به دلایلی که برای من نامشخص است تلقی دولت این است که ارزان بودن قیمت حامل های انرژی و ناکافی بودن منابع اعتباری پرداخت یارانه ها ، جزء اصلی ترین مشکلات اقتصادی روبروی دولت است؛ در حالی که ما صدها مسئله داریم که اهمیتشان اگر بیشتر نباشد، کمتر نیست. ما الان با مشکلاتی چون رکود تورمی ، بیکاری بخصوص در میان فارغ التحصیلان دانشگاهی، فقدان استراتژی توسعه صنعتی و بهره برداری نامناسب از مخازن گازی و نفتی و دهها مشکل اقتصادی و فرهنگی دیگر که می بایست در صدر توجهات دولت قرار گیرد، مواجهیم.
واعظ مهدوی با اشاره به احتمال پاسخ مثبت مردم به فراخوان دولت مبنی بر انصراف داوطلبانه از دریافت یارانه، گفت: دولت ابتدا باید برای بازگشت اعتماد به مردم برنامه ریزی نماید و این مشروط به این است که تضمین نماید تورم را کنترل خواهد کرد چراکه افزایش قیمت ها سبب ایجاد انتظارات تورمی و به تبع آن کاهش اعتماد مردم خواهد شد و در غیر اینصورت ممکن است گرفتار همان عدم اعتمادی شود که دولت گذشته با آن مواجه شد.
دکتر محمدرضا واعظ مهدوی به خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی جماران گفت: در سالهای اول پیروزی انقلاب پتانسیل های اصیل انقلاب اسلامی هدایت کننده مجموعه ای از فعالیت ها و رویکردها و ساختارها در کشور بود و این ساختارها و آرمان و اندیشه عدالت خواه و ضد فساد حاکم ، جهت دهنده تصمیمات و روحیات مردم و مسوولین بود. ما شاهد بودیم که مناسبات اقتصاد سرمایه داری در سالهای اولیه انقلاب به شدت فرو ریخت و حاکم بودن سرمایه به یک ضد ارزش تبدیل شد. بنحوی که آنچه که در آن سال ها مایه اعتبار اشخاص و مسوولین می شد، صداقت و مردمی بودن و ساده زیستی و فداکاری ایشان بود.
وی افزود: طبیعتا این فرهنگ در طبقات مختلف اجتماع در شهرهای بزرگ و کوچک دیده می شد و اثر داشت. حتی افراد متمول ساکن شهرهای بزرگ ، سبک زندگی خود را در سطح عموم و متوسط جامعه حفظ می کردند و از فخرفروشی و ریخت و پاش و مناسبات تجملی پرهیز می کردند چراکه تجمل گرایی در ذهن عموم مردم و مسوولین ضد ارزش تلقی می شد.
این استاد دانشگاه گفت: این رفتار در بین مسوولین و مردم سبب شده بود که هزینه های دولت و هزینه های زندگی در بین مردم بسیار پایین بوده و کشور با حداقل هزینه ها اداره شود. در حالی که در سالهای بعد ساده زیستی مورد سخره قرار گرفت و مصرف گرایی جایگزین آن شد. مصرف گرایی از شاخصه های اقتصاد سرمایه داری بود و این الگو و سبک زندگی سبب شد تا هزینه ها روز بروز افزایش یابد تا جایی که دیگر درآمدها کفاف زندگی مردم را ندهد.
وی با بیان اینکه صرفه جویی و خودداری از اسراف یکی از شاخصه های مهم اقتصاد اسلامی است، افزود: این نگرش کارکرد خود را در سالهای اولیه انقلاب در زندگی مسوولین و مردم نشان داد و همراه با این نگرش اقتصاد کشور و جهت گیری واردات و تولید به سمت کالاهای ضروری سوق داده شد. برای مثال در زمینه صنایع خودروسازی و مونتاژ ، سیاست تولیدی به سمت تولید خودروهای عمومی بود و سبب شد که سرمایه گذاری های ملی برای توسعه حمل و نقل عمومی مورد استفاده قرار گیرد و از طرفی مردم تمایلی برای خرید و فروش و دلالی یا سرمایه گذاری بر روی خودروهای سواری نداشته باشند.
واعظ مهدوی با اشاره به شکاف عظیم طبقاتی در کشور توضیح داد: خودروهای چند صد میلیونی و چند میلیاردی که امروز وارد کشور می شوند و در خیابان ها ویراژ می دهند، مانور ثروتمندان در عرصه فرهنگ جامعه است که در سالهای اخیر در کشور نمود و بروز پیدا کرده است، تجمل گرایی و فخر فروشی بر خلاف سالهای اول انقلاب در جامعه ارزشمند شده و اقتصاد و فرهنگ جامعه را تحت تاثیر خود قرار داده است.
وی با یادآوری فرهنگ تجمل گریزی در رفتار مسوولین و در سیاست های اقتصادی و فرهنگی کشور در اوایل انقلاب، تاکید کرد: در آنزمان به دلیل پایین بودن تقاضا برای خانه های بزرگ، کالاهای لوکس و تجملی و خودروهای گرانقیمت و... کمتر به فروش می رسید و این سبب شده بود که تقاضا و بروز رفتارهای تجملی کمتر باشد. خاطرم هست شهید رجایی به عنوان رییس جمهور حقوق خود و اعضای کبینه اش را معادل حقوق کارمندان عادی تعیین کرده بود و در همان زمان از محل صرفه جویی در هزینه های دولت، طرح شهید رجایی را برای سالمندان بالای 60 سال و نیازمند روستایی به اجرا گذاشت و آنزمان ماهانه 300 تومان برای این افراد تعیین کرده بودند یعنی حدود یک دهم حقوق ریاست جمهوری که رقم قابل توجهی بود.
این استاد دانشگاه با انتقاد از رویکرد دولت فعلی، گفت: به دلایلی که برای من نامشخص است تلقی دولت این است که ارزان بودن قیمت حامل های انرژی و ناکافی بودن منابع اعتباری پرداخت یارانه ها ، جزء اصلی ترین مشکلات اقتصادی روبروی دولت است؛ در حالی که ما صدها مسئله داریم که اهمیتشان اگر بیشتر نباشد، کمتر نیست. ما الان با مشکلاتی چون رکود تورمی ، بیکاری بخصوص در میان فارغ التحصیلان دانشگاهی، فقدان استراتژی توسعه صنعتی و بهره برداری نامناسب از مخازن گازی و نفتی و دهها مشکل اقتصادی و فرهنگی دیگر که می بایست در صدر توجهات دولت قرار گیرد، مواجهیم.
وی با اشاره به اینکه سیاست های غلط اقتصادی دولت قبل و تورم ناشی از آن یکی از دلایل افزایش شکاف طبقاتی در سالیان اخیر بوده است، افزود: نرخ تورم حدود 40 درصدی و بیشتر، کاهش ارزش پول ملی و افزایش قیمت ها دلیل فقیرتر شدن افراد و کاهش قدرت خرید مردم بوده و سبب شد که بخش وسیعی از مردم به این میزان ناچیز یارانه نیازمند شوند و عزتمندی مردم را به مخاطره انداخته است.
واعظ مهدوی احیای دوباره نظامات ارزشی سالیان اولیه انقلاب را لازمه برگشت فضای اعتماد و عزتمندی به مردم دانست و افزود: مبارزه با فساد سیاسی و اقتصادی و رانت جویی سبب خواهد شد که اعتماد مردم بار دیگر به مسوولین جلب شود اما در عرصه اقتصادی، بازگشت اعتماد ساده تر از مباحث فرهنگی است . برای مثال، در اوایل شروع به کار دولت فعلی شاهد کاهش انتظارات تورمی و ثبات نسبی در اقتصاد بودیم که متاسفانه با برخی اظهارنظرها و سیاست ها این انتظارات به دوران قبل بازگشت.
