حتی اگر پیمانکاران، آتش نشانی، یا سازمان اتوبوس رانی مقصر باشند، بازهم زیر مجموعه شهرداری اند
جماران: روند رو به رشد شهرداری تهران در سال های اخیر، این توقع و خواست را به درستی در مردم ایجاد کرده است که انتظار پاسخگو بودن شهرداری در مورد حوادث و رخداد هایی که در سطح شهر تهران ایجاد می شود را داشته باشند. به گونه ای که حتی اگر شهرداری مسئولیت این سوانح را به عهده ندارد و در وقوع حوادث قصوری نداشته است؛ حداقل با مردم و شهروندان ابراز همدردی و همدلی کند.
شهرداری موظف است که پاسخگوی مردم بوده و مسئول ایجاد امنیت جان شهروندان و رفاه حال آنها باشد. این در حالی است که با بالا رفتن سطح توقع مردم از شهرداری به دلیل عملکرد رو به رشد آن در سال های اخیر مسئولیت های خود را به خوبی اجرا نماید. از اولین و بدیهی ترین مسئولیت های شهرداری پاسخگویی این نهاد در مقابل حوادث و تلاش حداقلی برای ابراز همدردی با شهروندان است.
این در حالی است که در حوادث پیش آمده که به نحوی با شهرداری ارتباط داشته است این سازمان یا سکوت کرده و یا در بعضی از موارد از زیر بار پذیرفتن مسئولیت آن اتفاق شانه خالی کرده است. از مواردی که سازمان شهرداری مطابق خواست و سطح انتظارات شهروندان ظاهر نشده است می توان به حادثه های زیر اشاره کرد.
کشته شدن یک کارگر بعد از ضرب و شتم مأموران سد معبر شهرداری: کارگری که بر اثر ضرب و شتم توسط ماموران گشت سد معبر منسوب به ناحیه ۴ منطقه ۴ شهرداری تهران به مدت یک هفته در بیمارستان بستری شده بود، سرانجام روز پنجشنبه ۲۳ مردادماه در بیمارستان نورافشار تهران جان باخت.
به دنبال این حادثه شهردار منطقه 4 شهرداری تهران اعلام کرده است که این موضوع به شهرداری ارتباطی ندارد، اگر هم درگیری رخ داده بین عوامل پیمانکار بازیافت زباله‌ها و عواملی که زباله‌ها را استفاده می‌کنند، بوده است. این موضوع را می‌شود از خود پیمانکار پیگیری کرد، زیرا این افرادی که با کارگر درگیر شده اند، از کارکنان شهرداری نبوده‌اند.
این در حالی است که در درجه اول پیمانکاران باید به سازمان شهرداری پاسخگو باشند و شهرداری این مسئولیت را دارد تا به چنین مواردی به عنوان مشکلات شهروندان خود رسیدگی کند. در وهله های بعدی این توقع از سازمان شهرداری می رود تا به عنوان سازمانی که مردم آن را سازمانی مترقی می دانند در چنین مواردی حداقل با شهروندان و خانواده هایی که دچار حادثه شده اند ابراز همدردی و همدلی نماید، یا اینکه به عنوان نماینده مرده قول پیگیری و احقاق حقوق آنان را بدهد.
بعد از بی تفاوتی شهردار منطقه چهار تهران و تنها تلاش وی برای سلب مسئولیت از خود، در گزارش ایلنا شهردار تهران به این موضوع واکنش نشان داد. وی با ابراز تأسف از مرگ یک شهروند تهرانی توسط پیمانکار شهرداری، گفت: من از بابت این حادثه متاسف هستم و عرض تسلیت دارم، اما این گزارش هنوز دقیق نشده و رسیدگی نهایی صورت نگرفته است.
محمدباقر قالیباف با اشاره به اینکه طبیعتا مراجع ذیربط و قوه قضائیه به این موضوع رسیدگی می کنند، تاکید کرد: متاسفانه همیشه این مشکل وجود دارد و در سد معبرهایی که به وجود می آید، این درگیری ها میان ماموران شهرداری و افرادی که در آنجا حضور دارند اتفاق می افتد.
وی با بیان اینکه حتی در سال چندین نفر از ماموران شهرداری هم هستند که نقص عضو می شوند، ادامه داد: من درباره این حادثه اطلاعات بیشتری ندارم و عنوان می کنم که سابقه چنین درگیری هایی وجود داشته است.
قالیباف ادامه داد: درباره اتفاقی که دیروز رخ داده است نیز طبیعتا مراجع قضایی رسیدگی می کنند و در صلاحیت آن ها است تا مشخص شود چه کسی مقصر بوده است و کسی که مقصر باشد حتما با او برخورد لازم صورت می گیرد.
هرچند شهردار تهران بر خلاف شهردار منطقه چهار از وقوع این حادثه ابراز تاسف کرده است، اما هیچ یک از این افراد به نحوی نمی خواهند که تقصیری متوجه سازمان شهرداری باشد و با سلب مسئولیت از خودشان و متوجه کردن مسئولیت آن بر عهده پیمانکار و یا قوه قضائیه شهرداری را از این مسئله دور نگه می دارند.
در ادامه احمد مسجد جامعی رئیس شورای اسلامی شهر تهران بعد از عرض تأسف و تسلیت از وقوع این حادثه، اظهار کرد: شهرداری مستقیم یا غیر مستقیم در قتل این کارگر دخیل است. و باید با پرداختن به چنین موضوعاتی از وقوع مجدد آنها جلوگیری شود.
در این مورد می توان به گزارش خبر آنلاین توجه کرد که در این گزارش به سخنان سرخو یکی از اعضای شورای شهر اشاره می کند. در این گزارش محسن سرخو درباره حادثه مرگ این شهروند تذکر داد: درباره حادثه فوت مرحوم علی چراغی با توجه به اینکه پیمانکار طرف قرارداد، پیمانکار بازیافت و جمع آوری زباله خشک بوده، معاون خدمات شهری باید گزارشی درباره این موضوع ارائه بدهد. آیا پیمانکاران شهرداری افرادی هستند که ادواتی مثل پنجه بکس را که نگهداری آنها جرم است، در مقابل مردم و کودکان استفاده می کنند؟ ضمنا شهرداری باید بگوید برای احقاق حقوق خانواده این مرحوم با چهار فرزند که نان آور خود را از دست داده اند، چه سازوکاری تدارک دیده است.
واژگونی اتوبوس در اتوبان آزادگان: در تاریخ 9 اردیبهشت سال جاری اتوبوس شرکت واحد که از مسیر چیتگر به سمت شریعتی در حال حرکت بود در دور برگردان بزرگراه آزادگان به دلیلی نامعلوم واژگون شد. در این حادثه هفت نفر از مسافران اتوبوس جان خود را در صحنه از دست دادند.
هرچند بعد از به وقوع پیوستن این حادثه ناگوار شهردار محترم تهران و مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران علاوه بر ابراز تاسف و عذر خواهی از وقوع این حادثه، دستور و قول رسیدگی و پیگیری این موضوع را دادند، ولی پس از گذشت مدتی از وقوع این حادثه و پاسکاری های متمادی قبول مسئولیت این اتفاق در بین بخش های متخلف، با وجود دستور شهردار برای رسیدگی به این مسئله هنوز هم مقصر اصلی این اتفاق به درستی شناخته و اعلام نشده است که به چه شکل از حادثه دیدگان این اتوبوس دل جویی می شود.
از نمونه های کش مکش برای تعیین مقصر این اتفاق می توان به این سخن عضو شورای شهر در گفت و گو با شرق اشاره کرد. در این گفت و گو این عضو کمیسیون عمران و حمل ونقل شورای شهر تهران مقصر اصلی در زمینه واژگونی اتوبوس بزرگراه آزادگان را شهرداری دانست. محسن سرخو گفت: «خلاف‌نظر خیلی از دوستان که شرکت سازنده اتوبوس و وزارت کشور را مقصر می‌دانند، مسوول اصلی ماجرا با وجود احترامی که برای معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و نیز مدیریت شرکت واحد اتوبوسرانی قایل هستم، متوجه شهرداری است.» وی ادامه داد: «از سال 86 شهرداری اطلاع داشته که این اتوبوس‌ها شیشه‌های خطرناک دارند بنابراین این چه سیستمی است که شهرداری با این عرض و طولش نتوانسته شیشه‌های اتوبوس را ایمن کند و در این راستا نمی‌توانیم بگوییم که سه‌هزار اتوبوس داریم که در شهر تهران همانند بمب در تحرکند و ما نمی‌توانیم هیچ‌گونه کاری در این زمینه انجام دهیم.»سرخو با تاکید بر اینکه مدیریت شهری مکلف است در این زمینه رفع‌خطر کند، گفت: «هفت‌سال از زمانی که شرکت واحد می‌دانسته این اتوبوس‌ها خطرناکند گذشته اما نتوانستند شیشه‌های اتوبوس را عوض کنند».
حادثه خیابان جمهوری: این حادثه در 29 دی ماه سال 92 به وقوع پیوست که در آن به دلیل نقص فنی در نردبام خودروهای آتش نشانان دو تن از بانوانی که از پنجره ساختمان 5 طبقه در حال حریق آویزان شده بودند خود را به پایین پرت کردند و در این حادثه جان باختند.
این حادثه حرف و حدیث های زیادی به دنبال داشت. سکوت شهرداری و فرار از زیر مسئولیت این اتفاق جدل های زیادی را له یا علیه این سازمان به راه انداخت. چرا که مسئولین شهرداری، آتش نشانی، شورای شهر به جای ابراز همدردی با حادثه دیدگان و دادن وعده به مردم برای رفع این مشکل، دائم در حال متهم کردن یکدیگر برای سلب مسئولیت از خودشان بودند.
در این حادثه بعضی از اعضای شورای شهر، سازمان آتش نشانی را مقصر می دانستند و بعضی دیگر با اشاره به اینکه شهرداری تهران موظف به رسیدگی به وضعیت شهرداری است، این نهاد را مقصر می دانستند و انتظار داشتند شهرداری این مسئولیت را بپذیرد.
بنابر گزارش نهایی سازمان بازرسی شهرداری تهران، عملیاتی نشدن نردبام اول آتش نشانان و تاخیر در استقرار نردبام دوم در این حادثه اثرگذار بوده است. علاوه بر این ایمن نبودن ساختمان، بی‌توجهی مالک به اخطارهای ارائه شده قبل از حادثه و وجود مقادیر زیادی نخ و پشم شیشه در راه پله ساختمان ازسوی سازمان بازرسی شهرداری تهران، دیگر عوامل موثر در این حادثه معرفی شده‌اند.
شهرداری تهران با انتشار این گزارش قائله را ختم شده دانست و به نوعی از خود رفع مسئولیت کرد. با این وجود مطابق گزارش ایلنا در گفت و گو با آقای فروتن برادر یکی از کشته شدگان این حادثه پرونده این خانواده ها بعد از گذشت 7 ماه از وقوع آن پیشرفت چشمگیری نداشته است و این پرونده هنوز در حال طی کردن مراحل مقدماتی است.
علاوه بر موارد مطرح شده، نقش و جایگاه شوارای شهر تهران را در وقوع چنین حوادثی نباید نادیده گرفت، چرا که در تمامی این موارد اگر که شهرداری موظف به کنترل و رسیدگی به سازمان های زیر دست های خود است، شورای شهر هم موظف به کنترل کردن و رسیدگی به اقدامات شهرداری است. با این وجود در تمامی موارد پیش آمده این شورا هیچ مسئولی از شهرداری را فرانخوانده تا با بازخواست و مورد خطاب قرار دادن آنها مانع از انجام مجدد و چندین باره حادثه های مختلف در سطح شهر تهران شود.
گویی اعضای شورای شهر فراموش کرده اند که بررسی عملکرد شهرداری به عهده آنها است و آنها هستند که باید از این نهاد درباره عملکرد صحیح یا غلط آن بازخواست نمایند.
نقطه مشترک این حوادث این است که سازمان شهرداری مطابق انتظار مردم ظاهر نشده است و در درجات مختلف، از انجام درست وظیفه خود باز مانده است. به عنوان مثال در حادثه ای مثل کشته شدن کارگری توسط مأوران مسئولین این نهاد از ابراز تاسف و همدردی هم ممانعت کردند در حالی که این از اولین درجات خدمت رسانی و وظایف شهرداری است. چه برسد به قبول مسئولیت و پاسخگو بودن به افکار عمومی به عنوان مسئولان حوادث مختلف.
مروری بر گزارش های مفصل شهرداری از نتایج بررسی در دلایل وقوع این حوادث نشان می دهد که شهرداری اعلام نتایج نهایی رسیدگی به دلایل وقوع یک حادثه را تا زمان آرام شدن افکار عمومی به تعویق انداخته و در نهایت در گزارش ارائه شده به سلب مسئولیت از خود و انداختن توپ در زمین دیگران اکتفا کرده و این گونه است که در شهرداری آب از آب تکان نمی خورد.
