رجب طیب اردوغان نخستوزیر ترکیه با انتشار بیانیهای، کشتار ارامنه در امپراطوری عثمانی را تایید کرد و آن را عملی غیرانسانی خواند. او به بازماندگان مقتولان ارمنی سالهای 1915 تا 1917 تسلیت گفت.
به گزاارش پایگاه اطلاعرسانی جماران به نقل از دویچه وله آلمان، نخستوزیر ترکیه به مناسبت 24 آوریل سالروز نسلکشی نسلکشی ارامنه در امپراطوری عثمانی، این فاجعه را به بازماندگان قربانیان تسلیت گفت. کشتار ارامنه ترکیه از روز 24 آوریل سال 1915 میلادی آغاز شد و تا سال 1917 ادامه داشت. سال آینده صدمین سالگرد این واقعه فرامیرسد.
مقامهای ارمنستان تعداد کشتهشدگان قتلعامهای این سالها را نزدیک به 1 میلیون و 500 هزار نفر اعلام میکنند. ترکها میگویند که این رقم بسیار پائینتر بوده است و منابع بیطرف از کشتار «صدها هزار تن» یاد میکنند. در حالی که ارمنستان و چندین کشور دیگر راندن و قتلعام ارامنه را «نسلکشی» میدانند، اردوغان نخستین نخستوزیر ترکیه است که به این واقعیت اذعان میکند. هر چند او آن را «عملی غیرانسانی» خوانده اما از تعبیر «نسلکشی» استفاده نکرده است.
پیش از اردوغان تنها احمد داوداوغلو، وزیرخارجه ترکیه در ماه دسامبر سال گذشته، هنگام بازدید از ایروان، پایتخت ارمنستان راندن و قتل ارامنه را یک خطا و عملی غیرانسانی خوانده بود. وی در همان زمان خواستار توافق ترکیه و ارمنستان بر سر «یادآوری عادلانه» موضوع شد.
با اینکه اردوغان ضمن غیرانسانی خواندن وقایع خونین سالهای 1915 تا 1917 حاضر نشد از این وقایع بهعنوان «نسلکشی» یاد کند، خبرگزاریهای غربی اقدام او را «غیرمنتظره» خواندهاند. اردوغان در بیانیه خود نوادگان ارامنهای را که در آغاز قرن بیستم قتلعام شدند مخاطب قرار داده و بهنمایندگی از طرف مردم ترکیه به آنها تسلیت گفته است. به گزارش برخی رسانههای ترکیه، بیانیه اردوغان به 9 زبان منتشر شده است.
مناسبات سرد ترکیه و ارمنستان
اقدام اردوغان میتواند خشم ناسیونالیستهای ترکیه را برانگیزد. آنها در صدسال گذشته همواره کشتار ارامنه را تکذیب یا کوچک کردهاند ناسیونالیستها میگویند که شورشهایارامنه زمانی آغاز شد که افسران جوان ترکیه مشغول مقاومت در برابر مطامع استعماری بریتانیا بودند و مردم منطقه بیش از هر زمانی به وحدت نیاز داشتند.
از سوی دیگر، بیانیه نخستوزیر ترکیه میتواند در آستانه صدمین سالگرد کشتار ارامنه، اقدامی در مسیر بهبود مناسبات ترکیه و ارمنستان تلقی شود.
میان ترکیه و ارمنستان در سال 2009 یک «پیمان آشتی» منعقد شد، اما تلاشها برای نزدیکی دو کشور 6 ماه بعد شکست خورد. هر دوطرف یکدیگر را به طرح خواستهای اضافی متهم کردند. ترکیه مناسبات نزدیکی با جمهوری آذربایجان دارد، در حالی که مناسبات آذربایجان و ارمنستان بهخاطر قرهباغ سرد است.
فرانسه آخرین دولت اروپائی است که از آنکارا خواسته است قتلعام ارامنه را بهعنوان «نسلکشی» به رسمیت بشناسد.