خوش چهره گفت: هیچ تفاهم‌نامه‌ای نباید به مرحله موافقتنامه برسد، مگر اینکه تأیید کارشناسی جامع و مستقل داشته باشد. زیرا موافقتنامه تعهدآور است. باید بخش پویای نهادهای نظارتی و مجلس اظهارنظر کنند که آیا موافقتنامه های پیامد تفاهم نامه ایران و روسیه تأمین کننده‌ی منافع و مصارف ملی است یا خیر؟
دکتر محمد خوش چهره، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگوی اختصاصی با جماران، درباره تفاهمنامه ای که وزیر نفت ایران با وزیر انرژی روسیه درباره صادرات محصولات کشاورزی به روسیه منعقد کرده است؛ با تاکید بر اینکه «این قراردادها نیاز به تدبیر عالمانه دارند»، گفت: قردادهای جدید باید جامع‌نگر باشند. تا به حال، هر چوبی که اقتصاد خورده یا دولت بر سر مردم زده، به دلیل محدودنگری بوده است. همانطور که در مصرف دارو، به عوارض جانبی آن توجه می‌شود، به این مسائل نیز باید جامع نگاه کردد و به عوارض آن توجه داشت. در این تفاهنامه نیز جنبه‌ی مثبتی را یافتند که سبب شده است به عوارض جانبی آن توجه نکنند.
وی افزود: جنبه مثبت این قرارداد، قطعا یافتن بازار برای صادرات و به دنبال آن درآمد صادراتی است. اما به این مسئله توجه نمی‌کنند که درآمد صادراتی به کدام افراد تعلق می‌گیرد؛ مردم یا تجار و واسطه‌ها. شاید دولت شعار دهد که شرایط را کنترل می‌کند اما تجربه عکس این را نشان داده است. به این معنا که هرجایی صادرات غیرنفتی انجام شده، فشار قیمتی آن بر مردم وارد شده است. برای نمونه در بسیاری از موارد که صادرات پرتقال و خشکبار و ... انجام نشد، قیمت‌ها در داخل متعادل‌تر شد. تجربه نشان می دهد که صادرات محصولات کشاورزی افزایش قیمت این محصولات را نتیجه می دهد.
عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران با بررسی یکی دیگر از مشکلات این قرارداد اظهار کرد: اگر تنها تمرکزمان را بر کشت کالاهای مورد نظر بگذاریم، به منابع آبی کشور فشار می‌آوریم. این اتفاق به دلیل عدم جامع‌نگری است.
خوش چهره گفت: ممکن است ادعا شود که تغییر الگوی کشت می‌دهند؛ به این معنا که به جای کشت برخی محصولات، به کشت محصولات دیگری می‌پردازند. برای نمونه آب مصرفی محصولاتی مانند دانه‌های روغنی یا پنبه را به گندم اختصاص می‌دهند. نتیجه کمبود و افزایش قیمت پنبه یا دانه‌های روغنی خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه «تفاهمنامه اقدام کارشناسی نیاز دارد»، گفت: هیچ تفاهم‌نامه‌ای نباید به مرحله موافقتنامه برسد، مگر اینکه تأیید کارشناسی جامع و مستقل داشته باشد. زیرا موافقتنامه تعهدآور است. باید بخش پویای نهادهای نظارتی و مجلس اظهارنظر کنند که آیا این تفاهم نامه و موافقتنامه های پیامد آن تأمین کننده‌ی منافع و مصارف ملی است یا خیر؟
خوش چهره افزود: باید ملاحظات متعددی نیز دیده شود که مشخص کند آیا این اقدام، اقدامی مستمر است یا موجی کوتاه مدت؟ به منظور این قرارداد، تجهیزات و امکانات کشور را بسیج می‌کنیم اما اگر برای نمونه آمریکا و روسیه مجددا در راستای منافعشان با یکدیگر سازش کنند، با وجود آن ظرفیت‌سازی که کردیم، متقاضی نخواهیم داشت.
این اقتصاددان در بخش پایانی سخنان خود با ارئه‌ی راهکاری، اظهار کرد: باید تمامی این مسائل با نقدی عالمانه، شفاف و با اطلاع‌رسانی به مردم به منظور پایین آمدن خطای احتمالی دولت صورت بگیرد. باید در نظر داشت که آیا با این تفاهمنامه کشور منتفع می‌شود یا تنها بخش خاصی از افراد؟
