذشته، با جنجال‌های جدیدی نیز روبرو بود. پس از برکناری فانی، سخنگوی دولت دلیل اصلی تغییر فانی را پاسخگویی به مطالبات فرهنگیان و آن را در راستای تغییر نگاه دولت به آموزش‌و‌پرورش دانست. تغییری که با پشتیبانی تمام قددولت از وزیر جدید می‌توانست امید به اصلاح ساختار ناکارآمد آموزش‌و‌پرورش و باز شدن گره کور مشکلات معیشتی و تعلیم‌و‌تربیت را تا حدودی در میان فرهنگیان زنده کند، اما پس از سکوت خبری طولانی مدت آشتیانی و رونمایی از لایحه بودجه سال ۱۳۹۶ کل کشور به یاس تبدیل شد، چراکه درمیان بهت و ناباوری فرهنگیان بودجه 1396 آموزش‌و‌پرورش در مقایسه با بودجه سال قبل افزایش قابل توجهی پیدا نکرده است و بودجه آموزش‌و‌پرورش با افزایش حدود ۱۰ درصدی به ۳۱ هزار و 681 میلیارد تومان رسید.
بودجه ای که کفاف حقوق را نمی دهد
این میزان افزایش بودجه با احتساب اینکه حقوق کارکنان دولت هم 10 درصد در سال آینده افزایش خواهد یافت، نشان می‌دهد که در سال 1396 هم بودجه تعیین شده آموزش‌و‌پرورش فقط کفاف پرداخت حقوق و مزایای کارمندان و پرسنل این وزارتخانه را دارد و عملاً مشکلات معوقات فرهنگیان در سال آینده هم پا برجا خواهد بود. بودجه وزارت آموزش‌و‌پرورش در سال 1395 با رشد ۱.۸ درصدی به ۹.۸ درصد از کل بودجه عمومی مصوب کشور رسید. سهم آموزش و پرورش از اعتبارات هزینه‌ای مصوب، ۱۳.۸ درصد در سال ۱۳۹۵ است و در مقابل رشد ۱۸.۴ درصدی بودجه دولت، اعتبارات آموزش‌و‌پرورش در سال جاری رشد ۲۰.۴ درصدی داشت.
در لایحه بودجه پیشنهادی سال 1396 ، سهم آموزش‌و‌پرورش از بودجه کل کشور از 9.8 درصد از کل بودجه عمومی به حدود 11.5 درصد رسیده است و این مهم زمانی اهمیت خود را نشان می‌دهد که رشد بودجه مصوب وزارت آموزش‌و‌پرورش باید با رشد بودجه مصوب دولت مورد توجه قرار گیرد که شوربختانه افزایش بودجه متناسبی در این مقطع حاصل نشده است. در لایحه بودجه سال 1396، بودجه وزارت آموزش‌و‌پرورش معادل 31 هزار و 681 میلیارد است که این رقم در بودجه سال 1395 معادل 28 هزار و 690 میلیارد تومان بود. بودجه آموزش‌و‌پرورش در سال 1395، حدود 20 درصد رشد داشت با این حال شاهد کسر بودجه‌ای حدود 6 هزار میلیارد تومان بود. افزایش 10 درصدی بودجه برای سال آینده یعنی هم‌چنان کسری بودجه و ناتوانی در پرداخت معوقات فرهنگیان در سال 1396 هم ادامه خواهد داشت و سال 1396 سال دشوار مالی برای آموزش‌و‌پرورش خواهد بود.
سهم کم رنگ بودجه آموزش و پرورش از بودجه عمومی
سهم کم‌رنگ آموزش و پرورش از بودجه سال 1396 گویای این واقعیت تلخ است که در بر همان پاشنه قبل می‌چرخد و دولت‌مردان اعتدال، دغدغه اصلاح ساختار ناکارآمد زیربنایی‌ترین نهاد توسعه‌ای کشور را ندارند. آموزش‌و‌پرورش هر ساله با مشکلات بودجه‌ای مواجه بوده و هست. کم‌توجهی در بودجه آموزش‌و‌پرورش به وضوح در هر سال تکرار شده است. اولویت‌های اعلام شده دولت در سال 96 نشان از کم‌توجهی بیشتر به نهاد حساس آموزش‌و‌پرورش است. اولویت قرار نگرفتن آموزش‌و‌پرورش سال‌های سال است به بهانه‌هایی غیر موجه به سال‌های بعد موکول می‌شود. نبود عدالت بودجه‌ای نیز در همه طرح‌های بودجه در سال‌های گذشته وجود داشته و اقدام عملی برای تامین عدالت در توزیع سرمایه و منابع به طور مساوی برای همه وزارتخانه‌های کشور صورت نگرفته است.
نگاه دولت به آموزش و پرورش تغییر نکرده است
نگاهی گذرا به بودجه پیشنهادی وزارت آموزش‌و‌پرورش، این پیام را بدنه آموزش‌و‌پرورش القا می‌کند برخلاف تمامی اظهار نظر‌ها و ادعاها، نگاه دولت به مقوله آموزش‌و‌پرورش تغییری نکرده است و جابجایی وزیر صرفاً سیاسی و انتخاباتی بوده است. به نظر می‌رسد روحانی و مردان سیاسی‌اش تصمیمی برای چاره مشکلات آموزش و پرورش و معلمان ندارند که این خود به نارضایتی بیشتر جامعه بزرگ فرهنگیان و از سوی دیگر پیامدهای سیاسی منفی برای دولت در بر خواهد داشت. بودجه 1396 وزارت آموزش‌و‌پرورش را باید نشان از ناتوانی و انفعال آشتیانی در جذب بودجه مورد نیاز وزارتخانه عریض و طویل آموزش‌و‌پرورش دانست؛ وزیری که گفته بود: "تمام تلاشش را برای چانه‌زنی و لابی‌گری برای افزایش بودجه و اعتبارات بکار خواهد بست."
آموزش‌و‌پرورش درحال حاضر زیر فشار زیادی قرار دارد. نابسامانی مدیریت از سویی و مشکلات اقتصادی از سوی دیگر بر آموزش‌و‌پرورش فشار وارد می‌کنند. قربانی این بی‌توجهی‌ها، خانواده بزرگ فرهنگیان و 13 میلیون دانش‌آموز خواهد بود و درنگاه کلان می‌توان گفت بازنده اصلی حاکمیت و منافع ملی خواهند بود. بخش اعظمی از مشکلات کنونی آموزش‌و‌پرورش به‌نگاه نادرست سیاست‌گذاران کلان کشور و دولت به مقوله آموزش‌و‌پرورش بر می‌گردد. حاکمان و دولت‌مردان باید بدانند امروزه که «عصر دانایی» نامیده می‌شود، بخش مهمی از درآمد کشورهای توسعه یافته صرف سرمایه‌گذاری در آموزش‌و‌پرورش می‌گردد. هزینه در آموزش‌و‌پرورش سرمایه‌گذاری برای آینده کشور است و منجر به توانمندسازی و توسعه نیروی انسانی می‌شود. نیروی انسانی کارآمد می‌تواند کشوری را توانا و قدرتمند بسازد. عدم توجه جدی به مشکلات آموزش‌و‌پرورش به‌عنوان دغدغه‌های ملی باعث تل‌انبار شدن مشکلات این حوزه شده و بدون تغییر نگاه هزینه‌ای به آموزش‌و‌پرورش نمی‌توان انتظار تغییرات بنیادی و ساختاری در این حوزه داشت.
با این حساب باید منتظر ماند و دید، واکنش نمایندگان مجلس به لایحه‌ی بودجه 1396 و سهم آموزش‌و‌پرورش در بودجه تقدیمی دولت چه خواهد بود؟ آیا بودجه 96 آموزش‌و‌پرورش یادآور امید‌های از دست رفته فرهنگیان و تدبیر‌های عمل نشده، دولت تدبیر‌و‌امید خواهد بود؟ بی شک ساماندهی مشکلات و معضلات مالی فرهنگیان به شعار نیست و نیازمند بودجه است، اما سوالی که مطرح می‌شود این است که بدون بودجه چگونه می‌توان آن را اجرا کرد؟ بودجه باید براساس اهدافی که در قانون برنامه آورده شده نوشته شده باشد، مشخص نیست با این کم‌توجهی بودجه‌ای ، دولت برای سال 1396 آموزش‌و‌پرورش چه برنامه و اهدافی دارد؟
