اسید پاشی حرام است/اسیدپاشی یا ویروس ابولا؟ /مجازات اسید پاشی باید بازدارنده باشد

جماران- اسیدپاشی‌های اصفهان، هرچند که در نوع جرم، یادآور اسیدپاشی‌های سال‌های گذشته بود، اما درباره ریشه‌ها و دلایل آن، حرف و حدیث‌های بسیاری در فضای مجازی و حقیقی پیچید؛ حرف و حدیث‌هایی که شاید نتوان به راحتی از کنار آنها گذشت، درست مانند خود این جرم که نمی‌توان ساده از کنار آن عبور کرد؛ چنانکه مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری نیز آن را اقدامی خرابکارانه و تروریستی خواند.

اینکه فردی به خود اجازه می‌دهد به هر دلیل، جسم و زندگی دیگری را با اسید بسوزاند، موضوعی است که جای تأمل بسیار دارد به ویژه آنکه تعداد ارتکاب به این جرم در کشور ما روندی صعودی را طی می‌کند و از سوی دیگر، تاکنون قصاصی در این زمینه صورت نگرفته و همه موارد گذشته با عفو و بخشش قربانیان روبه‌رو شده‌اند.

بر این اساس، «اسیدپاشی و الزامات سیاستگذاری فرهنگی، جنایی و قضایی» موضوعی است که پایگاه اطلاع‌رسانی و خبری جماران، در گفت‌وگوهای جداگانه با کارشناسان دینی، حقوقی و اجتماعی، به بررسی آن پرداخته است:

آیت الله موسوی بجنوردی: اسیدپاشی مصداق منکر است
آیت‌الله موسوی بجنوردی گفت: در فقه امام، امر به معروف و نهی از منکر باید عاقلانه و از روی ادب باشد، به گونه‌ای که فرد بپذیرد و درک کند که عمل اشتباهی انجام داده‌است.
آیت‌الله موسوی بجنوردی مدیرگروه فقه و حقوق پژوهشکده امام خمینی در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار جماران، افزود: اساس امر به معروف، استدلال و گفت و گوی محترمانه با افراد است، نه اینکه تلاش کنیم با خشونت کارمان را پیش ببریم. بدگویی، ضرب و جرح و جنایت نتیجه عکس می‌دهد و در اصلاح افراد تأثیرگذار نخواهد بود.
آیت لله موسوی بجنوردی با یادآوری هدف دین از امر به معروف و نهی از منکر افزود: امر به معروف و نهی از منکر چه با قول و چه با کتابت باید با لطف و محبت و مهربانی باشد. نهی از منکر باید به گونه ای انجام گیرد که مؤثر واقع شود نه اینکه افراد منزجر شوند. ما با امر به معروف و نهی از منکر می خواهیم فرد را آگاه کنیم و به او بگوییم فعلی که انجام داده منکر است.
وی ادامه داد: تفهیم معنای منکر به افراد باید با لطف، محبت، از روی ادب و به دنبال ایجاد آگاهی باشد. اما اگر کار ناپسندی انجام دهیم، برای مثال بدگویی کنیم و دشنام دهیم، کتک‌کاری کنیم یا احیانا جنایتی مرتکب شویم مثل اسیدپاشی خود مصداق منکر است و نمی‌تواند به معنی نهی از منکر باشد.
موسوی بجنوردی یکی از شرایط امر به معروف و نهی ازمنکر در اسلام را تأثیرگذاری آن دانست و اظهار کرد: اسلام می‌گوید، «وجادلهم بالتی هی احسن» و این یعنی ما باید به بهترین نحو امر به معروف و نهی از منکر کنیم به طوری که مؤثر واقع شود. با کارهایی که مصداق جنایت هستند نمی توانیم امر به معروف و نهی از منکر کنیم. اسلام ضد جنایاتی از قبیل اسیدپاشی است و افرادی که چنین کاری را انجام می‌دهند، یا از اسلام آگاهی ندارند یا مغرض هستند و می‌خواهند اسلام را بدنام کنند.
این استاد حوزه علمیه افزود: تجربه نشان داده‌است که ما با خشونت و بی‌قانونی هیچ‌گاه نمی‌توانیم در نهی از منکر و امر به معروف موفق عمل کنیم. عقلای عالم هم به این نتیجه رسیده‌اند که اگر بخواهیم مردم را به سمت انجام کارهای نیکو و دوری از کارهای ناپسند هدایت کنیم، باید با لطف و محبت پیش برویم و خشونت نتیجه معکوس می‌دهد.
موسوی بجنوردی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: امیدوارم دولت برنامه‌ای تنظیم کند که یک سری افراد ناآگاه برای امر به معروف و نهی ازمنکر اقدام نکنند. دولت وظیفه دارد امر به معروف و نهی از منکر را ابتدا در ادارات و سازمان‌های دولتی بخشنامه کند. اگر دولت کارمندان ادارات دولتی ادارات دولتی را به انجام کارهای نیکو تشویق کند. با این کار 50 درصد در امربه معروف و نهی ازمنکر موفق شده‌ایم؛ اما اگر دولت این کار را نکند افرادی ناآگاه نسبت به مسائل اسلامی اقدام به امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند و در قالب آن اعمالی انجام می‌دهند که ضد اسلام است و منجر به اسلام‌گریزی می‌شود.
وی ادامه داد: اگر بتوانیم در ادارات دولتی حجاب و سایر مسائل اخلاقی را جا بیاندازیم، می‌توانیم سراغ جامعه برویم و امر به معروف و نهی از منکر را در آنجا هم اجرا کنیم، آن هم با برخوردی از روی ادب و محبت.
این استاد حوزه و دانشگاه در پایان گفت: امر به معروف و نهی از منکر مسئله ای عمومی است و همه افراد جامعه اعم از علما، خطبا و اساتید دانشگاه وظیفه دارند در حد خودشان افراد را آگاه کنند که منکرات را انجام ندهند، آن هم با زبان خوش و حتی با تشویق.

محمد علی رحمانی: اسید پاشی حرام است چه به اسم دین چه برای کارهای دیگر
حجت الاسلام والمسلمین رحمانی: اولین برخورد نباید از تذکر فراتر رود و اگر فردی معاند و مخالف است باید رفتار آن را به مراجع بالاتر اعلام کرد. هیچ جای دین و شریعت نداریم که برای انجام این فریضه باید چشم یک آدم را از وی بگیرید و تا آخر عمر به وی درد و رنج دهید.
حجت الاسلام و المسلمین محمد علی رحمانی نیز در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگارجماران درباره ابعاد و شرایط امربه معروف و نهی از منکر گفت: ابتدا باید مشخص شود که امر به معروف و نهی از منکر بر عهده همه افراد مکلف جامعه است و یکی از مواردی است که بعد از اصول دین، از آن تعبیر به فروع دین می شود و در کنار تولی و تبری و نماز قرار می گیرد. انجام فروع دین بر هر مرد و زن مکلفی واجب است. علاوه بر اینکه به طور زبانی واجب است باید در عمل هم آن را انجام داد و اگر به عنوان مثال منکری را دیدیم باید به حکم قانون شرع برای تثبیت خوبی و رفع مشکل تلاش برای رفع آن کنیم.
وی ادامه داد: اما در انجام این امر از یک نکته اکثرا غافل هستیم. هدف از تدوین رساله عملیه برای درست عمل کردن به فروع است. در این رساله ها جای امر به معروف و نهی از منکر در گذشته خالی بود و به ندرت به آن اشاره شده است.
نماینده اسبق ولی فقیه در نیروی انتظامی، تصریح کرد: البته علمای بزرگ دینی از نظر فقهی در مورد امر به معروف و نهی از منکر در شرایط، حدود و جزییات دیگر آن بحث کرده اند. اما در رساله عملیه آن طور که به نماز، ارکان نماز، شکیات و واجبات نماز پرداخته شده است به امربه معروف و نهی از منکر پرداخته نشده است؛ در حالی که حتی جلد هایی هم به عنوان استفتائات که پرسش و پاسخ هایی راجع به نماز است از مراجع مختلف انتشار یافته است.
حجت الاسلام والمسلمین رحمانی در ادامه با بیان اینکه جای مشخص کردن قواعد فقهی و دینی امر به معروف و نهی از منکر در رساله های عملیه خالی است، گفت: مسئله های امر به معروف و نهی از منکر غیر از رساله حضرت امام خمینی که به آن کامل پرداخته اند، در دیگر رساله های همزمان امام یا نیست و یا خلاصه به دو یا سه مسئله می شود. اما بعد از انقلاب در بعضی از رساله های مراجع به تبعیت از امام و به دنبال نیاز مردم در معروف و منکر شناسی، به این مسئله ها پرداخت شده است.
وی در ادامه اظهار کرد: همان طور که شرط انجام یک نماز درست که فاِن قُبلت قُبِل ماسِواها واِن رُدَّت رُدَّ ما سواها این است که به جزییات آن درست انجام شود و آگاهی به جزییات چگونگی صحیح عمل کردن به این واجب داشته باشیم. خواندن نماز بدون عمل به احکام آن هم بدون تایید مراجع تقلید اشکال دارد. برای امر به معروف و نهی از منکر باید جزییات آن برای همه روشن باشد.
حجت الاسلام والمسلمین رحمانی با بیان اینکه جامعه از امر به معروف و نهی از منکر فقط شنیده است که باید امربه معروف و نهی از منکر انجام داد؛ این پرسش را مطرح کرد: کسانی که نه از شرایط این واجب آگاهی دارند و نه از این که چه کسانی باید امر به معروف و نهی از منکر بکنند و چه کسانی باید مخاطب این فریضه شوند، و نه از تشخیص معروف از منکر و شناخت قواعد آن، آیا تکلیف دارند که خودسرانه این کار را انجام دهند؟
وی در ادامه تاکید کرد: انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر از زمان تکلف افراد بر همه آنها واجب است. اما کسانی که آمر به معروف و ناهی از منکر می شوند ابتدا باید مسائل آن را یاد بگیرند بعد این کار را انجام دهند.
حجت الاسلام والمسلمین رحمانی با ذکر حدیثی از امام علی (ع) بیان کرد: امام علی (ع) فرموده اند که اگر شما امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنید کسانی بر شما حاکم می شوند که این افراد چه بسا از باب اینکه نمی دانند تبدیل به اشرار می شوند. کما اینکه در جامعه افرادی هستند که پول های کشور را خارج می کنند و یا اینکه ماشین هایی سوار می شوند که پول آنها بیشتر از یک میلیارد تومان است. چنین سرمایه هایی را از کجا به دست می آوردند. بنابراین انجام امر به معروف و نهی از منکر فریضه ای واجب است که به درستی باید انجام شود.
وی با تأکید بر این که برای امر به معروف و نهی از منکر باید اصول اصلی این طرح را دنبال کرد؛ گفت: اسیدپاشی به یک بانوی مسلمان و یا حتی غیر مسلمان به هر اسمی به خصوص اسم اسلام و نهی از منکر شرعی نیست.
نماینده اسبق ولایت فقیه در نیروی انتظامی با بیان اینکه جزییات این اسیدپاشی مشخص نیست، تصریح کرد: دلیل اصلی این کار قبیح و خداناپسندانه هنوز مشخص نشده است، چه بسا غرض ورزی شخصی باشد و یا هر چیز دیگری. واقعا معلوم نیست کسی که این کار را کرده فردی به اصطلاح انگیزه امربه معروف و نهی از منکر داشته باشد. چه بسا فردی روانی بدون انگیزه های دینی باشند. چه بسا گروهی باشند چه مذهبی چه غیر مذهبی این کار را انجام داده اند. چرا که هم اسید گران است و هم وسیله ای که آنها سوار بودند گران است. شاید گروهی باشند که برای زیر سوال بردن نام اسلام چنین کار خدا ناپسندانه ای را انجام می دهند.
وی با تأکید دوباره بر اینکه هنوز مشخص نیست که این فرد برای امربه معروف و نهی از منکر این کار را کرده باشد، گفت: اما اگر به این دلیل هم باشد خود این فرد فاعل منکر است. این فرد باید در محکمه اسلامی قصاص شود. قوه قضائیه به جای اینکه به سیاست های بین المللی بپردازند؛ به این افراد و این مسائل رسیدگی کند. مسئولین باید این موضوع را ریشه یابی کنند و افرادی مجرم را دستگیر کنند و به این نکته توجه نمایند که با این افراد باید به عنوان جانی برخورد شود.
حجت الاسلام والمسلمین رحمانی با اشاره به اینکه هیچ فقیهی اجازه نمی دهد این کار صورت بگیرد، گفت: کسی که مجری امر به معروف است اولا باید خودش عامل باشد، در وهله بعدی باید از انجام صحیح آن اطلاع داشته باشد و همچنین در تشخیص صحیح موضوع فردی باشد که احکام را بداند و مطلع باشد که جزای هر عملی چیست. در کجای دین گفته شده است که جزای بیرون بودن چند تار موی یک خانم تجاوز به حریم شخصی افراد و آسیب زدن به آنها است.
وی فزود: برای امر به معروف و نهی از منکر افراد تنها موظف به دادن تذکر هستند و جز تذکر دادن هیچ وظیفه ای ندارند. علاوه بر این در کشور ما عناصری مثل نیروی انتظامی هستند که وظیفه دارند جلو چنین عواملی را بگیرند.
این عضو قدیمی دفتر امام ادامه داد: کسی که این کار را انجام داده است، خلاف شر بین کرده است. برای امر به معروف و نهی از منکر باید حکم کتبی داشته باشند. که همان حکم کتبی هم باید در وهله اول به تذکر ختم شود. در نیروی انتظامی زمانی که من بودم گشت ارشاد به قصد ارشاد و بالا بردن سطح اسلامی جامعه ایجاد شد و به افراد تنها تذکر می دادند.
وی در ادامه به این نکته تاکید کرد که در برخورد با ناهی از منکر اولین کار فقط تذکر است و گفت: اولین برخورد نباید از تذکر فراتر رود و اگر فردی معاند و مخالف است باید رفتار آن را به مراجع بالاتر اعلام کرد. کجای دین وشریعت داریم که برای انجام این فریضه باید چشم یک آدم را از وی بگیرید و تا آخر عمر به وی درد و رنج دهید.
حجت الاسلام والمسلمین رحمانی اظهار کرد: بعضی برای انجام چنین کاری مثل امر به معروف و نهی از منکر داوطلب می شوند. در حالی که من شنیده ام فردی که از آدم های دور و بر کسی به آن خانمی که مورد اسید پاشی واقع شده کمکی نکرده است. این کار مهم تر است که امر به معروف و نهی از منکر صورت بگیرد یا اینکه به هم نوعمان کمک کنیم. اینها شاهد این اتفاق بوده اند ولی به هم نوعشان کمک نکردند.
وی در ادامه تاکید کرد: همه مسئولین به ویژه نیروی انتظامی باید برای دستگیری این افراد اقدام جدی کنند. چرا که چنین وضعیتی به اسلام ضربه شدیدی می زند.
رییس پیشین بسیج مستضعفین با بیان اینکه این درست است که باید از آمرین به معروف و نهی کننده های از منکر حمایت شود، گفت: برای حمایت از انجام دهندگان این فریضه آن هم افرادی که مشخص شده اند مجلس باید طرح دهد که باید چه کسانی این کار را انجام دهند. اما برای مشخص کردن افراد صالح هم افراد مطلع به شریعت و دین در سطح اعضای مجلس خبرگان باید این تشخیص مهم را انجام دهند.
حجت الاسلام والمسلمین رحمانی در ادامه با اشاره به اینکه طبق گفته امام در تحریر الوسیله امر به معروف و نهی از منکر سه مرحله دارد، گفت: شرط اول وجوب است؛ به گونه ای که آمر به معروف و ناهی از منکر باید عالم به شرایط وجوب آنچه که می خواهد انجام دهد، باشد. یعنی باید بداند که بر او برای انجام این فریضه تکلیفی هست یا نیست. یا خود فرد باید بداند یا مقلد کسی است که بر اساس سخنان آن عمل می کند.
وی در مود دومین شرط گفت: احتمال تاثیر در آنچه می گوید شرط دوم امر به معروف و نهی از منکر است. یعنی باید فرد بداند که آنچه انجام می دهد تاثیر داشته باشد چه برسد به اینکه به دین و یا به افراد ضربه بزند. وقتی بداند که فرد که گفته اش بر افراد تاثیری نکند این حق را ندارد که خودش با آن فرد برخورد داشته باشد و باید آن را به مقامات بالادستی ارجاع دهد نه اینکه خودش وارد عمل شود و به اصطلاح این مهم را انجام دهد.
رحمانی ادامه داد: شرط سوم این است که اگر فردی اصرار بر استمرار بر گناه داشت، آمر به معروف و ناهی از منکر می تواند به او تذکر دهد. حتی با این وجود، فرد باز هم، تنها، می تواند تذکر دهد.
وی گفت در منطق فقهی امام خمینی اگر قرار باشد که امر به معروف و نهی از منکر عوارضی داشته باشد؛ شامل اینکه به افراد ضربه و صدمه ای بزند انجام این کار ممنوع است.
حجت الاسلام والمسلمین رحمانی در پایان گفت: به هیچ وجه در هیچ جای شریعت؛ آن چه که موجب قتل و جرح افرادی که مرتکب یک منکر، می شود نباید استفاده شود. اسید پاشی حرام است چه به اسم دین چه برای کارهای دیگر .

باهر: قصاص را دست کم نگیریم/ ارتکاب برخی جرایم، ارتکاب علیه یک جامعه است/ مدعی العموم نباید بگذرد
حسین باهر: ارتکاب بعضی جرایم ارتکاب علیه یک نفر نیست، بلکه ارتکاب علیه یک جامعه است.
دکتر «حسین باهر»، رفتارشناس و جامعه‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگار جماران، درباره بازتاب‌های فرهنگی و اجتماعی پدیده‌هایی همچون اسیدپاشی اظهار کرد: در جامعه جرم‌هایی هستند که علاوه بر ابعاد شخصی ابعاد اجتماعی وسیعی دارند. ارتکاب بعضی جرایم ارتکاب علیه یک نفر نه بلکه ارتکاب علیه یک جامعه است.
وی با بیان اینکه «چه ر ایران و چه در هر جای جهان انتشار چنین اخباری موجب جریحه‌دار شدن افکار عمومی می‌شود»؛ گفت: اسیدپاشی و قتل جزو جرایمی است که روح جامعه را خدشه‌دار می‌کند. در برخورد با چنین جرایمی حتی اگر شاکی بخشش کند و یا از شکایت خود صرف نظر کند، جامعه و مدعی العموم به عنوان نماینده جامعه نباید به راحتی بگذرد و چنین افرادی را باید به جزای اعمالشان برسانند.
باهر تأکید کرد: بخشش در مقابل چنین جرایم هولناکی موجب جری تر شدن مجرمان و تشدید چنین جرایمی می‌شود. در قرآن آمده است «و لکم فِی الْقِصَاصِ حَیَاةٌ یا اولی الالباب» در قصاص زندگی است اگر که صاحب خرد هستید. ما قصاص را در این موارد دست کم می‌گیریم. اگر مجازات‌هایی که در این رابطه انجام می‌شود متناسب با جرم باشد شاید سرعت شیوع چنین جرایمی کاهش یابد و باعث شود هر کسی با تهیه اسیدی در خیابان به ارتکاب چنین رفتارهای هولناکی نپردازد.
این استاد دانشگاه با تأکید بر ضرورت ریشه‌یابی چنین جرایمی و شناسایی آمرین چنین اعمالی گفت: اگر این کار واقعا آمری داشته باشد او هم همراه عامل مسئول است و باید مجازات شود. چنین پدیده‌هایی شومی نه تأیید اخلاقی و عرفی دارد و نه مورد تأیید دین و قانون است.
باهر با اشاره به اینکه چنین اعمال و جرایمی به هیچ وجه نمی تواند توجیه دینی داشته باشد، گفت: نمی توان نمونه ای در تاریخ اسلام پیدا کرد که در آن توهینی و جسارتی علیه زنان روی چهره انجام گرفته باشد. در روایات، انسان و به تبع آن زن از چنان احترامی برخوردار است که زنی پیش امام معصوم (ع)می رود و به گناهی که کرده اعتراف می کند، گاه امام (ع) در پاسخ تجاهل می کند و وقتی با اصرار زن بر اعتراف به جرم خویش مواجه می شود، باز هم پرسش های متعددی مطرح می کند. در قرآن آمده است: « هر که کسى را بکشد بى‏ آنکه کسى را کشته یا تباهى در زمین کرده باشد چنان است که همه مردم را کشته باشد و هر که کسى را زنده کند- از مرگ برهاند یا به حق راه نماید- چنان است که همه مردم را زنده کرده است»
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اسیدپاشی به قصد محروم کردن یک زن از زیبایی و بینایی معادل قتل نفس به نظر می رسد؛افزود: تفکر مردسالارانه و عقده های مردانه باعث شده است که زنان از چنین پدیده های شومی بیشترین آسیب را ببینند.
باهر با تأکید بر این کهچنین جرایمی ناشی از عقده است، نه عقیده؛ یادآور شد: هیچ عقیده ای هرگز اجازه چنین اعمالی را به کسی نمی دهد. باید آگاهی عمومی در این مساله ارتقا یابد. رسانه ها باید فرهنگ سازی کنند و زشتی کار را بر همگان مطرح کنند. از سویی با شیوه هایی که در پیش گرفته می شود مانع از بین رفتن قباحت این چنین رفتارها و ارتکاب جرایمی شوند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه هیچ توجیه دینی و مذهبی نمی تواند پشتیبان چنین اعمالی باشد، افزود: برخورد با هر منکری، باید توسط قانون و از راه هایی قانونی صورت گیرد و در همه برخوردها باید رفتاری مؤدبانه همراه با مجازات متناسب انجام پذیرد.
این رفتار شناس اجتماعی با بیان اینکه متاسفانه تجربه تلخ اسید پاشی در سال های گذشته در کشور تکرار شده است، افزود: به نظر نمی رسد سابقه چنین رفتارهای مجرمانه ای به خصوص اسیدپاشی، در سایر کشورهای جهان وجود داشته باشد.
دکتر باهر با اشاره به بازتابهای منفی چنین اتفاقاتی در عرصه جهانی گفت: متاسفانه بروز چنین رفتارهای شنیع و چنین اتفاق های نابخردانه، موجب بدنام شدن کشورمان در سطح منطقه و جهان می شود. در سالهای گذشته رفتارهای خشونت بار در هند هم به همین ترتیب بازتابهای منفی مخربی در سطح جهان داشته است.

زهره ارزنی: مشخص نبودن دلیل اسیدپاشی های اخیر، طیف وسیعی از بانوان را با حس ناامنی مواجه می کند
«زهره ارزنی»، وکیل دادگستری در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار جماران، با اشاره به اسیدپاشی‌های زنجیره‌ای اخیر در شهر اصفهان گفت: در این مورد باید مقامات صالحه موضع‌گیری کنند. افرادی که مسبب این کار هستند را هرچه سریع‌تر معرفی کنند و در این باره حقیقت‌یابی شود. متأسفانه در ایران بروز اینگونه اتفاقات همیشه با انتشار بخشی از شایعات همراه می‌شود و وقتی این شایعه‌ها با هم جمع می‌شوند، تنها ارمغانش برای جامعه ایجاد نگرانی و احساس ناامنی است.
وی افود: دلیل عمده این نگرانی‌ها این است که اتفاقاتی افتاده که کسی نمی‌تواند منکر آن شود و از طرفی هم این اتفاقات با جریان‌های قبلی اسیدپاشی پیشین متفاوت است. عموما اسیدپاشی‌ها در کشور ما با زمینه اختلافات خانوادگی بوده است. کسی از خانمی خواستگاری می‌کرد و در صورت شنیدن پاسخ منفی، اقدام به این کار می‌کرد یا زنی که می‌خواست از همسرش جدا شود از سوی او یا خانواده همسرش مورد اینگونه خشونت‌ها واقع می‌شد. اگر از منظر عمومی به این قضیه نگاه کنیم بروز این قبیل مسائل از محدوده مشکلات خانوادگی به حیطه اجتماعی و نامعلومی وارد شده است که همین عدم مشخص بودن، ایجاد رعب و وحشت می‌کند. چراکه معلوم نبودن دلیل مشخص، طیف گسترده‌ای از زنان را در معرض این احساس ناامنی قرار می‌دهد.
ارزنی درباره گمانه‌زنی‌ها و شایعات در زمینه دلیل اسیدپاشی‌های اخیر ادامه داد: از آنجا که تاکنون مسببین، مشخص و بازداشت نشده‌اند، نمی‌توان قضاوت قطعی کرد؛ اما من به عنوان یک حقوقدان می‌گویم: این امر چون دلیل و هدف نامشخص دارد و جامعه هدف مورد خشونتش هم مشخص نیست و ریشه‌های آن هم هنوز معلوم نیست، موجب نگرانی عمومی شده است.
این وکیل دادگستری تأکید کرد: باید هر چه زودتر این افراد و از آن مهمتر نگرش پشت این قضیه مشخص شود. چراکه اگر این کار با هدف و برنامه قبلی انجام شده باشد، مصداق اخلال در امنیت ملی و جامعه است و این کار نه تنها برای خانواده اصفهانی بلکه برای همه خانواده های ایرانی نگرانی ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه «این خشونت تنها در مورد زنان موجب نگرانی نشده است»، گفت: به هر حال این زنان، پدران، برادران و همسرانی دارند که آنها هم نگران هستند و این یک نگرانی عام است. این جریان که ریشه‎هایش معلوم نیست، مختص به اصفهان نمی‌تواند باشد. چه بسا اگر سریع اینگونه مجرمین و مسببین دستگیر نشوند، به دلیل عدم برخورد سریع و جری شدن اینگونه افراد، در تهران هم شاهد این اتفاقات باشیم.
ارزنی تأکید کرد: این قبیل خشونت‌ها اگر بر فرض به بهانه تذکر حفظ حجاب هم بوده باشد، چون غیرقابل جبران است کاملا مطرود و محکوم است. بروز خشونت در تذکرات هرچند در هر شکل آن مذموم است، اما اگر تنها به اذیت کردن یا پاشیدن رنگ و امثالهم ختم می‌شد دست کم قابل جبران بود و حداقل در این حد موجب نگرانی عمومی نمی‌شد، اما متأسفانه اکنون شاهد خشونت بزرگی به نام اسیدپاشی هستیم؛ این یعنی از دست دادن عضوی از بدن یک انسان که دیگر با هیچ عمل جراحی هم قابل برگشت نیست. در یکی از این موارد هم اشاره شده که یک چشم یکی از خانم‌ها کاملا تخلیه شده است.
وی اضافه کرد: در اسیدپاشی‌ها در ایران، قربانیان یا هر دو چشم خودشان را از دست داده‌اند یا یک چشم و یا درصد بسیار بالایی از بینایی‌شان را؛ این یعنی اینکه قربانی تا آخر عمر باید به عنوان یک معلول به زندگی ادامه دهد.
ارزنی درباره دیگر مشکلات قربانیان جنایت اسیدپاشی گفت: مشکل دیگر این قربانیان، هزینه بسیار بالای این جراحی‌هاست که این مسئله از این جهت هم باید مورد توجه واقع شود.
وی تأکید کرد: به نظر من با توجه به اینکه این امر تبدیل به یک نگرانی عمومی شده و مصداق اخلال در امنیت هم هست؛ باید خواسته ما از مراجع صالحه این باشد که زودتر مسببین این خشونت‌ها مشخص و معرفی شوند و اگر فرد یا اشخاصی پشت این جریان هستند یا شور و هیجان جوانی و امثال آن است، همه و همه باید مشخص شوند و برخورد قاطعی با مسببین شود تا دیگر شاهد امکان بروز این خشونت‌ها در کشور نباشیم. از آنجا که چند مورد قربانی این خشونت‌ها هم از اقشار مختلف بوده‌اند، باید جواب دهند که این حرکت‌ها از کجا نشأت گرفته‌اند.
این وکیل دادگستری در پایان تأکید کرد: اگر اثبات شود که این جریانات در جهت موضوع امر به معروف یا حمایت از حجاب بوده است، باید از عاملان پرسید با چه حجت شرعی اقدام به این کار کرده‌اند؟ ما در یک کشور اسلامی زندگی می‌کنیم که قوانین آن نشأت گرفته از شرع و اسلام است. پس در این کشور، قوانین اسلامی در حال اجراست و مشخص است که کدام مراجع، مراجع صالحه برای اجرای این قوانین هستند. بنابراین کسی نمی‌تواند برای خودش قانون وضع کند و خوش هم آن را اجرایی سازد.

کیهانی نژاد: امکان انتشار اسیدپاشی مانند ویروس ابولا به سایر نقاط نیز وجود دارد
کیهانی نژاد، فاجعه اسیدپاشی به بانوان در اصفهان را نوعی برنامه‌ریزی برای ایجاد جو رعب و وحشت در جامعه از سوی گروهی خاص دانست و گفت: بیشتر افرادی که به چنین اقداماتی دست می‌زنند، بیماران روانی هستند که ممکن است از سوی برخی گروه‌ها مورد بهره‌برداری قرار گیرند.
دکتر «محمدعلی کیهانی‌نژاد» روانشناس در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار جماران درباره پیشینه روانی نهفته در پشت چنین اقدامات زشت و جنایتکارانه‌ای، گفت: در بیشتر موارد، شخصیت‌های "آنتی سوشال"، چنین رفتارهای ضد اجتماعی را از خود بروز می‌دهند؛ اما با توجه به اینکه در یک روند زمانی مشخص چنین اقداماتی انجام شده، به معنای آن است که جمعی بر اساس برنامه‌ریزی، سعی در ایجاد رعب و وحشت داشته‌اند.
وی ادامه داد: براساس برخی اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه خانم‌ها کمی بیشتر مراقب خودشان باشند، متوجه می‌شویم در این شرایط، چنین اقدامی براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته است. همچنین بروز رفتارهای ضد اجتماعی از برخی افراد در یک بازه زمانی واحد، به تعداد چند نفر، می‌تواند کار یک گروه آنتی سوشال باشد.
کیهانی‌نژاد با اشاره به اینکه «بیشتر رعب و وحشت ایجاد شده در این شرایط، فضای اجتماعی اصفهان را فراگرفته است»، گفت: البته در چنین شرایطی، شهرهای دیگر نیز نگران می‌شوند زیرا این اتفاق مانند ویروس ابولا می‌ماند که می‌تواند به همه نقاط منتشر شود.
کیهانی‌نژاد در پاسخ به اینکه «آیا فقدان آموزش‌های روانشناسی در مدارس می‌تواند در بروز چنین رفتارهای پرخطری در جامعه تاثیرگذار باشد»، اظهار داشت: قطعا این دیدگاه منطقی به نظر می‌رسد که فقدان آموزش‌های روانشناسی اجتماعی در مدارس، از دلایل تأثیرگذار در بروز چنین رفتارهایی است. بیشتر افرادی که چنین کارهایی را انجام می‌دهند افرادی عادی نیستند زیرا با ارتکاب به چنین اعمالی، قصد ایجاد رعب و وحشت یا بروز اتفاقاتی دیگری را دارند. افرادی که چنین رفتارهای ضد اجتماعی را از خود بروز می‌دهند، به طور معمول بالای 18 سال سن دارند.
این روانشناس افزود: به یاد دارم حدود 13 سال پیش در کرمان اتفاقاتی افتاد که بر اساس آن بسیاری از بانوان می‌ترسیدند از ساعت 7 یا 8 شب به بعد، از خانه خارج شوند؛ زیرا چند خانم را کشته بودند. بنده به طور کامل در جریان این اخبار قرار داشتم. آن زمان هم رعب و وحشت زیادی در مردم ایجاد شد؛ در حالی که پس از افشا شدن این موضوع، متوجه شدند این اقدام توسط یک گروه تندرو طراحی شده است، در آن زمان مردم با وجود فراگیر شدن رعب و وحشت، واکنشی نسبت به این اتفاق و کشته شدن تعدادی از افراد نشان ندادند؛ زیرا معتقد بودند این اتفاق برای افرادی رخ داده که رفتارهای جنسی بسیار بی‌مسئولیتی داشتند. اما هم‌اکنون مردم واکنش‌های بسیار زیادی دارند و تمامی این واکنش‌ها در شرایطی بروز پیدا می‌کند که هیچ فردی مسئولیت را به گردن نمی‌گیرد و تمامی افراد در حال تکذیب و محکوم کردن هستند.
کیهانی‌نژاد همچنین در ارزیابی خود از واکنش‌های مردم در شرایط کنونی در مقایسه با سال‌های گذشته، گفت: واکنش مردم درباره اتفاق رخ داده در اصفهان در مقایسه با چند سال پیش که در کرمان چنین اتفاقی افتاد، بسیار جدی تر بوده است.
وی با اشاره به اینکه «بروز چنین اتفاقی در شرایط کنونی منجر به برانگیخته شدن احساسات و بروز واکنش‌های متعدد افراد و اقشار مختلف جامعه شده است»، گفت: در شرایط امروز، اطلاعات، دانش و معلومات مردم بیشتر شده است.
این روانشناس درباره اینکه «از لحاظ روانی چه افرادی مستعد بروز چنین رفتارهایی هستند؟» گفت: افرادی که چنین رفتارهایی را انجام می‌دهند درواقع اختلال شخصیت واضح و مشهود دارند. رفتارهای اینگونه افراد می‌تواند کاملا با اختلال خلقی همراه باشد به نحوی که چنین افرادی احساس نمی‌کنند کار ناصواب یا زشتی انجام می‌دهند. این افراد به اینگونه دلایل ممکن است احساس غرور هم داشته باشند و تصورشان این باشد که در راه صواب قدم برمی‌دارند. این موضوع به معنای آن است که این افراد از لحاظ روانی افراد سالمی نیستند و تجزیه و تحلیل‌شان از مسائل درست نیست. مستنداتی هم مبنی بر اینکه این افراد سالم نیستند وجود دارد؛ در واقع اینها بیمارانی روانی هستند که هر گروهی در اجتماع، می‌تواند از آنها بهره‌برداری کند.
وی با اشاره به راهکارهای پیشنهادی خود برای جلوگیری از بروز چنین رفتارهای پرآسیبی اظهار داشت: رسانه‌های گروهی مانند رادیو و تلویزیون و روزنامه‌ها، نقش بسیار مهمی دارند و مردم نیز به سرعت مطالب را دریافت می‌کنند. در واقع، چنین مسئله‌ای با تمامی ابعاد زشتش باید برای مردم بازگو شود؛ همان‌گونه که اکنون صداو سیما و دیگر رسانه‌ها، این موضوع را به خوبی بیان کرده‌اند. همچنین باید این موضوع به گونه‌ای بازتاب داده شود که مسئولانه‌تر با آن برخورد شود.
کیهانی‌نژاد در پایان با تأکید بر اینکه «ما از جزئیات این موضوع و حتی نحوه پوشش و رفتار خانم‌هایی که قربانی اسیدپاشی شده‌اند، اطلاعی نداریم»، افزود: رسانه‌های گروهی مانند روزنامه‌ها و صدا و سیما باید بیشتر به این موضوعات بپردازند. مردم، هنگامی که ببینند به این موضوعات پرداخته می‌شود و مسئولان پیگیری می‌کنند و در تعقیب آن هستند، خوشحال خواهند شد و احساسات ملی کمتر جریحه‌دار می‌شود.

خرمشاهی: نیازمند مجازات های تبعی بازدارنده برای اسیدپاشی هستیم/ پیشگیری از جرم وظیفه قوه قضائیه
خرمشاهی خواستار شد که مسئولان قوه قضائیه راهکارهای فوری را در جهت پیشگیری و برخورد با اسیدپاشی اتخاذ و عملی کنند.
«عبدالصمد خرمشاهی»، وکیل دادگستری که در سال‌های پیش نیز وکالت یکی از قربانیان اسیدپاشی را به عهده داشته است، در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار جماران درباره جنایت‌ اسیدپاشی در اصفهان گفت: معتقدم علاوه بر مجازات اصلی، نیاز به وضع قوانین جنبی و تبعی برای این جرم، احساس می‌شود.
خرمشاهی در پاسخ به سؤالی درباره ضرورت تناسب مجازات با جرم اسیدپاشی گفت: ماده واحده‌ای در سال 1337 داریم که هنوز منسوخ نشده است. این ماده واحده تدبیر خاصی برای اسیدپاشی در نظر نگرفته است و این جرم نیز مثل سایر جرایم محسوب می‌شود. در این ماده واحده چنین عنوان شده که اگر اسیدپاشی منجر به قتل باشد، حکم آن اعدام است. البته برای آن درجاتی در نظر گرفته شده است که حبس ابد و تبعید هم بنا به درجات جرم در نظر گرفته شده است.
این وکیل دادگستری ادامه داد: تا جایی که من حضور ذهن دارم هیچ حکم قصاصی در مورد اسیدپاشی تاکنون اجرا نشده است. به نظر می‌رسد در کنار مجازات اصلی اسیدپاشی قانون دیگری اختصاصا در مورد جرایم اسیدپاشی باید وضع شود. لازم است مجازات‌های تبعی و تکمیلی هم برای این مسئله در نظر گرفته شود که البته این در اختیار قضات است. سابقا اعمال مجازات‌هایی چون حپس ابد با اعمال شاقه داشتیم.
خرمشاهی گفت: نوع مجازات باید طوری باشد که مرتکبین یا کسانی که قصد ارتکاب این جرم را دارند، متناسب با شدت مجازات حداقل با یک وضعیت بازدارندگی مواجه باشند. به لحاظ عدم اجرای قصاص، خیلی‌ها بعد از چند سال حبس متجری شدند و آمده‌اند بیرون و زمینه ارتکاب این جرم جنایتکارانه برایشان مساعد شده است و وضعیت را برای کسانی که مقاصد سوء و مجرمانه دارند مهیا کرده است.
این وکیل دادگستری با ارائه یک طرح پیشنهادی افزود: در کنار مجازات اصلی که باید اشد مجازات برای ارتکاب این جرم باشد، مجازات‌های تبعی همچون تبعید نیز باید در کنار مجازات اصلی در نظر گرفته و اعمال شود که تا حدودی بتواند بازدارندگی داشته باشد. علی رغم همه این مسائل تنها اعمال مجازات نمی‌تواند جلوی این امر را بگیرد؛ باید تمهیداتی اندیشیده شود تا زمینه ارتکاب چنین جرایمی کاهش پیدا کند.
وی با اشاره به تأثیرات مخرب وقوع چنین حوادثی بر امنیت روانی جامعه گفت: جامعه ما نیاز به احساس امنیت اجتماعی دارد و این یک نیاز ضروری است. اسیدپاشی لزوما تنها جنبه شخصی ندارد. این اتفاقات موجب جریحه‌دار شدن احساسات عمومی و گسترش نوعی تشویش و نگرانی در جامعه می‌شود و در این حوزه تبعات بسیار سوئی دارد. دادستان و مدعی العموم می‌تواند و باید اعلام جرم کند و مصرانه پیگیر مجازات برای مرتکبین باشد و آنچه که در چارچوب قانون لازم است باید انجام شود. در برخی جرایم، جنبه عمومی جرم بسیار پررنگ است و در برخی جرایم این جنبه کمرنگ‌تر است و اذهان و افکار عمومی را خدشه‌دار نمی‌کند. اما اسیدپاشی جرم بسیار هولناکی است و چنانکه در چند روز اخیر شاهد بوده‌ایم، افکار عمومی به شدت مخدوش شده و باعث تشویش و نگرانی جامعه شده است. قطعا باید دادستان وارد عمل شود.
خرمشاهی افزود: نباید اجازه دهیم که جرائم قبح خود را از دست بدهند. اگر مسئولان قوه قضائیه حرکتی در این راستا انجام ندهند اسیدپاشی هم اندک اندک قبح خودش را از دست خواهد داد. با توجه به اینکه ارتکاب جرم راحت و ساده است و مجرمان با تهیه چند لیتر اسید می‌توانند نیات سوء خود را عملی کنند، جا دارد مسئولان قوه قضائیه راهکارهای فوری را در جهت پیشگیری و برخورد با این پدیده اتخاذ و عملی کنند؛ چون یکی از وظایف قوه قضائیه علاوه بر اجرای عدالت قضایی پیشگیری از ارتکاب جرایم است. باید هشدارهای لازم داده شود و اقدامات لازم در این خصوص صورت گیرد. باید انذار و آگاهی افکار عمومی و مراقبت‌های لازم در کنار مجازات برای کاهش ارتکاب این جرایم مورد توجه مسئولان قضایی قرار بگیرد.
وی در پایان گفت: اگر قبح این جرم در جامعه شکسته شده و روزبه‌روز بر تعداد مرتکبان این جرم افزوده شود، کسی نمی‌تواند از این پدیده احساس امنیت و آرامش داشته باشد. دلهره و تشویش ناشی از ارتکاب این جرایم به آحاد جامعه سرایت می‌کند و امنیت روانی جامعه را از بین خواهد برد.

انصاری راد: گرفتار جهل اجتماعی در مسائل شرعی هستیم
رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس ششم با بیان اینکه «حتی صحبت کردن در مورد اسیدپاشی نگران‌کننده است»، گفت: اگر چنین ستم و ظلم بزرگی در حق شهروندان مظلوم ما به اسم امر به معروف و نهی از منکر انجام شود، تنها یک ظلم نیست و مجموعه‌ای از چند ظلم است.
حجت‌الاسلام والمسلمین «حسین انصاری‌راد» در گفت‌وگو با پایگاه خبری جماران، با تأکید بر اینکه «اسید پاشی از محرمات بزرگ الهی است»، گفت: از سویی، این اقدام زشت، ظلمی است به کسی که اینگونه به او تجاوز شده است، از سوی دیگر اگر به نام امر به معروف و نهی از منکر صورت گیرد؛ این اقدام ظلمی است به اسلام، همچنین ظلمی است به جمهوری اسلامی که چرا در جمهوری اسلامی چنین اقدام فاجعه‌آمیز و وحشی‌گری انجام می‌شود و ظلمی است به روحانیت؛ زیرا در این صورت برخی افراد ممکن است این کارها را به اسم روحانیت و به نام پیروی از روحانیت انجام دهند.
وی ادامه داد: با توجه به زشتی و منفور بودن این موضوع، لغت و واژه‌ای که بتواند زشتی و منفوریت این وقاحت و ظلم را نشان بدهد را نمی‌توانم پیدا کنم.
انصاری راد همچنین تصریح کرد: بنده مشکل را فقط در این نادانان و جاهلان نمی‌بینم؛ بلکه معتقدم ما در یک جهل و نادانی اجتماعی راجع به این مسائل شرعی گرفتاریم.
وی افزود: این مسائل مربوط به دولت و مدیریت جامعه و همچنین مربوط به کارشناسان اجتماعی، دینی و سیاسی است که باید آن را بررسی کنند. بنده معتقد به جهل اجتماعی در این موضوع هستم به گونه‌ای که حقیقتا بسیاری از افراد اسلام را نمی‌شناسند.
وی با بیان اینکه «مسئله حجاب یک ضرورت اسلامی است و در آن شکی نیست»، گفت: حجاب یکی از واجبات است و کسی که آن را ترک می‌کند ترک یک واجب می‌کند؛ اما آن، ابعادی دارد و باید مسائل اجتماعی، اقتصادی، روانی، خانوادگی و تأثیرات آن را سنجید.
حجت‌الاسلام والمسلمین انصاری‌راد در پایان این گفت‌وگو، مجموعه عدالت اقتصادی، عدالت حقوقی، عدالت قضایی و تأمین حقوق مردم، حفظ حرمت مردم و حفظ حقوق متهم را عدالت دانست و گفت: در فقه و شرع مقدس، اهم و مهم داریم و اگر ما روی مسائل اهم جامعه تکیه کنیم و به ویژه در مسئله عدالت که اهم مسائل است، همه دنیا با ما موافق هستند. اگر حقوق اجتماعی و عدالت اجتماعی در ابعاد مختلف که اهم مسائل اسلام است را رعایت کنیم، خود به خود حجاب همراه آن می‌آید؛ اما ما عکس این کار را کرده‌ایم و اهمیت این موضوعات را در نظر نگرفته‌ایم. امروز جامعه ما قانع نیست که عدالت اجتماعی رعایت می‌شود. اگر جامعه قانع شود که عدالت در همه ابعاد اجرا می‌شود حجاب نیز به دنبال آن می‌آید. مشکل ما این است که با توجه به مهم بودن حجاب آن را اصل قرار داده‌ایم اما به موضوع اهم که عدالت است توجه نمی‌کنیم.