پایگاه اطلاع رسانی جماران: مرحوم آیت الله میرزا احمد آشتیانى فرزند آیت الله العظمى میرزا حسن آشتیانى از بزرگترین عالمان تهران در سال هاى دهه چهل و پنجاه هجرى شمسى است.
وی پس از تحصیل علوم مقدماتی، چندی در درس فقه و اصول پدرش حاضر شد. پس از رحلت او، تحصیلاتش را نزد علمای دیگر دنبال کرد و آنگاه در مدرسه سپهسالار به تدریس معقول و منقول مشغول شد. پس از مدتی حکمت مشاء، حکمت متعالیه، عرفان نظری، طب و ریاضیات و نجوم را آموخت و به مقاطع بالای علمی رسید.
در ۱۳۴۰ ه ق. در چهل سالگی رهسپار نجف شد و افزون بر کسب فیض از محضر استادانی چون میرزای نایینی و آقاضیاءالدین عراقی، خود نیز مجلس درس فلسفه دایر ساخت. در ۱۳۵۰ ه ق. پس از اقامت ده ساله در نجف، به ایران بازگشت و بقیه عمر را در تهران به تدریس فقه و اصول و علوم عقلی، تالیف کتاب و ارشاد مردم گذراند.
وی علاوه بر احاطه بر علوم عقلی و نقلی، در پزشکی قدیم و دانش‌های ریاضی نیز دستی داشت و خط را به نیکویی می‌نوشت و با تخلص «واله» شعر میسرود.
وی عارفی خوش‌خلق، متواضع، سلیم النَّفس، متعبّد و پارسا بود. میرزا احمد از ۵ تن از مراجع زمان یعنی میرزاحسین نائینی، حایری یزدی، آقاضیاءالدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی و حاج آقا حسن بروجردی گواهی اجتهاد داشت.
مرحوم آشتیانى على رغم جایگاه ممتاز در حوزه علمیه تهران ، پس از تبعید امام خمینى به نجف بدون توجه به شأن و منزلت ظاهرى خویش حاظر شد به عنوان وکیل امام به فعالیت بپردازد و شهریه امام با نام ایشان پرداخت شود.
یادگار امام مرحوم حجة الاسلام و المسلمین سید احمد خمینى درباره این مرحوم مى نویسد: به دنبال تعطیل شهریه قم امام، تصمیم گرفتیم به هر صورتى شده است شهریه امام را بدهیم. آقاى حاج شیخ حسن صانعى و آقاى حاج شیخ فضل اللَّه محلاتى را به بیت آیت اللَّه اج میرزا احمد آشتیانى (روحانى درجه یک تهران و همطراز آیت اللَّه خوانسارى) فرستادیم که پول هست ولى نمى گذارند به طلاب بدهیم؛ ما حاضریم این پول را با عنوان حضرتعالى بپردازیم و از این ماه شهریه شما شود. ایشان مسئله را موقوف به استخاره کردند،..... آیت اللَّه میرزا باقر آشتیانى- فرزند ایشان- استخاره مى کند، استخاره خوب مى آید و قبول مى کند و اجازه از امام مى خواهند. امام براى آیت اللَّه العظمى آقاى حاج میرزا احمد آشتیانى- فیلسوف و فقیه و تقریباً بیست سال از امام بزرگتر- نامه اى بسیار محترمانه نوشتند که بالاخره در آن اجازه داده بودند که ایشان وجوهات را بگیرند، وجوهات موجود هم به اسم ایشان داده شود. این مسئله مثل بمب در محافل روحانى تهران صدا کرد و معلوم بود که روحانیون مخالف امام ساکت ننشسته اند. به ایشان خیلى مراجعه شد که شأن شما اجل از این است
که حالا وکیل آقاى خمینى بشوید؛ ولى ایشان زیر بار حرف آنها نرفتند. مدتى به اسم ایشان شهریه داده مى شد.
