تبیین مواضع ایران در مسائل مهم جهانی، تماس چهره به چهره با مقامات کشورها و افشای زیاده خواهی آمریکا در مذاکرات هسته ای، مهمترین موضوعاتی است که رئیس جمهور با حضور در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل می تواند به آنها بپردازد.
اشاره: محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت، بالاخره در پایان هفته گذشته، عنوان کرد که سفر رئیس جمهور به نیویورک و سخنرانی وی در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعی شده و با این سخن، به همه اخبار ضد و نقیض در این زمینه پایان داد. دکتر حسن روحانی در حالی برای دومین بار راهی مجمع عمومی سازمان ملل می‌شود، که از یکسو مسائل مهمی در منطقه خاورمیانه جاری است و از سوی دیگر، تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران سخت مشغول مذاکرات با 1+5 آن هم درست در شهر نیویورک است. همچنین رسانه‌های خارجی با توجه به تجربه سال گذشته سفر دکتر روحانی به آمریکا و تماس تلفنی اوباما با رئیس جمهوری ایران، شکل‌گیری چنین فضایی را در سفر امسال نیز پیش‌بینی می‌کنند؛ هرچند که مقامات دو کشور تأکید دارند برنامه‌ای در این زمینه وجود ندارد.
اینکه در این فرصت، می‌شود چه پیامی را به جهانیان رساند و از حواشی آن، چه فرصت‌هایی را می‌توان ایجاد کرد، موضوعی است که خبرنگار جماران در گفت‌وگو با سه تن از کارشناسان عرصه بین‌الملل و فعالان سیاسی، به آن پرداخته است:
ترقی: در تعاملات با کشورها تبیین کنیم که عامل هرگونه شکست احتمالی در مذاکرات، زیاده خواهی آمریکاست
در همین زمینه، «حمیدرضا ترقی»، رئیس مرکز امور بین‌الملل حزب مؤتلفه اسلامی و فعال سیاسی اصولگرا اظهار کرد: جلسه مجمع عمومی سازمان ملل برای همه کشورها یک فرصت مغتنم است که می‌تواند زمینه‌ساز انتقال پیام انقلاب اسلامی و ملت ایران به جهانیان باشد. خوشبختانه جمهوری اسلامی همواره سعی کرده از این فرصت به شکل مطلوبی استفاده کند و پیام خود را از تریبون سازمان ملل به ملت‌های جهان منتقل سازد.
وی ادامه داد: این مسئله توانسته است به ابهامات، تردیدها و سوتفاهم‌هایی که در افکارعمومی جهان توسط رسانه‌های استکباری به وجود آمده، پاسخ داده و آن را برطرف سازد.
حمیدرضا ترقی با تأکید بر اهمیت این سفر و حضور رئیس جمهور در این جلسه، گفت: رئیس محترم جمهوری باید از این فرصت نیز طبق روال معمول استفاده لازم را ببرند.
وی با اشاره به اینکه «پیام نظام جمهوری اسلامی، پیام صلح، امنیت، دوستی و مودت در میان ملت‌های جهان، کاهش تنش‌ها و مقابله با خشونت و تروریسم است»، افزود: رئیس جمهور باید این پیام را تبیین کند و پیام معنویت و توحید و یکتاپرستی که تنها راه نجات جوامع بشری است را به گوش جهانیان برساند.
ترقی با اشاره به فرصت‌های موجود در حاشیه سخنرانی ریاست محترم جمهوری اظهار کرد: دیپلماسی عمومی و ارتباط چهره به چهره با رؤسای کشورهای جهان برای تبادل نظر و دیدگاه با کشورهای مختلف بسیار مؤثر و مفید بوده است. ما تاکنون از تعاملات چهره به چهره سود فراوانی برده‌ایم. بسیاری از سران کشورها در معذوریت‌های خاص سیاسی و فشارهای استکباری هستند که در نتیجه نمی‌توانند مواضع خود را علنی بیان کنند. اما در دیدارهای چهره به چهره این امکان را دارند تا آنچه که در دل آنها می‌گذرد را با جمهوری اسلامی در میان بگذارند؛ لذا می‌توان از این فرصت برای دیدارهای متعدد و متنوع استفاده کرد.
ترقی با اشاره به برگزاری گفت‌وگوهای ایران و 5+1 در حاشیه مجمع عمومی افزود: در این رابطه، متأسفانه آمریکایی‌ها همچنان که اخیرا هم از مواضع خانم شرمن استنباط می‌شود، بر موضع زورگویی خود باقی مانده‌اند و مصمم هستند نگذارند مذاکرات به نتیجه مطلوب برد - برد برسد.
وی ادامه داد: تبیین این موضوع برای اعضای سازمان ملل که - عامل اصلی هرگونه شکست احتمالی در مذاکرات، آمریکا و زیاده خواهی‌های این کشور است - می‌تواند نقش بسیار مهمی در اثبات حقانیت نظام جمهوری اسلامی و تغییر نگاه ملت‌ها به مواضع جمهوری اسلامی داشته باشد.
کواکبیان: رئیس جمهور برای هرگونه تلاش آمریکا در جهت ارتباط گیری آماده باشد
«مصطفی کواکبیان»، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، دبیرکل حزب مردمسالاری و فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در گفت‌وگو با جماران از اهمیت دیپلماسی عمومی در فضای بین المللی و در عرصه سیاست خارجی سخن گفت و افزود: ما باید از هر فرصتی برای این موضوع استفاده کنیم. اگر آقای روحانی به نیویورک سفر نمی‌کردند بحث دیگری بود؛ اما حالا که قرار است این سفر انجام شود، باید حداقل در سه زمینه تلاش به عمل آید. دستگاه سیاست خارجی باید برنامه‌ریزی کاملی داشته باشد تا از این فرصت به نفع منافع ملی استفاده کند.
کواکبیان با اشاره به زمینه نخست فعالیت در نیویورک تشریح کرد: بحث اصلی این سفر سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد است. رئیس جمهوری باید مواضع جمهوری اسلامی در عرصه سیاست بین‌الملل و مسائل مهم جهانی را تبیین کند. از جمله این موارد، تحولات منطقه و بحث تروریسم و نحوه مقابله با آن است. در این رابطه باید دیدگاه‌های ما چه در عراق و چه در سوریه بیان شود. رئیس جمهوری باید مواضع جمهوری اسلامی ایران را در مسائل مهم بین المللی تبیین کند.
وی در بیان موضوع دوم افزود: روابط دوجانبه با کشورهای مختلف، زمینه دوم فعالیت در نیویورک است. این رابطه با همه کشورها می‌تواند باشد که به نظر من اگر قرار بر این امر است باید با برنامه‌ریزی دقیق انجام شود.
دبیرکل حزب مردمسالاری با اشاره به سفر سال گذشته دکتر روحانی و حواشی آن تأکید کرد: باید با برنامه‌ریزی دقیق و با رعایت مصالح و منافع نظام وارد این عرصه شویم. اگر هیچ برنامه‌ای برای روابط دوجانبه با کشوری نداریم، مشخص است که باید در همین حیطه عمل شود و اگر مصلحت سنجی‌های لازم صورت گرفته است، نباید مانند سال گذشته، یک تماس تلفنی، حواشی ایجاد کند.
کواکبیان با اشاره به اینکه «هرگونه برقراری رابطه باید بر مبنای حفظ منافع ملی، عزت، حکمت و مصلحت که مورد تأکید رهبری نظام است، باشد»، ادامه داد: باید برنامه‌ریزی کاملا دقیقی صورت گیرد. به نظر من باید از قبل برنامه‌ریزی و تمهیدات لازم اندیشیده شود که حرکات ما باری به هر جهت نباشد. باید نسبت به هرگونه اقدامی از سوی کشورهای دیگر، آمادگی قبلی داشته باشیم؛ به طور مشخص، باید برای هرگونه تلاش از سوی آمریکا برای ارتباط گیری آماده باشیم و برنامه لازم را برای نحوه مواجهه با آن در نظر بگیریم.
کواکبیان در تشریح موضوع سوم با اشاره به موضوع مذاکرات هسته‌ای ایران با 5+1 افزود: فرصت زیادی نداریم، باید تا اوایل آذرماه مذاکرات به نتیجه نهایی برسد. اگر قرار است مذاکرات در سطح وزرای خارجه پیش برود یا برای رایزنی با کشورهایی که در موضوع دخیل‌اند، حاشیه اجلاس سازمان ملل فرصت خوبی است که می‌تواند برای رفع اختلافات باقی مانده به ما کمک کند تا بتوانیم به توافق نهایی برسیم.
وی در جمع‌بندی سخنان خود گفت: معتقدیم آقای رئیس جمهور می‌توانند برای تأمین منافع ملی در سه عرصه بیان مواضع، روابط با همه کشورها از جمله بحث آمریکا و در آخر بحث مذاکرات هسته‌ای عمل کنند و ما نیز برای ایشان آرزوی توفیق داریم.
آقایی: در یک فضای چهره به چهره بهتر می‌توان دیدگاه ها را مطرح کرد و مواضع را شنید
همچنین «داود آقایی»، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با جماران با بیان اینکه «معمولا سفر مقامات عالی‌رتبه کشورها به نیویورک برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی فرصت مناسبی برای هر کشوری است»، افزود: این مقامات می‌توانند مواضع، دیدگاه‌ها و خواسته‌هایشان را نسبت به جامعه بین‌المللی و مسائل جهانی مطرح کنند. این تریبون بسیار مناسبی است که سالی یکبار بهترین فرصت را برای بیان دیدگاه‌ها در اختیار مقامات عالی‌رتبه کشورها قرار می‌دهد.
وی با بیان اینکه سازمان ملل 193 عضو دارد، افزود: در این اجلاس عمومی معمولا رؤسای جمهور، نخست وزیران و یا حداقل وزرای خارجه شرکت می‌کنند. به همین دلیل فرصت مناسبی است که دولتمردان با یکدیگر به رایزنی، مشورت و تبادل نظر بپردازند و دیدگاه‌هایشان را مطرح سازند.
این استاد دانشگاه با اشاره به سفر دکتر روحانی به مجمع عمومی گفت: رئیس جمهور می‌تواند از این فرصت چه در متن اجلاس و چه در حاشیه آن در ملاقات با مقامات عالی‌رتبه دیگر کشورها برای بحث و تبادل نظر استفاده کند.
وی ادامه داد: با توجه به تجربه سال گذشته که به تماس تلفنی میان دو رئیس جمهور ایران و آمریکا منتهی شد، این امکان نیز وجود دارد که مجددا فضایی این‌چنینی ایجاد شود و احتمالا از طرف آمریکا، تماس تلفنی باشد یا اگر مقامات عالی‌رتبه مصلحت بدانند ملاقاتی صورت گیرد.
آقایی با اشاره به اینکه «اگر فضای تفاهم و دوستی مدنظر باشد، گفت‌وگوها و ملاقات‌های رودرو می‌تواند بخشی از مسائل و مشکلات را برطرف سازد»، اظهار کرد: در یک فضای چهره به چهره، می‌توان بهتر و از نزدیک همه دیدگاه‌ها مطرح شود و این از نظر ارتباطی، مؤثرتر است.
