حضور گسترده و چشمگیر رهبران عرب در نشست سران در اردن به دلیل تلاش های گسترده پادشاه اردن به عنوان میزبان صورت نگرفته است بلکه به منظور بسیج کردن و بستر سازی برای این طرح بود و این مساله را مورد توجه قرار دادند که اردن یکی از کشورهای مهم در ائتلاف جدید خواهد بود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی در روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم به نشست سران عرب در اردن پرداخت و نوشت: هر کسی سخنرانی های رهبران عرب در نشست امان که فعالیت خود را در بحر المیت از روز گذشته-چهارشنبه- صبح آغاز کرد، دنبال کرده باشد به این تصور اساسی می رسد که بیشتر این سخنرانی ها خطاب به دولت«دونالد ترامپ» رئیس جمهور جدید آمریکا بود و حول و حوش طرح جدیدش برای تأسیس ائتلاف عربی سنی جدید ضد ایرانی بود که ترامپ و همپیمانان عربش آن را خطری می دانند که منطقه را تهدید می کند.
گزافه گویی نمی کنیم اگر در این مکان بگوییم که این حضور گسترده و چشمگیر رهبران عرب در نشست سران در اردن به دلیل تلاش های گسترده پادشاه اردن به عنوان میزبان صورت نگرفته است بلکه به منظور بسیج کردن و بستر سازی برای این طرح بود و این مساله را مورد توجه قرار دادند که اردن یکی از کشورهای مهم در ائتلاف جدید خواهد بود.
مساله دیگری که در این زمینه باید به آن پرداخت این است که رهبران عربستان سعودی و مصر که طی شش ماه گذشته اختلاف های شان تشدید شد و به درجه قطع روابط رسید، در جستجوی نردبانی برای پایین آمدن از درخت این اختلاف ها و بستر بی طرفی برای دیدار و دست دادن بودند بدون آن که یکی از آنها به خاطر دیگری کوتاه بیاید، مشارکت در نشست سران عرب در امان تبدیل به برون رفت مناسب شد.
«عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر کلمه سحرآمیز خود را در سخنرانی اش نطق کرد و آن اینکه گفت که باید با قاطعیت جلوی نفوذ روزافزون ایران در منطقه را با قدرت گرفت(!) و این جمله خطاب به پادشاه عربستان بود و با موشک قاره پیما و اقیانوس پیما خطاب به ترامپ رئیس جمهور بود که منتظرش بود و چه بسا از قبل آن را می دانست زیرا وی رابطه رو به رشدی با رئیس جمهور مصر دارد. همچنین باید این دو امر را نیز مورد توجه قرار دهیم: نخست این که رئیس جمهور آمریکا کسی بود که به همپیمان سعودی اش طی دیدار اخیر با شاهزاده «محمد بن سلمان»جانشین ولیعهد در واشنگتن دستور نزدیکی سریع با قاهره را داد و گام نخست از سرگیری کمک نفتی سعودی ها به مصر بود؛ کمکی که نزدیک به 700 هزار تن نفت در ماه است و به مدت بیش از شش ماه قطع شد و دوم اینکه نباید این را فراموش کنیم که السیسی رئیس جمهور مصر پیش نویس کشورش که به شورای امنیت ارائه شد و در آن شهرک سازی های اسرائیلی محکوم می شود و خواستار توقف آن بود را با درخواست ترامپ رئیس جمهور آمریکا پیش از آن که به عنوان رئیس جمهور این کشور کارش را آغاز کند یعنی پیش از آن که ترامپ رسما رئیس جمهور شود، پس گرفت.
از نظریه مهره های«دومینو»که پس از دیدارها و دست دادن های گذری میان رئیس جمهور مصر و پادشاه عربستان پشت سر هم سقوط کرد، تعجب نکردیم. نمایش با دقت زیاد برای تحولاتی که پس از آن می آید، تهیه شده است و در سخنان سخنگوی ریاست جمهوری مصر که اعلام کرد السیسی از دعوت ملک سلمان از او برای سفر به عربستان و در مقابل، پادشاه عربستان وعده سفر به مصر را داده نمایان شد.
نشست سران عرب در امان«بستری» برای ائتلاف سنی جدید است که اسرائیل از آن دور نیست و بازگشت مساله فلسطین برای نخستین بار به صدر توجه موسسه سران عرب پس از غیبت یا غایب کردنش به مدت بیش از شش سال نیز عمدی بود تا پوششی برای این ائتلاف سنی جدید شود و بعید نمی دانیم که به زودی برای برگزاری کنفرانس صلح در واشنگتن دعوت می شود که در آن رهبران ائتلاف با همتاهای اسرائیلی شان در چارچوب عملیات«علنی کردن» عادی سازی روابط و کار مشترک عربی-اسرائیلی در آینده در بیش از یک جبهه دیدار می کنند.
خطر ایران که به شکل گسترده ای بزرگ نمایی می شود و از آن به عنوان «عامل ترساندن» برای تشکیل یا احیای ترکیب «محور اعتدال» عربی سابق متشکل از کشورهای حاشیه خلیج فارس به علاوه پادشاهی های عربی به کار گرفته شد. نمی دانیم آیا غیبت غیر منتظره «محمد ششم»از نشست امان به همین دلیل بوده است یا دلایل دیگری غیر از دلیل اعلام شده دارد و آن یأس از نشست های سران عرب و بی تأثیر بودن آنهاست.
در این زمینه همچنین این قابل توجه بود که «صباح الاحمد الصباح» امیر کویت از جمله معدود کسانی بود که در سخنرانی اش دعوت به گفت و گو با ایران برای برقراری امنیت و ثبات کرد.امیر کویت علاوه بر آن از امت عرب خواست که اختلاف های خود را کنار بگذارند. حالا آیا امیر کویت به آن چه پشت پرده رخ می دهد آگاه است و می خواهد خودش و کشورش را از پیامدهای خطرناک این ائتلاف به دور کند؟به ویژه آن که وی ماه پیش در پایتخت کشورش از «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران استقبال کرد و پیش از آن نیز وزیر خارجه اش را به تهران فرستاد و پیام آرامش و گشودن کانال های گفت و گو به رهبران ایران فرستاد آن هم پس از آن که در نشست کشورهای شورای همکاری حاشیه خلیج فارس که اخیرا در منامه برگزار شد، به این کار مامور شد؛ اقدامی که پس از مکالمه مشهور میان ترامپ رئیس جمهور آمریکا و پادشاه عربستان که طی آن مقرر شد با ایران مواجهه شود و مناطق امن در سوریه و یمن ایجاد شود، رهبران عربستان از آن شانه خالی کردند.
نشست امان نشست متفاوتی است و مرحله جدیدی را در منطقه عربی به وجود می آورد و این همان وجه تمایز و تفاوتش با همه نشست های سران عرب سابق حداقل طی ده سال گذشته است.
سفرهای سه گانه ای که به شکل مستقیم و بالافاصله پس از آن بر اساس نتایج اعلام شده و مخفیانه صورت می گیرد عبارتند از سفر پادشاه اردن به عنوان رئیس نشست سران عرب به واشنگتن برای دیدار با ترامپ و سفر دو گانه ای است که السیسی به ریاض و واشنگتن انجام می دهد تا «نقشه راه» جدید ائتلاف سنی جدید وضع شود.
