مطالعات محققان گروه روانشناسی و علوم اعصاب دانشگاه بیلور آمریکا نشان می دهد که خواب کافی و با کیفیت در دوران جوانی و میانسالی، مهمترین عامل تقویت حافظه در پیری است.
به گزارش جماران به نقل از ایرنا، ارتباط بین خواب کافی و عملکرد شناختی در تحقیقات مختلف به اثبات رسیده است و این واقعیت بر کسی پوشیده نیست که خواب کافی، حافظه و قدرت یادگیری مغز را افزایش می دهد.
تحقیقات جدید نشان می دهد که افرادی که در دوران جوانی و میانسالی، خواب کافی و با کیفیتی را تجربه می کنند، در دوران پیری از حافظه بهتری برخوردارند و عملکرد شناختی این افراد نسبت به هم سن و سالانشان به مراتب بیشتر است.
منظور از خواب کافی و با کیفیت، خواب بین شش تا هشت ساعت در شب و بین ساعت 10 شب تا شش صبح است. در این زمان محیط خواب باید کاملا تاریک و دمای آن متعادل باشد.
خواب مناسب سیستم پاک سازی مغز را تقویت می کند
تحقیقات نشان می دهد که سیستم پاک سازی مغز که مهمترین وظیفه آن خارج کردن مواد زائد از این بافت حیاتی است، در زمان خواب بیشترین میزان فعالیت را دارد.
محققان معتقدند با توجه به این که فعالیت این سیستم تحت تاثیر ساعت بیولوژیک بدن قرار دارد، می توان با استفاده از داروها روشی را برای فعال سازی یا غیرفعال کردن این سیستم ارایه کرد.
چنین کارکردی می تواند زمینه را برای درمان بیماری آلزایمر فراهم کند.
بخش اعظم دفع مواد زائد از بدن توسط سیستم لنفاوی انجام می شود. این سیستم، مولکول ها و پاتوژن های معیوب را از بافت ها به جریان خون منتقل می کند تا از طریق خون به مجراهای دیگر بدن برسند و پس از تغییراتی از آن جا خارج شوند؛ اما پاک سازی بافت بسیار حساس مغز توسط سیستم مستقلی انجام می شود که یک سال قبل شناسایی شد . مغز بر خلاف سایر اندام ها از سیستم لنفاوی برای این منظور بهره نمی برد.
سیستم پاک سازی مغز متشکل از نوعی سلول موسوم به گلیال است که عملکرد اصلی آن ثابت کردن نورون ها در محل مقتضی است.
در این سیستم مایع خاصی بین رگ های مغزی و سلول های گلیال جریان دارد که ترکیبات پروتئینی مضر را از بافت مغز جدا می کند.
محققان معتقدند که در هنگام خواب، سلول های گلیال از رگ های مغز جدا می شوند و فضای بیشتری را برای عبور این مایع فراهم می کنند.
پس از خواب کامل، عملکرد سیستم پاکسازی تا 60 درصد افزایش می یابد.
***** خوابیدن تعداد سلول های مغز را افزایش می دهد
خوابیدن باعث می شود که امکان تولید میلین توسط سلول های مغز افرایش یابد. میلین ترکیب نوعی فسفولیپید و پروتئین است که مانند عایق عمل می کند و مانند غلافی در اطراف تمام سلول های عصبی قرار می گیرد.
میلین برای عملکرد صحیح سلول های عصبی ضروری است و کمبود آن منجر به بروز بیماری های خطرناکی مانند ام اس می شود.
میلین کاربردهای مختلفی دارد ولی یکی از مهمترین وظایف آن، تسریع در ارسال پیام های عصبی است. همان طور که گفته شد خواب کافی باعث تولید پروتئین میلین در سلول های عصبی می شود.
در ادامه این تحقیقات آمده است که میزان تولید میلین در موش هایی که خواب کافی و آرام دارند، دوبرابر بیشتر از موش هایی است که خواب کافی ندارند.
علاوه بر این، خواب باعث افزایش تعداد سلول های عصبی و احیای سلول های قبلی می شود.
تحقیقات در این زمینه روی موش ها انجام شده است و نتایج حاکی از آن است که خواب کافی نقش مهمی در درمان بیماری ام اس دارد.
در ادامه این تحقیقات آمده است که خواب کافی باعث تقویت حافظه می شود و از برخی اختلالات ژنتیکی جلوگیری می کند.
نتایج این تحقیقات در نشریه Perspectives on Psychological Science منتشر شده است.
