آیت الله محمد حسین احمدی فقیه یزدی استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: امام ما عاقل بود و خوب خود را شناخت و درک کرد و معرفتی نسبت به نفس خود داشت و آن شجاعت خود را می‌دانست و مردم نیز به خوبی عمل کردند و جواب امام را در قبل انقلاب و ۸ سال جنگ تحمیلی را دادند.
اگر چه رویدادهای تاریخی متعدد بر شکل‌گیری قیام خونین 15 خرداد تأثیرگذار بودند، اما اگر نقش آفرینی امام خمینی (س) نبود، سرنوشت متفاوتی برای اعتراضات مردمی که از سال 1332 آغاز شده بود رقم می‌خورد. در این مقاله علاوه بر بررسی این رویدادها به طور خلاصه، به تشریح قیام 15 خرداد و نقش امام خمینی در آن می‌پردازیم.
در بیانیه شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی تاکید شد: کسانی که در 15 خرداد به امام و مرجعیت لبیک گفتند، مردمی بودند که با انگیزه دینی و اعتقادی قیام کردند و هیچکدام از احزاب و گروه های سیاسی در آن نقش آفرین نبودند. لذا 15 خرداد که به تعبیر امام مبدأ نهضت اسلامی می باشد، بیانگر ماهیت دینی و مردمی انقلاب اسلامی است که باید برای همیشه زنده بماند.
قیام 15 خرداد 1342 آخرین زنجیره این تحول، قبل از وقوع انقلاب اسلامی است . امام خمینی بارها از قیام 15 خرداد، به عنوان منشأ، مبدأ و نقطه آغازین انقلاب اسلامی یاد کرده و بر شناخت آن تأکید کردند.
از متمولان تهرانی (شهید محمد اسماعیل رضایی) بود و در بازار برای خودش برو و بیایی داشت و آنقدر حرفش خریدار داشت که توانست با طیب حاج رضایی بازاریان و مردم را علیه دستگیری امام خمینی به خیابان ها بکشد، آن وقت شاه می گفت، ۲۵ ریال از (امام) خمینی گرفته تا آشوب به پا کند.
قیام ۱۵ خرداد ۴۲ که به فرمایش امام، نقطه عطفی در تاریخ کشور است و در واقع مبدا نهضت امام به حساب می آید، در اندیشه ایشان از جایگاه ویژه ای برخوردار است طوری که امام در مواقع مختلف درباره اهمیت آن سخن گفته اند.
امام خمینی در عصر عاشورای سال ۱۳۸۳ مطابق با ۱۳ خرداد ۴۲ در مدرسه فیضیه علیه رابطه شاه و اسرائیل سخنرانی کردند که منجر به دستگیری ایشان و قیام ۱۵ خرداد شد.
خبر رسید که حاج مهدی عراقی می گوید جمعیت زیادی به میدان فوزیه آمده اند و باید برای هدایت این جمعیت، چند نفری به آنجا بروند.
هنگامی که خبر بازداشت امام انعکاس یافت شهر یکپارچه حرکت کرد و یک حالت فوق العاده ای در سطح شهر ایجاد شد. از میدان هم دار و دسته مرحوم طیب و حاج اسماعیل رضایی و عده ای دیگر به خیابان اسماعیل بزاز آمدند و بین میدان قیام و چهار راه مولوی کلانتری 6 را خلع سلاح کردند و از آنجا به راه افتادند.
روزنامه ها که بعد از ظهر در آمد، دیدیم که کیهان و اطلاعات، نوشته اند، سحرگاه هفته آینده طیب حاج رضایی و حاج اسماعیل رضایی تیرباران می شوند.