سید محمد خاتمی در مراسمی که به مناسبت روز جهانی صلح در موزه صلح تهران برگزار شد، تأکید کرد: زندگی در متن صلح است، باید جان‌هایی صلح‌طلب و صلح‌خواه تربیت شوند و باید گفتوگو درباره صلح به گفتمان صلح مبدل شود.
به گزارش خبرنگار جماران، سید محمد خاتمی رئیس جمهور اسبق کشورمان، پیش از ظهر امروز - یکشنبه- همزمان با روز جهانی صلح، از موزه صلح تهران بازدید کرد.
در این مراسم که «گری لوییس»، نماینده سازمان ملل در تهران، عده‌ای از جانبازان شیمیایی و همچنین داوطلبان صلح حضور داشتند، ابتدا مدیر جدید دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران، پیام بان کی مون را قرائت کرد و سپس سید محمد خاتمی به سخنرانی پرداخت.
رئیس جمهور اسبق کشورمان در سخنان خود گفت: در طول تاریخ و به خصوص در قرنی که گذشت، جنگ زیاد نکوهیده شده و از صلح و آشتی ستایش شده است. در آثار و ادب فارسی نیز از این موضوعات کم نیست. بعد از جنگ جهانی دوم شاعر بزرگ و عالی‌مرتبه ما ملک الشعرای بهار، قصیده بلندی با عنوان «جغد جنگ» دارد که طلیعه آن این‌چنین است:
فغان ز جغد جنگ و مرغوای او/ که تا ابد بریده باد نای او/ بریده باد نای او و تا ابد/ گسسته و شکسته پر و پای او/ ز من بریده یار آشنای من/ کز او بریده باد آشنای او/
بهار، این قصیده بسیار فاخر را این‌چنین به پایان می رساند: بهار طبع من شکفته شد چو من/ مدیح صلح گفتم و ثنای او/ بر این چکامه‌آفرین کند کسی/ که پارسی شناسد و بهای او/
خاتمی ادامه داد: علی‌رغم این ستایش‌ها از صلح و نکوهش جنگ، آنچه که در عالم واقع وجود داشته، بیشتر جنگ و ستیز بوده است و همیشه خشونت. خشونت میان آنان که قدرت را در دست دارند و آنان که باید زندگی کنند و این خشونت و جنگ در قرن گذشته با توجه به پیشرفت تکنولوژی و علم و البته افزایش فزون‌خواهی انسان بیشترین فاجعه را در تاریخ به وجود آورده است.
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به دو جنگ جهانی، جنگ‌های منطقه‌ای و جنگ سرد و به ویژه بروز وحشتناک پدیده تروریسم در پایان قرن بیستم، اظهار داشت: تروریسم همیشه وجود داشته ولی به تناسب دنیای تکنیکی امروز ابعاد وحشتناکی پیدا کرده است و در مقابل، ابزار جنگ علیه تروریست در حالی به کار می‌رود که ترور و تروریسم حاصل جنگ‌طلبی و فزون‌خواهی قدرت‌هایی بوده است که حاکمیت را بر عالم و آدم می‌خواهند.
سید محمد خاتمی تصریح کرد: این مسائل حاصل زندگی اجتماعی انسان در طول تاریخ بوده است در حالی که اسوه‌ها، معلمان اخلاق و به ویژه پیامبران، ندای زندگی برای انسان سر داده‌اند. در حقیقت زندگی در جایی است که صلح در آن باشد. خداوند بزرگ در قرآن مجید می‌فرماید "به دعوت پیامبر و خدای او که شما را به زندگی می‌خواند، پاسخ دهید."
رئیس مرکز بین المللی گفتوگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها ضمن ستایش صلح گفت: زندگی در متن صلح میسر است ولی در تاریخ جنگ غالب بوده است. ستایش کردن و توصیه کردن فایده ندارد. باید جان‌های صلح‌طلب پرورده شوند. گفتوگو باید به گفتمان درباره صلح تبدیل شود. پارادایم یا سرمشقِ ستیز و خشونت باید به سرمشق و پارادایم تفاهم مبدل شود. اگر در برابر جنگ تمدن‌ها، گفتوگوی تمدن‌ها مطرح می‌شود، این با توجه به نیاز بشر است. باید این پارادایم تغییر یابد تا زندگی بهتر شود. جنگ‌طلبان، خشونت‌گران و افراطیون باید از صحنه سرنوشت کنار روند؛ تا صلح و آشتی و زندگی را برای هم خواستن، امنیت و پیشرفت خود را در پیشرفت و امنیت دیگری دانستن محقق شود، در این صورت است که زندگی سرشار از صلح می شود. این‌چنین جنگ‌طلبان، خشونت‌طلبان، افراطیون و زورگویان جایی در عرصه سرنوشت اجتماعی انسان ندارند.
وی یادآور شد: جنگ زشت است و موزه جنگ، زشتی‌ها را نشان می‌دهد؛ اما در دل همین زشتی‌ها، زیبایی هم نهفته است و این زیبایی‌ها همان مقابله و مقاومت در برابر جنگ است. اگر انسان‌های بزرگ از جان گذشته‌ای نباشند که در برابر خشونت‌گران بایستند یک شبه زندگی بشر به جهنم تبدیل می‌شود.
سید محمد خاتمی ضمن تمجید از جانبازان حاضر در موزه صلح اظهار کرد: گرچه عده‌ای اینجا هستند که سلامت، آرامش و زندگی خود را در جنگ از دست دادند؛ اما جانِ مقاوم آنها، آینه زیبایی‌هایی است که وجود دارد. همان اندازه که جنگ تجاوزکارانه زشت است ولی جنگ به معنی دفاع از حیثیت، موجودیت و بقای خود و ایستادن در برابر متجاوز، زیباست. اگر این مقاومت‌ها نبود، جنگ‌طلبان همه زندگی بشر را نابود می‌کردند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: روز صلح و برپایی موزه صلح امر مبارکی است. امیدوارم به پیام صلح‌طلبان و پیامبران گوش فرادهیم و زندگی را سرشار از گفتوگو و محبت کنیم. جنگ و زشتی‌آفرینان را منزوی کنیم و خدا بخواهد که می‌خواهد سررشته حیات انسان را از دست جنگ‌طلبان بگیریم. این وعده به انسان داده شده و باید در این راه تلاش کرد.
در این مراسم، همچنین پیام بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد به مناسبت روز جهانی صلح، توسط خانم «استر کیش لاروش»، مدیر جدید دفتر منطقه‌ای بونسکو در تهران، قرائت شد که به شرح زیر است:
«امروز روز جهانی صلح است. هرسال در این روز سازمان ملل متحد برای آتش‌بس جهانی فراخوان می‌دهد. ما از جنگجویان می‌خواهیم سلاح‌هایشان را زمین بگذارند تا همه بتوانند هوای صلح را تنفس کنند.
درگیری مسلحانه موجب اندوهی فراوان برای خانواده‌ها، جوامع و همه کشورها می‌شود.
امروز بسیاری از مردم در دستان بی‌رحم جنگ‌طلب‌ها و تروریست‌ها در رنج به سر می‌برند. اجازه دهید برای همبستگی در کنار آنان قرار گیریم.
صلح و امنیت، بنیادهای اساسی برای پیشرفت اجتماعی و توسعه پایدار هستند. به همین دلیل سه دهه قبل سازمان ملل متحد به‌حق مردم به صلح متعهد شد.
طی سال آتی، ما هفتادمین سالگرد تأسیس سازمان ملل متحد را گرامی می‌داریم. سازمان ما بر اساس تعهد برای نجات نسل‌های آتی از بلای جنگ تأسیس گردید. ما پیشرفت زیادی داشته‌ایم. اما کارهای انجام نشده زیادی باقی مانده است. ما باید آتش افراطی‌گری را خاموش کنیم و عوامل بنیادی درگیری را از بین ببریم.
صلح جاده‌ای طولانی است. باید با هم در آن هم‌سفر شویم؛ گام‌به‌گام و از همین امروز.
اجازه دهید در این روز یک دقیقه سکوت کنیم. اجازه دهید همگی به صلح و معنی آن برای خانواده بشری احترام بگذاریم. اجازه دهید صلح را در قلب‌ها و افکارمان حفظ کنیم و به نرمی آن را پرورش دهیم تا شاید رشد نماید و شکوفا شود.»
